Η ελληνική τηλεόραση «ευωδιάζει» από τους βίους αγίων και ασκητών! Οπως πρώτη έγραψε η «Espresso» την Πέμπτη 12 Ιουνίου 2025, οι συντελεστές της θρησκευτικής βιογραφικής σειράς «Αγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον ουρανό» με τον βίο του αγίου Παϊσίου, που συγκίνησε εκατομμύρια τηλεθεατές, θα φέρουν στη μικρή οθόνη και τη ζωή της οσίας της Σπιναλόγκας, κατά κόσμον Αργυρώς Στεφανάκη, που χτυπημένη από τη λέπρα έζησε αρχικά στο «Αλκατράζ των κατατρεγμένων» και στη συνέχεια βρέθηκε στο πλευρό του αγίου Νικηφόρου του Λεπρού, με τη διακονία της να είναι φάρος για εκατοντάδες συνανθρώπους μας!
- Από τη Μαρία Ανδρέου
Ομως, όπως θα αποκαλύψουμε σήμερα, ο σεναριογράφος Γιώργος Τσιάκκας και ο σκηνοθέτης Στάμος Τσάμης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο «Αγιος Μάξιμος ο Γραικός», τη διεύθυνση του οποίου έχει η ραδιοφωνική παραγωγός και δημοσιογράφος από την Κρήτη Μαρία Γιαχνάκη, θα ετοιμάσουν και μια νέα σειρά, αφιερωμένη στον βίο του αγίου Ιωσήφ τον Ησυχαστή, του φωτεινού γέροντα, που έζησε και ασκήτεψε στο Περιβόλι της Παναγίας!
Πρόκειται για μία σχεδόν βιβλική μορφή, που αφιέρωσε την ασκητική του ζωή στο Αγιον Ορος στον Κύριο, προσφέροντας πολύτιμες διδασκαλίες για την πνευματική ζωή και πρακτικές συμβουλές, τονίζοντας την ανάγκη της προσευχής ως ζωτικού μέσου για την επικοινωνία με τον Θεό και την πνευματική ανάπτυξη, καθώς και τη συχνή εξομολόγηση ως βοηθό στην κάθαρση της ψυχής μαζί με τη θεία κοινωνία αλλά και την πνευματική ανάγνωση, με μελέτη πνευματικών βιβλίων για τον συνεχή αγώνα!
Πριν από λίγες μέρες, σε μια τιμητική βραδιά στο Ηράκλειο της Κρήτης -στο κατάμεστο θέατρο «Αστόρια»- για τον ηθοποιό Προκόπη Αγαθοκλέους αλλά και όλους τους ηθοποιούς της σειράς «Αγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον ουρανό», πέρα από την είδηση για τη δημιουργία σειράς για την οσία της Σπιναλόγκας αποκαλύφτηκε η πρόθεση για τη δημιουργία ακόμα μίας νέας θρησκευτικής σειράς, για τον πνευματικό φάρο πολλών μοναχών της Ορθοδοξίας μας -όπως του γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας που ίδρυσε δεκάδες μοναστήρια στην Αμερική-, τον άγιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή.
Τα άγια βηματά του
Ποιος ήταν όμως ο μειλίχιος αυτός γέροντας; Ο γέροντας Ιωσήφ γεννήθηκε το 1898 στο χωριό Λεύκες στην Πάρο. Στα χρόνια που γεννήθηκε οι αξίες που χαρακτηρίζουν την ευγένεια του ανθρώπου, έναντι των άλλων δημιουργημάτων, ήταν ακόμα πολύ ισχυρές, γεγονός που του δώρισε άριστες αρχές και ενάρετο χαρακτήρα. Πολύ σύντομα έμεινε ορφανός από πατέρα και αυτό του στέρησε τη δυνατότητα να έχει ιδιαίτερες σπουδές. Τελείωσε την δευτέρα δημοτικού, ώστε μόλις είχε τη δυνατότητα απλώς να διαβάζει και να γράφει χωρίς σωστό συντακτικό και με πολλά ορθογραφικά λάθη. Αφού τελείωσε τη στρατιωτική του θητεία στο Ναυτικό, σε ηλικία 23 ετών βρέθηκε στην Αθήνα ως μικροπωλητής.
Ο γέροντας αγαπούσε να εργάζεται και δεν σταματούσε καθόλου τις ώρες που του επέτρεπε το πρόγραμμα. Το εργόχειρό του τότε ήταν σταυρουδάκια σκαλιστά, τα οποία σκάλιζε με μεγάλη ευχέρεια και ταχύτητα. Εμενε μόνος του στο καλυβάκι, σε ένα μέρος που ήταν απόμερο και ήσυχο, αλλά ήταν εκτεθειμένο στους καιρούς. Ετσι, το κρύο ήταν περισσότερο. Στην απλότητα των χρόνων εκείνων, σε ένα περιβάλλον πολύ κοσμικό, όπως ήταν η Αθήνα, μία ευγενική ύπαρξη γεμάτη αυτοθυσία και αγάπη, όπως ήταν ο Φραγκίσκος (αυτό ήταν το όνομά του πριν γίνει μοναχός), ζούσε μία ζωή έντιμη και προσεγμένη, έως ότου κάποιες συγκυρίες του άλλαξαν τελείως τη ζωή.
Ενώ μελετούσε βιβλία παλαιών ασκητών της Εκκλησίας, ένα αποκαλυπτικό όνειρο του έδωσε μεγάλη ώθηση προς τον μοναχισμό. Αυτό το όνειρο-αποκάλυψη συνοδευόταν και από μία υπερκόσμια θεϊκή ενέργεια. Αυτή η ενέργεια γέμισε τον εσωτερικό κόσμο του Φραγκίσκου με τον πόθο να γνωρίσει τον Δημιουργό του, να απομακρυνθεί από καθετί γήινο, να μιμείται -πριν γίνει ακόμη μοναχός- την προσευχή, τη νηστεία και την αγρυπνία των ασκητών, στην Πεντέλη και σε άλλους χώρους κοντά στην Αθήνα, που ήταν στην εποχή του σχεδόν ακατοίκητοι. Μία «τυχαία» γνωριμία του με έναν Αγιορείτη μοναχό τον οδήγησε στο Αγιον Ορος και μάλιστα στα ερημικότερα και ασκητικότερα μέρη του, στα Κατουνάκια.
Εκεί γνώρισε την αδελφότητα των Δανιηλαίων και έμεινε για ένα διάστημα στη σκήτη τους υπό την πνευματική καθοδήγηση του αγίου Δανιήλ Κατουνακιώτη του Σμυρναίου, που ήταν και ο ιδρυτής της Συνοδείας των Δανιηλαίων. Αποχώρησε με την ευχή του γέροντος Δανιήλ, διότι επιθυμούσε την υπέρμετρη άσκηση, τον ησυχασμό και την απομόνωση με σκοπό τη νοερά προσευχή. Εναν χρόνο αφότου ήρθε στο Αγιον Ορος, την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που εορτάζεται στην κορυφή του όρους Αθω, στο ομώνυμο εκκλησάκι, γνώρισε τον μετέπειτα πιστό συνασκητή του, τον πατέρα Αρσένιο, που ήταν ήδη μεγαλόσχημος μοναχός της Μονής Σταυρονικήτα.
Η κουρά του
Ψάχνοντας για αυστηρό και διακριτικό γέροντα που θα τον βοηθούσε να ανακαλύψει την ασκητική χριστιανική ζωή, μετέβη με τον π. Αρσένιο στο ιερό κελί του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στα Κατουνάκια, το έτος 1924, για να γίνουν υποτακτικοί σε δύο ηλικιωμένους γέροντες, τους πατέρες Εφραίμ και Ιωσήφ, που ήταν κατά σάρκα αδέλφια. Στις 31 Αυγούστου 1925, σε ηλικία 28 ετών, έλαβε το μοναχικό σχήμα. Η κουρά του έγινε στη Βίγλα, στο σπήλαιο του Αγίου Αθανασίου, και πήρε το όνομα Ιωσήφ.
Στα μέσα του 1928 αποφάσισαν να μεταβούν σε πιο ορεινή και απομακρυσμένη περιοχή, στη σκήτη του Αγίου Βασιλείου. Επειτα από περίπου 10 χρόνια σκληρής πνευματικής άσκησης, νηστείας και προσευχής με τον π. Αρσένιο, καθώς και με πολλές εμπειρίες της Θείας Χάριτος, ο μοναχός Ιωσήφ δέχτηκε να αναλάβει συνοδεία και να γίνει πνευματικός οδηγός όποιων μοναχών θα τον ακολουθούσαν. Κατά την περίοδο της διαμονής του στη σκήτη του Αγίου Βασιλείου ο γέροντας Ιωσήφ Κόττης είχε ως υποτακτικό και τον παπα-Εφραίμ τον Κατουνακιώτη.
Τον Ιανουάριο του 1938 η μικρή συνοδεία μετέβη στην ιερά σκήτη της Μικράς Αγίας Αννας, όπου εγκαταστάθηκε μέσα σε σπηλιές κοντά σε ένα εκκλησάκι του Τιμίου Προδρόμου, που το έχτισαν οι ίδιοι. Πρώτος υποτακτικός του κατά την παραμονή της συνοδείας στη Μικραγιάννα ήταν ο Κύπριος μοναχός Σωφρόνιος, ο οποίος κατά τη μεγαλόσχημη κουρά του πήρε το όνομα Ιωσήφ και διετέλεσε αργότερα γέροντας της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Ορους μέχρι την κοίμησή του, την 1η Ιουλίου 2009.
Επίσης, μέλος της συνοδείας ήταν ο πατήρ Εφραίμ, ο μετέπειτα γέροντας Εφραίμ και ηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου Αγίου Ορους και νυν ιδρυτής άνω των 19 μοναστηριών στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Το 1953 η συνοδεία του μακαριστού γέροντα Ιωσήφ εγκαταστάθηκε στη Νέα Σκήτη του Αθω, η οποία αποτέλεσε και τον τελευταίο σταθμό της επίγειας ζωής του. Η υγεία του, κλονισμένη από τους υπεράνθρωπους αγώνες και την υπέρμετρη άσκηση, οδήγησε σε καρδιακή ανεπάρκεια. Εναν μήνα πριν από την κοίμησή του είχε πληροφορηθεί τον ακριβή χρόνο από την ίδια την Παναγία. Στις 14 Αυγούστου παρακολούθησε την ιερά αγρυπνία προς τιμήν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μετέλαβε τα Αχραντα Μυστήρια και μετά το τέλος της ακολουθίας άφησε την τελευταία του πνοή.
Εκοιμήθη στις 15 Αυγούστου 1959 στη Νέα Σκήτη του Αθω, στην ιερά καλύβη Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.Ο τάφος του βρίσκεται σε εκκλησάκι στη Νέα Σκήτη Αγίου Ορους, κοντά στον Πύργο της Σκήτης. Τα άγια λείψανά του έχουν ανακομισθεί, η δε τίμια κάρα του φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου στην Αριζόνα των ΗΠΑ, ενώ τα λείψανά του φυλάσσονται στη Μονή Βατοπαιδίου. Στις 20 Οκτωβρίου 2019, και ευρισκόμενος στις Καρυές του Αγίου Ορους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανήγγειλε ότι επίκειται η επίσημη αγιοκατάταξη του γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. «Στις 9 Μαρτίου 2020 η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη, προέβη στην αναγραφή του Γέροντος Ιωσήφ στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας».
Η διδασκαλία του και το πνευματικό του έργο διασώζονται σε 65 επιστολές του, που έχει εκδώσει η Ιερά Μονή Φιλοθέου, καθώς και σε αριθμό βιβλίων διάφορων εκδόσεων. Τα λείψανα του αγιασμένου γέροντος Ιωσήφ, όπου κι αν υπάρχουν, παντού ευωδιάζουν και κάνουν θαύματα σε όσους τα προσκυνούν ανάλογα με την πίστη που έχει ο καθένας. Η τιμία κάρα του στην Αριζόνα ευωδιάζει μέχρι σήμερα συνεχώς. Και είναι πολύ παράδοξο μυστήριο ότι όσο περνούν τα χρόνια ευωδιάζει ακόμα περισσότερο.
