❱❱ Στην καρδιά της Αθήνας άνοιξε το πρώτο διαδραστικό μουσείο pinball της ΕλλάδαςΑπό τον
Θάνο Μακρογαμβράκη
Στο σημείο κάτω από την Ακρόπολη όπου συναντήθηκαν πρώτη φορά ο «Terminator» με τον «Indiana Jones» και τον «Maverick» δημιουργήθηκε το πιο νοσταλγικό και ταυτόχρονα διαδραστικό μουσείο φλίπερ της Ελλάδας.
Ιδιοκτήτης του πρώτου Athens Pinball Museum είναι ο συλλέκτης Πάνος Μπιτάρχας, ο οποίος με αγάπη και σεβασμό στο «απαγορευμένο» παιχνίδι αποφάσισε να συστήσει στους νεότερους και να θυμίσει στις μεγαλύτερες ηλικίες την «τρελή» διαδρομή που διαγράφει η μπίλια μέσα στην παιχνιδομηχανή με τα αμέτρητα φωτάκια, τα χρώματα και τις ηλεκτρονικές μουσικές.
«Μέσα στο μουσείο υπάρχουν αυτή τη στιγμή συνολικά 107 pinballs, ή αλλιώς φλίπερ, όπως τα γνωρίζουμε εμείς εδώ, ενώ υπάρχουν άλλα 130 τα οποία βρίσκονται στο στάδιο της ανακατασκευής. Ολα βρέθηκαν στην Ελλάδα, αλλά μόνο το 10% από αυτά ήταν σε καλή κατάσταση. Ολα τα υπόλοιπα φτιάχτηκαν από το οργανωμένο team που διαθέτουμε, ενώ πολλά από τα ανταλλακτικά τους βρέθηκαν στην Αμερική. Από όλες τις συσκευές έχουν αφαιρεθεί οι κερματοδέκτες και αυτό γιατί για πάρα πολλές δεκαετίες τα φλίπερ θεωρούνταν παιχνίδια τζόγου».
Στόχος της πρωτοβουλίας για την ίδρυση και τη λειτουργία του μουσείου (που βρίσκεται στην οδό Μακρή 2, στην Πλάκα) ήταν η παρουσίαση στο ευρύ κοινό και η διατήρηση στον χρόνο συλλεκτικών παιχνιδομηχανών, με την παλαιότερη να χρονολογείται από τη «χρυσή» εποχή της δεκαετίας του ’50.
«Για τον λόγο αυτό ξεκινήσαμε μαζί με τον συνέταιρό μου και “μάγο” των φλίπερ, όπως τον αποκαλώ, Μάκη Γκουντάρα να αναζητούμε συσκευές σε όλη τη χώρα. Ηταν μια συναρπαστική περίοδος, γιατί, εκτός ότι ψάχναμε με μανία σε καφενεία, σε αποθήκες, σε σκουπίδια, παράλληλα συνομιλούσαμε με άτομα που ήξεραν πού θα βρούμε κι άλλες συσκευές» αναφέρει και προσθέτει: «Το 2000, με την απαγόρευση των φλίπερ, καθώς κατηγορήθηκαν ως παιχνίδια τζόγου, όλοι οι ιδιοκτήτες προσπάθησαν να τα ξεφορτωθούν όπως όπως. Αλλοι τα έκρυψαν σε αποθήκες και πολλοί τα πέταξαν στα σκουπίδια. Βρήκαμε φλιπεράκια σαπισμένα και καταφαγωμένα από τα ποντίκια. Ολα αυτά τα πήραμε, τα φτιάξαμε από την αρχή και είμαστε πλέον υπερήφανοι για το αποτέλεσμα που παρουσιάζουμε στο κοινό, το οποίο έρχεται και απολαμβάνει -εκτός από το παιχνίδι- και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα».
«Δώρο της γυναίκας μου»
Η αγάπη του Πάνου Μπιτάρχα για τα pinball δεν γεννήθηκε τυχαία. Οπως παραδέχεται, έως την ηλικία τον 25 ετών ήταν από εκείνους τους ρομαντικούς που τους άρεσε να παίζουν μαζί τους. Από τότε πάντα ονειρευόταν πως είχε στο σπίτι του το διαδραστικό αυτό παιχνίδι, που μπορεί να είναι ατομικό ή ομαδικό multiplayer.
«Η γυναίκα μου γνώριζε ότι το όνειρο της ζωής μου ήταν να έχω ένα δικό μου φλίπερ. Ετσι, σε μια γιορτή μου και χωρίς να μου έχει πει από πριν το παραμικρό, μου έκανε ένα τέτοιο δώρο. Θυμάμαι πως έκανα ώρα να το πιστέψω. Μέσα σε έναν μήνα σκέφτηκα να αφαιρέσω τους κερματοδέκτες και να δω τι μπορώ να κάνω επαγγελματικά. Αρχικά ξεκίνησα να ψάχνω τι είχαν απογίνει τα φλίπερ, αλλά έκανα τη θλιβερή διαπίστωση πως είχαν εξαφανιστεί. Τότε μου γεννήθηκε η ιδέα ενός διαδραστικού μουσείου, μέσα στο οποίο ο επισκέπτης θα πληρώνει ένα εισιτήριο εισόδου και από εκεί και πέρα θα παίζει ελεύθερα και νόμιμα όσο θέλει».
Από ballshooter «παιχνίδι του τζόγου»
Ιστορικά, τα φλίπερ πρωτοεμφανίστηκαν το 1830 και η κατασκευή τους θύμιζε έντονα μπιλιάρδο σε επικλινή θέση.
Οι παίκτες χτυπούσαν τις μπάλες με στέκες, ενώ μπροστά από τις τρύπες υπήρχαν μικρές κορύνες. Αργότερα το παιχνίδι έγινε μηχάνημα από τον Μοντάκ Ρεντγκρέιβ, που το ονόμασε Βallshooter.
Το 1931 εμφανίστηκαν τα ξύλινα φλίπερ με κερματοδέκτη. Σταδιακά προστέθηκαν στα μηχανήματα μετρητές και ήχοι, που έκαναν το παιχνίδι πιο ευχάριστο. Σημαντική στιγμή για την εξέλιξή τους ήταν το 1933, όταν εμφανίστηκε το πρώτο φλίπερ με μπαταρία. Από την επόμενη κιόλας χρονιά τα μηχανήματα που κυκλοφόρησαν διέθεταν μηχανισμό αυτόματης καταγραφής του σκορ αλλά και ήχο.
Τη μεγάλη άνθησή τους γνώρισαν τα φλιπεράκια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη δεκαετία 1948-58 να χαρακτηρίζεται η χρυσή εποχή τους. Την ευθύνη για τη σύγχρονη μορφή τους φέρει η εταιρία D. Gottlieb Co., που δημιούργησε το 1947 το «Humpty Dumpty», το πρώτο μηχάνημα pinball με πτερύγια ή αλλιώς «ρακέτες».
Το 1970 κυκλοφόρησαν τα πρώτα ηλεκτρονικά φλίπερ, αλλάζοντας εντελώς τη λειτουργία και την απήχησή τους, καθώς διέθεταν νέα χαρακτηριστικά, απίθανους σχεδιασμούς και εικονογραφήσεις.
Από την εποχή της ποτοαπαγόρευσης έως το 1976 τα φλίπερ ήταν παράνομα. Οι αμερικανικές Αρχές θεωρούσαν ότι ήταν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι τζόγου, και όχι ικανοτήτων.
Στην Ελλάδα, αν και υπήρχαν πάντα, εμφανίστηκαν μαζικά τη δεκαετία του ’80 τα νέα, μοντέρνα και τεχνολογικά βελτιωμένα φλίπερ.
Ο θρύλος τους γκρεμίστηκε το 2000, όταν χαρακτηρίστηκαν παιχνίδια τζόγου, με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν μέσα σε μια νύχτα.
