❱❱ Οι περισσότεροι Ελληνες γιατροί δεν δηλώνουν στον ΕΟΦ τις ανεπιθύμητες παρενέργειεςΕξι στους δέκα Ελληνες γιατρούς δεν δηλώνουν στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων τις παρενέργειες των φαρμάκων που συνταγογραφούν. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι περισσότεροι από τους μισούς γνωρίζουν την πιθανότητα εμφάνισης ακόμη και απρόβλεπτων παρενεργειών από φάρμακα.
Την ίδια ώρα, καταγράφεται ένα ποσοστό πάνω από 40% γιατρών που δεν ενημερώνουν τους συναδέλφους τους για ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων που συνταγογράφησαν σε ασθενείς τους. Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, που σκιαγραφεί το τοπίο της συνταγογραφίας φαρμάκων στην Ελλάδα.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που τον Νοέμβριο του 2018 ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) πραγματοποίησε μια εκστρατεία για την αναφορά τυχόν παρενεργειών από τα φάρμακα, κυρίως σε βρέφη, παιδιά και εγκύους, εναρμονισμένη με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τα παιδιατρικά φάρμακα.
Κίτρινη Κάρτα
Σύμφωνα με τον ΕΟΦ, το 2017 οι παιδιατρικές αναφορές στην Κίτρινη Κάρτα (η σχετική εφαρμογή συλλογής πληροφοριών στο site του ΕΟΦ, www.eof.gr) για πιθανές παρενέργειες φαρμακευτικών σκευασμάτων αποτέλεσαν μόλις το 14%. Γι’ αυτό ο ΕΟΦ έκανε έκκληση στους παιδιάτρους να δηλώνουν τις παρενέργειες, με σκοπό «να κάνουμε τα φάρμακα πιο ασφαλή». Μάλιστα, το ίδιο χρονικό διάστημα ο ΕΟΦ πραγματοποίησε ενημερωτική εκστρατεία για την αναφορά τυχόν παρενεργειών από τα φάρμακα, κυρίως σε βρέφη και παιδιά, αλλά και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Ο οργανισμός είχε μάλιστα τονίσει ότι τα φάρμακα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, αλλά κάποιες παρενέργειες μπορεί να συμβούν και είχε παραδεχτεί ότι «όλα τα συστήματα αναφοράς πάσχουν από υποαναφορά».
Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να ποικίλλουν, από πονοκέφαλο ή πόνο στομάχου έως συμπτώματα γρίπης ή απλά αδιαθεσία.
Η αναφορά τους από τους θεράποντες γιατρούς βοηθά τις Αρχές να παρακολουθούν την ασφαλή χρήση των φαρμάκων και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, εφόσον χρειάζεται, με στόχο την πρόληψη μελλοντικών βλαβών.
Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων είχε εκδώσει νέες οδηγίες επαγρύπνησης για τα φάρμακα που χορηγούνται στα παιδιά. Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό φορέα, οι παιδιατρικές κλινικές δοκιμές συχνά περιορίζονται σε μέγεθος και διάρκεια, και οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα παιδιά μπορεί να διαφέρουν ουσιαστικά στη συχνότητα, στη σοβαρότητα και την εμφάνιση συγκριτικά με τους ενηλίκους.
Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν στους παιδιάτρους τη συστηματική παρακολούθηση των παιδιατρικών θεραπειών, συμπεριλαμβανομένων και των φαρμάκων που έχουν ένδειξη για ενηλίκους, αλλά χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση και σε μικρούς ασθενείς.Συνεπώς, στις σχετικές αναφορές οι παιδίατροι οφείλουν να καταγράφουν λεπτομερή στοιχεία για κάθε περιστατικό, να αναφέρουν την ηλικία, το ύψος και το βάρος του παιδιού, και να περιγράφουν αναλυτικά πώς και για ποια πάθηση χορηγήθηκε το φάρμακο.
Παλαιότερη έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) σκιαγραφεί το τοπίο της συνταγογραφίας φαρμάκων στην Ελλάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν 1.200 γιατροί διάφορων ειδικοτήτων από όλη τη χώρα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι βασικοί παράγοντες που λαμβάνουν υπόψη τους οι γιατροί για την επιλογή φαρμακευτικής θεραπείας είναι η δοκιμασμένη αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, το κόστος για τον ασθενή και η εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών. Παράλληλα, στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν τις πιέσεις που δέχονται τουλάχιστον δύο στους δέκα γιατρούς από ασθενείς για να συνταγογραφήσουν φάρμακα που είχε δώσει παλαιότερα άλλος γιατρός. Την ίδια ώρα, τα αιτήματα και οι φαρμακευτικές προτιμήσεις των ασθενών αποτελούν βασικό κριτήριο συνταγογραφίας για το 11% των Ελλήνων γιατρών. Στους νεότερους γιατρούς, μάλιστα, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει και στο 35%!
