❱❱ H ηθοποιός και σκηνοθέτις Τατιάνα Λύγαρη αποκαλύπτει άγνωστες στιγμές της καριέρας της
❱❱ Τα καλλιτεχνικά της όνειρα, που είναι κρυμμένα στα βαγόνια ενός «Τρένου στο Ρουφ», και ο θυμός της για τα σημεία των καιρών Από τη
ΤΕΡΙΑΝΝΑ ΠΑΠΠΑ
Μια γυναίκα με απίστευτο δυναμισμό και αθεράπευτα δραστήρια. Μια ταλαντούχα ηθοποιός και σκηνοθέτις, αλλά ταυτόχρονα ένας άνθρωπος βαθιά στοχαστικός. Η Τατιάνα Λύγαρη μας φιλοξενεί στο «Τρένο στο Ρουφ», στα βαγόνια του οποίου έχει επενδύσει κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητά της την τελευταία εικοσαετία, για να μας αφηγηθεί την ιστορία της ζωής της…
Από τα παιδικά της χρόνια στην «πατρίδα» της, όπως την αποκαλεί, τη Θεσσαλονίκη, μέχρι την απόφασή της να χρησιμοποιήσει ως θεατρική σκηνή ένα αυθεντικό βαγόνι του μυθικού Οριεντ Εξπρές, που εντόπισε στην 
περιοχή του Ρουφ. Μας μιλά για όλα εκτός από την προσωπική της ζωή, καθώς έχει επιλέξει χρόνια τώρα να την κρατά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας…
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Ευτυχισμένα! Είμαι τυχερή, είχα πολλή αγάπη από την οικογένεια, παρόλο που η μητέρα μου ήταν διαζευγμένη και έζησα από μικρή στην οικογένεια του παππού και της γιαγιάς.
Ωστόσο, είχα πραγματικά πολλή στοργή, πολλή κατανόηση, πολλή συμπαράσταση και αυτό μου έδωσε τις βάσεις και την ασφάλεια που ακόμη και τώρα υπάρχουν βαθιά μέσα μου…
Πού γεννηθήκατε;
Στην αγαπημένη Θεσσαλονίκη και, παρόλο που ζω 30 χρόνια στην Αθήνα, ακόμα και τώρα δυσκολεύομαι να την πω τόπο μου και πατρίδα μου.
Πατρίδα μου είναι η Θεσσαλονίκη και, αν και δεν την επισκέπτομαι συχνά, υπάρχει μέσα στην καρδιά μου! Εκεί είναι οι παιδικοί μου φίλοι, οι σπουδές μου, οι πρώτοι μου έρωτες… Με την Αθήνα παλεύω ακόμη να συμβιβαστώ και να συνυπάρξω.
Στο ξεκίνημά σας δεν είχατε στόχο να γίνετε ηθοποιός, έτσι δεν είναι;
Εχω σπουδάσει νομικά. Ξεκίνησα να γίνω όχι ακριβώς δικηγόρος, αλλά να ακολουθήσω μια πιο πανεπιστημιακή καριέρα και ίσως να ζήσω και στο εξωτερικό. Πράγμα που δεν κατάφερα, γιατί εισέβαλε ορμητικά στη ζωή μου το θέατρο και από κει και πέρα κατάλαβα ότι τίποτε άλλο δεν θα μπορούσα να κάνω! Αν με ρωτήσετε αν μπορούσα σήμερα να είμαι δικηγόρος, θα σας έλεγα «πώς είναι δυνατόν;». Νομίζω ότι είναι έξω από την ιδιοσυστασία μου και τον χαρακτήρα μου.
Και με την υποκριτική πότε «συναντηθήκατε»;
Ξεκίνησα αρχικά για επιμόρφωση, αλλά από το πρώτο μάθημα στη δραματική σχολή στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος κατάλαβα ότι δεν θα κάνω τίποτε άλλο στη ζωή μου παρά μόνο αυτό.
Τι αλλαγή έφερε το «Τρένο» στη ζωή σας;
Μου έχει αλλάξει τη ματιά… Επαιξα ρόλους όχι του ηθοποιού, αλλά ρόλους που δεν είχα φανταστεί ότι θα παίξω στη ζωή μου, όπως του τεχνικού, του μηχανικού, του εργοδηγού, της καθαρίστριας, του μάνατζερ, του 
εργοδότη… Ολοι αυτοί οι ρόλοι μου προέκυψαν στην πορεία, για να μπορέσω να διευθύνω αυτόν τον οργανισμό, με αυτές τις δυσκολίες που συναντούσα και συναντώ καθημερινά. Μέσα από τις δυσκολίες έμαθα να βλέπω πιο ρεαλιστικά τα πράγματα, πιο ψύχραιμα, πιο συνειδητοποιημένα και να μπορώ να βλέπω τους ανθρώπους διαφορετικά: Να τους κατανοώ περισσότερο, να τους καταλαβαίνω, να είμαι πιο ανεκτική και υπομονετική, αλλά και, από την άλλη, πιο επίμονη.
Υπάρχουν στιγμές που νιώθετε -πάνω ή κάτω από τη σκηνή- να σας τρέχουν δάκρυα και να θέλετε να ξεσπάσετε;
Εκτός σκηνής, ναι. Πριν σας είπα για την αλλαγή βλέμματος μέσω του τρένου. Η αλήθεια είναι ότι έκλαιγα πολύ περισσότερο στο παρελθόν, αλλά πλέον μέσα από αυτήν τη διαδικασία έμαθα να συγκρατώ τον εαυτό μου και να μην κλαίω πια, γιατί δεν θέλω να δείχνω στους γύρω μου και στους συνεργάτες, που παλεύουμε για να επιβιώσουμε και να κρατήσουμε το όραμά μας ζωντανό, αδύναμη. Πιστεύουμε σ’ αυτόν τον χώρο και παλεύουμε να τον διατηρήσουμε αναλλοίωτο μέσα στην 20ετία που λειτουργεί, αφού γύρω μας άλλαξαν όλα κι εμείς προσπαθούμε να κάνουμε αυτό που κάναμε πριν από 20 χρόνια. Με μηδενικά έσοδα -μπορώ να το πω ευθαρσώς- και με τα ίδια έξοδα που υπήρχαν πάντα.
Επιχορηγήσεις δεν παίρνετε;
Οπως κάθε πολιτιστικός οργανισμός, τα μισά του έσοδα πρέπει να τα βρίσκει από αλλού και όχι από τα εισιτήριά του. Δεν βγαίνει από τα εισιτήρια! Και βεβαίως, επειδή οι καιροί αλλάζουν, είναι πολύ πιο δύσκολο να επιβιώσουμε, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτής της στήριξης, η οποία ήταν στο παρελθόν για την τέχνη και τον πολιτισμό μεγαλύτερη και περισσότερη. Κι εκείνο που θέλω να πω είναι πως, αν κλαίω -και έχω κλάψει και πολύ πρόσφατα-, κλαίω από τον παραλογισμό που επικρατεί πλέον στις ανθρώπινες συμπεριφορές και στη δομή του πολιτειακού και του κρατικού μηχανισμού. Υπάρχει κάτι το παράλογο μέσα στην προσπάθεια να ανασυγκροτηθούν πράγματα ή και να γίνουν, ενώ δεν βελτιώνεται στην πραγματικότητα κάτι, γιατί πάντα ο Ελληνας θα βρει τον τρόπο να ξεγλιστρήσει από το να ακολουθήσει πιστά τον νόμο.
Αυτό σας εξοργίζει ή απλώς παρακολουθείτε τις καταστάσεις στωικά;
Με εξοργίζει και με θλίβει. Γιατί είμαι μια πολίτης και προσπαθώ να είμαι σωστή απέναντι στο κράτος, με σωστή συμπεριφορά και τοποθέτηση και, όταν δεν αντιμετωπίζομαι ή δεν αντιμετωπίζω κάτι λογικό από την άλλη πλευρά, και αυτή η προσπάθειά μου πηγαίνει στον βρόντο, εκεί χτυπάω το κεφάλι μου στον τοίχο. Είναι αδιέξοδο, είναι άδικο και μπροστά στην αδικία και σε αυτό το παράλογο πραγματικά σηκώνω τα χέρια ψηλά. Ο θυμός είναι τεράστιος.
Ποιος φταίει γι’ αυτό;
Με θλίβει και με στενοχωρεί ότι ζούμε πράγματι στην ωραιότερη χώρα του κόσμου, αλλά δεν της αξίζει αυτός ο λαός! Το λέμε όλοι μας και είναι τετριμμένο και μπανάλ. Πλέον είτε οι πολιτικοί είτε οι καλλιτέχνες έχουν μια γλώσσα για να μιλήσουν στο κοινό, αυτή του χαϊδέματος. Εγώ πραγματικά δεν έχω λόγο να μην πω ότι δεν μας αξίζει αυτός ο τόσο χαρισματικός τόπος. Μερικές φορές απορώ πώς αυτός ο λαός που κάποτε διέπρεψε, που έχει περάσει αυτούς τους πολέμους και τις κακουχίες, που μεγαλούργησε σε στιγμές της Ιστορίας, πώς αυτός ο λαός μπορεί να έχει αυτό το πρόσωπο, το οποίο βλέπουμε καθημερινά…
Είστε από τις γοητευτικές παρουσίες του χώρου. Πιστεύετε ότι η εξωτερική εμφάνισή σας βοήθησε την καριέρα σας ή στάθηκε εμπόδιο και σας έκλεισε πόρτες;
Είναι μεγάλο δώρο να σου χαρίσει ο Θεός μια καλή εμφάνιση και εξαρτάται πόσο μπορείς αυτό να το διαχειριστείς σωστά. Νομίζω ότι είναι στην κρίση καθενός και στις αποφάσεις που παίρνει στη ζωή του.
Αρα εγώ την εμφάνιση που μου έδωσε η φύση την τίμησα και την τιμώ, και ευχαριστώ τον Θεό γι’ αυτό. Από κει και πέρα, σίγουρα περνάς στιγμές -και κυρίως στη νεότερη ηλικία- που οι επιλογές είναι μπροστά σου και μπορείς κάθε στιγμή να κάνεις όποια επιλογή θέλεις εσύ. Επομένως η πορεία καθενός είναι το αποτέλεσμα των επιλογών που έκανε στη νεαρότερη ηλικία. Εκεί κι εγώ καμιά φορά λέω: «Μα συνειδητοποιούσα τότε πώς ήμουν;» Οχι, δεν συνειδητοποιούσα. Και δεν συνειδητοποιούν και τα νέα παιδιά. Πολλές φορές βλέπετε να κάνουν εξαντλητικές δίαιτες, πλαστικές εγχειρήσεις, να πάσχουν από νευρική ανορεξία ή κατάθλιψη…
Θα επεμβαίνατε χειρουργικά για να καθυστερήσετε τον χρόνο;
Με τα χρόνια έχω συμβιβαστεί πολύ με την εμφάνισή μου… Με το σώμα μου, με τα κιλά μου, με τις ρυτίδες μου. Είμαι από τους ανθρώπους που αποφάσισαν να μην επέμβουν στον χρόνο. Νιώθω όμορφη. Θεωρώ ότι ο χρόνος που ζει και οι εμπειρίες που αποκτά ο άνθρωπος είναι το δώρο της ζωής. Για μένα ο χρόνος είναι φίλος είναι σύμμαχος.
Εχετε όνειρα για το μέλλον;
Εχω όνειρα, αλλά δεν είναι καιρός για πρίγκιπες και πριγκίπισσες! Δίνω στον εαυτό μου την πολυτέλεια να ονειρεύεται και να ελπίζει σε μικρές νησίδες ιδιωτικής πρωτοβουλίας που μπορούν να δημιουργήσουν κάτι ξεχωριστό, όπως το «Τρένο του Ρουφ».
