Τα «χίλια πρόσωπα» της ιστορικής πλατείας από τότε που «στάθμευσε» ο πρώτος σιδηρόδρομος.
Στην Αθήνα της Βelle Εpoque κάθε νέα κατασκευή είναι μέγα γεγονός. Οι κοσμικές κυρίες βάζουν τα μακριά τους φορέματα, τα καπελίνα τους, παίρνουν αγκαζέ τον σύντροφό τους και σπεύδουν στα εγκαίνια για να δουν (και να τις δουν), εξασφαλίζοντας έτσι θέμα συζήτησης τουλάχιστον για τους επόμενους δύο μήνες στα σαλόνια όπου συγκεντρώνονται. Κάπως έτσι στις 17 Μαΐου του 1895 στήθηκε το σκηνικό στη διασταύρωση Λυκούργου και Αθηνάς, εκεί όπου έγιναν τα εγκαίνια του πρώτου σταθμού Ομόνοιας του σιδηροδρόμου Πειραιώς – Αθηνών, πολύ πριν αυτός γίνει ο γνωστός μας ηλεκτρικός.
Η πιο παλιά πλατεία της πόλης θα υποδεχόταν επιτέλους την ατμομηχανή με τα έξι βαγόνια που συνέδεε την πρωτεύουσα με το λιμάνι της, αφού μέχρι τότε έφτανε μόνο ώς το Θησείο. Στην πραγματικότητα αυτή ήταν η αρχή μιας πολύχρονης περιπέτειας που φτάνει ώς τις μέρες μας και που θα μετέτρεπε την Ομόνοια από αδιάφορο σημείο, σε κέντρο της πόλης. Η πλατεία υπέστη στην πάροδο του χρόνου πολλές αλλαγές και σήμερα βρίσκεται στο ναδίρ της δόξας της.
Η Ομόνοια υποδέχθηκε το πιο «κορακοζώητο» μέσο σταθερής τροχιάς ακριβώς τέσσερις δεκαετίες μετά το ψήφισμα στη Βουλή του πρώτου νόμου «Περί Συστάσεως Σιδηροδρόμου απ’ Αθηνών εις Πειραιά» και είκοσι έξι χρόνια μετά τα εγκαίνια του κεντρικού σταθμού στο Θησείο. Ο πρώτος σταθμός Ομόνοιας βρισκόταν σε ανοιχτό όρυγμα, σε διαφορετική θέση από τη σημερινή, δίπλα από το Δημαρχείο Αθηνών και διέθετε μόνο μία γραμμή και δύο πλευρικές αποβάθρες. Ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α’ ανέλαβε να «ευπρεπίσει» στη συνέχεια την πλατεία, που δεντροφυτεύτηκε, ενώ στήθηκε και μαρμάρινη εξέδρα όπου κάθε Κυριακή παιάνιζε στρατιωτική μπάντα. Κάπως έτσι η πλατεία της Ομόνοιας μετατράπηκε σιγά-σιγά σε κέντρο της κοσμικής αθηναϊκής κίνησης.
Το 1930 ο σταθμός της Ομόνοιας άλλαξε θέση, έγινε υπόγειος και «μετακόμισε» εκεί όπου βρίσκεται σήμερα. Για τα εγκαίνιά του συγκεντρώθηκε και πάλι όλη η πόλη, ενώ στην τελετή στις 21 Ιουλίου πρωτοστάτησε ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Στο μεταξύ η πλατεία είχε αλλάξει τελείως όψη, αφού σκάφτηκε από άκρη σε άκρη και για χρόνια φιλοξενούσε τις εργασίες που γίνονταν για τον νέο σταθμό.
Από τα πρώτα του εγκαίνια το 1895 και έως το 1948 –οπότε εγκαινιάστηκε η Βικτώρια- ο σταθμός της Ομόνοιας παρέμενε ο πιο «βορινός» τερματικός σταθμός της γραμμής. Το 1954 ξεκίνησε η κατασκευή υπόγειας πλατείας με τράπεζες, καταστήματα και ταχυδρομείο, αλλά και με τις πρώτες κυλιόμενες σκάλες. Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 1960, με τη διαμόρφωση και της επιφάνειας της πλατείας Ομονοίας, που απέκτησε καθαρά ευρωπαϊκό προφίλ με τεχνητή λίμνη και συντριβάνια, ενώ είχε πλέον μετατραπεί σε εμπορικό κέντρο της Αθήνας.
Οι μεταμορφώσεις της πλατείας συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια, πότε με τα καφενεία να δεσπόζουν και πότε με προσπάθειες να γίνει σημείο πολιτιστικής αναφοράς – όπως το 1988 με το τεράστιο γλυπτό του Δρομέα. Στην αλλαγή της χιλιετίας ξανασκάβονται τα σπλάχνα και η επιφάνειά της, ώστε εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων να δημιουργηθεί ο νέος σταθμός της γραμμής 2 του μετρό και να γίνει η ανάπλαση του «πορτοκαλί» σταθμού της παλιάς γραμμής. Το νέο σχέδιο… τετραγωνίζει τον κύκλο και η πλατεία της Ομόνοιας χάνει παντελώς τον χαρακτήρα της.
