Για περισσότερα από 20 χρόνια, το μη κερδοσκοπικό σωματείο Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος έχει ως βασικό όραμά του να σταματήσουν τα ατυχήματα να αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας των παιδιών στη χώρα μας.
Όλα άρχισαν το 1995, όταν μια ομάδα γιατρών και γονέων σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να οργανωθεί στην Ελλάδα μια υποδομή για την αποφυγή των παιδικών ατυχημάτων. Έτσι, τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς ιδρύθηκε η αστική μη κερδοσκοπική εταιρία Πρωτοβουλία για την Ίδρυση Κέντρου Περίθαλψης και Αποκατάστασης Παιδικού Τραύματος. Τον Σεπτέμβριο του 1998 ακολούθησε η αλλαγή της επωνυμίας και, από τον Ιούνιο του 1999, η Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος λειτουργεί με τη σημερινή μορφή της, ως ΜΚΟ.
Τέσσερις τομείς
Έκτοτε, το σωματείο έχει ανοίξει τα φτερά του για να προστατέψει τα παιδιά από τα ατυχήματα και τους τραυματισμούς σε τέσσερις πολύ σημαντικούς τομείς: στη δημιουργία Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) σε δημόσια νοσοκομεία, στην αναβάθμιση και στον εξοπλισμό με τα απαραίτητα μηχανήματα παιδιατρικών τμημάτων και ιατρείων σε νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, στην εκπαίδευση γιατρών, νοσηλευτών και διασωστών του ΕΚΑΒ για την άμεση και σωστή αντιμετώπιση των τραυματισμένων παιδιών και στην ενημέρωση παιδιών, εκπαιδευτικών και γονέων για την πρόληψη των ατυχημάτων.
«Όταν δημιουργήθηκε το σωματείο, τη δεκαετία του ’90, η αρχική ιδέα ήταν να γίνει ένα νοσοκομείο σαν το ΚΑΤ μόνο για παιδιά. Ωστόσο, αυτό ήταν πολύ δύσκολο και απαιτούσε πολλά χρήματα. Όταν ανέλαβα εγώ, είχα την ιδέα να υπάρχει σε κάθε μέρος της Ελλάδας ένα πλήρως εξοπλισμένο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών και, ακόμα και σε περιοχές όπου δεν υπάρχει νοσοκομείο, να υπάρχει ο βασικός εξοπλισμός στα Κέντρα Υγείας» αναφέρει η Natasha Clive – Βρέκοσι, πρόεδρος του σωματείου από το 2009.
Κρίσιμη η «χρυσή ώρα» για να κρατηθεί ένας ανήλικος στη ζωή
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Natasha Clive – Βρέκοσι, πριν από εννέα χρόνια οι δομές για το παιδικό τραύμα στη χώρα μας ήταν ανύπαρκτες. «Ακόμα και στα νοσοκομεία που ήταν για παιδιά υπήρχαν πολλές ελλείψεις, ενώ στα υπόλοιπα νοσοκομεία τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών ήταν στημένα για ενηλίκους.
Τα παιδιά, όμως, έχουν ιδιαίτερες ανάγκες και, στη δική τους περίπτωση, πρέπει να χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένα μηχανήματα. Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι δεν υπήρχε ένα σωστό κέντρο αντιμετώπισης παιδικού τραύματος για επείγουσες καταστάσεις. Όταν ένα παιδί πάθει σοβαρό ατύχημα, πρέπει να πάει άμεσα στο νοσοκομείο, γιατί υπάρχει η λεγόμενη “χρυσή ώρα” για να κρατηθεί στη ζωή».
Η λεγόμενη «χρυσή ώρα» είναι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ του σοβαρού τραυματισμού ενός παιδιού και της σταθεροποίησης της κατάστασής του. Ο χρόνος αυτός πρέπει να διατηρηθεί στο ελάχιστο, ώστε το παιδί να μην υποκύψει στα τραύματά του. Όσο το διάστημα αυτό αυξάνεται τόσο μειώνεται δραματικά το ποσοστό επιβίωσης.
Έργο αξίας 2.300.000 €
Τα πρώτα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών που δημιουργήθηκαν και εξοπλίστηκαν ήταν στην Αθήνα. Συνολικά, εδώ και εννέα χρόνια, η Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος έχει βοηθήσει 56 νοσοκομεία, δημιουργώντας εξαρχής ή εξοπλίζοντας 31 ΤΕΠ, αναβαθμίζοντας 22 παιδιατρικές κλινικές και οκτώ παιδιατρικά ιατρεία, εξοπλίζοντας τέσσερις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ή αυξημένης φροντίδας, προσφέροντας συνολικά 934 μηχανήματα σε παιδιατρικά τμήματα νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας. Όλα αυτά τα χρόνια έχουν βοηθηθεί πάνω από 700.000 παιδιά και μόνο το 2018 πέρασαν από τα ΤΕΠ και τα παιδιατρικά τμήματα 220.000! Η συνολική αξία του έργου ξεπερνά τα 2.300.000 ευρώ.
Πολύς κόσμος πιστεύει ότι το κράτος θα έπρεπε να φροντίσει να είναι πλήρως εξοπλισμένα τα δημόσια νοσοκομεία. «Όταν το κράτος δεν μπορεί να αντεπεξέλθει λόγω των δύσκολων οικονομικών συνθηκών που επικρατούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, χρειάζεται όλοι μαζί να βοηθήσουμε. Τα παιδιά είναι δικά μας. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για αυτά. Τα δικά μας μάτια κοιτάζουν όταν έχουν ένα πρόβλημα για να τα σώσουμε. Είναι στο δικό μας χέρι, λοιπόν, να κάνουμε κάτι» απαντά η κυρία Βρέκοσι.
Η ειδική εκπαίδευση και η πρόληψη στα σχολεία
Το παλαιότερο κομμάτι της Αντιμετώπισης Παιδικού Τραύματος, που υπάρχει ήδη από τη σύστασή του, είναι η εκπαίδευση γιατρών, νοσηλευτών και διασωστών του ΕΚΑΒ για την άμεση και σωστή αντιμετώπιση των παιδικών τραυμάτων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από το Ιατρικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Λεωνίδας Γεωργόπουλος».
Μάλιστα, ως σήμερα έχουν εκπαιδευτεί 1.694 άτομα. Σύμφωνα με την κυρία Βρέκοσι, το σωματείο χρηματοδοτεί μερικώς τα σεμινάρια που διοργανώνει το ελληνικό τμήμα του Advanced Paediatric Life Support (ΑPLS), που είναι ένας από τους μεγαλύτερους φορείς εκπαίδευσης στην επείγουσα ιατρική παγκοσμίως, με έδρα το Μάντσεστερ του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα σεμινάρια γίνονται σε κεντρικές πόλεις της Ελλάδας, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Κρήτη, και η χρηματοδότηση δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους γιατρούς να τα παρακολουθούν.
Άλλη μια πτυχή του έργου της Αντιμετώπισης Παιδικού Τραύματος είναι η πρόληψη παιδικών ατυχημάτων μέσα από την ενημέρωση σε παιδιά, εκπαιδευτικούς και γονείς, για να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και να μαθαίνουν τρόπους για να τους αποφεύγουν. Η ενημέρωση γίνεται μέσα από απλές παρουσιάσεις σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία της Αττικής. Περισσότερα από 46.600 παιδιά και 3.100 εκπαιδευτικοί και γονείς έχουν παρακολουθήσει ως σήμερα τις παρουσιάσεις.
Μεγάλη συμμετοχή
«Τα σεμινάρια έχουν μεγάλη ζήτηση από τα σχολεία και λαμβάνουν πολύ καλά σχόλια. Υπάρχει μεγάλη συμμετοχή των παιδιών, τα οποία, όπως καταλαβαίνουμε, έχουν εμπειρίες από ατυχήματα και έχουν σκεφτεί τι θα κάνουν την επόμενη φορά» λέει η πρόεδρος του σωματείου.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το έργο της πρόληψης έχει μεγαλώσει και επεκταθεί σε αυτόν τον τομέα τα τελευταία χρόνια, καθώς πλέον τα σχολεία που επισκέπτεται το σωματείο είναι περισσότερα από 40 κάθε χρόνο.
Η επιβράβευση από τους αληθινούς «ήρωες»
Η Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος έχει βραβευτεί πολλές φορές στο παρελθόν. Μεταξύ άλλων, έχει λάβει βραβεία για το έργο της από την Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής «για την ανεκτίμητη προσφορά της στα παιδιά με τραύμα», από τους θεσμούς Hellenic Responsible Business Awards το 2015, το 2016 και το 2018, ως ΜΚΟ της Χρονιάς στην κατηγορία «Υγεία και Πρόληψη», και από τα Healthcare Business Awards τα τρία τελευταία χρόνια. Φέτος, μάλιστα, έλαβε το Gold Βραβείο για τη Δημιουργία Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών Παίδων και τον Εξοπλισμό των Παιδιατρικών Τμημάτων Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας με τα απαραίτητα μηχανήματα, στην κατηγορία «Προσφορά στην Υγεία από ΜΚΟ».
Το μεγαλύτερο βραβείο, όμως, είναι τα συγκινητικά σχόλια που έχει λάβει το σωματείο Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος (υπάρχουν στην ιστοσελίδα του www.pedtrauma.gr) από γιατρούς παιδιατρικών τμημάτων και Κέντρων Υγείας, τα οποία έχουν εξοπλιστεί χάρη σε αυτό. Ένα από αυτά είναι το Παιδιατρικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Καρπενησίου.
«Δεν υπάρχει χειρότερο συναίσθημα από το να έχεις μπροστά σου ένα τραυματισμένο ή βαριά άρρωστο παιδί και να μην έχεις τα μέσα να το βοηθήσεις. Αισθάνεσαι ανίκανος. Αισθάνεσαι τον χρόνο να σε πιέζει ασφυκτικά και δεν μπορείς να βοηθήσεις πραγματικά. Στην Παιδιατρική Κλινική του Γ.Ν. Καρπενησίου έχουμε το προνόμιο να διαθέτουμε ένα υπερσύγχρονo Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, το οποίο συμβάλλει καθοριστικά στην αναβάθμιση των ιατρικών υπηρεσιών και φροντίδας για τους μικρούς ασθενείς και τους επισκέπτες του δυσπρόσιτου νομού Ευρυτανίας. Το έργο αυτό θα ήταν αδύνατον να υλοποιηθεί από τους δημόσιους φορείς στους καιρούς που διανύουμε» αναφέρει χαρακτηριστικά η συντονίστρια του τμήματος Μαρία Παυλίδου.
Στο Καστελόριζο
Για τους αγροτικούς γιατρούς Ιωάννη Ράντο και Μπασάρ Μούσσα του Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Μεγίστης στο πιο ακριτικό νησί της Ελλάδας, το Καστελόριζο, ο χρόνος αντίδρασης του συστήματος για τη μεταφορά του ασθενούς σε έναν ανώτερο υγειονομικό σχηματισμό είναι πολύ μεγάλος.
«Αυτό καθιστά ζωτικής σημασίας τον άρτιο εξοπλισμό του ιατρείου του νησιού, ώστε να μπορεί να υποστηριχθεί αξιοπρεπώς ένας ασθενής για όσον χρόνο παραμείνει στο ιατρείο μας ως νοσηλευόμενος» τονίζουν χαρακτηριστικά.
Ο παιδίατρος και διευθυντής του Κέντρου Υγείας Καρλοβασίου Γεώργιος Υφαντής λέει πως «η ανανέωση του παιδιατρικού εξοπλισμού ήταν η μεγαλύτερη από ιδρύσεως του Κέντρου Υγείας. Το σημαντικό αυτό έργο δεν θα ήταν δυνατόν να έρθει σε πέρας χωρίς την ανταπόκριση του σωματείου».