Διχάζει τα πλήθη στο διαδίκτυο η απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) να ρίξει «πόρτα» στον Γιώργο Λάνθιμο. Μπορεί ο βραβευμένος με Οσκαρ Ελληνας σκηνοθέτης να είχε οραματιστεί να γυρίσει στην Ακρόπολη τις τελευταίες, ανατρεπτικές σκηνές της νέας ταινίας του, με τίτλο «Bugonia» και πρωταγωνίστρια τη μούσα του Εμα Στόουν, ωστόσο φαίνεται πως θα χρειαστεί τελικά να αναζητήσει άλλη τοποθεσία, καθώς δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απαραίτητη άδεια.
Κι αυτό γιατί η γνωμοδότηση των μελών του ΚΑΣ κατά τη συνεδρίαση του την Τρίτη για να εξετάσουν το αίτημά του υπήρξε ομόφωνα αρνητική. Συγκεκριμένα η εταιρία παραγωγής της ταινίας Either Or Productions είχε ζητήσει από το αρμόδιο συμβούλιο του υπουργείου Πολιτισμού να της χορηγηθεί άδεια για την πραγματοποίηση γυρισμάτων στον Ιερό Βράχο στις 10 Απριλίου. Σύμφωνα με το αίτημά τους, το μνημείο θα έπρεπε να μείνει κλειστό στο κοινό και να το έχει στη διάθεσή του κατ’ αποκλειστικότητα το κινηματογραφικό συνεργείο από τις 6 το πρωί έως τις 12 το μεσημέρι.
Τα «επίμαχα» πλάνα
Το ενδεχόμενο όμως να παραμείνει κλειστή η Ακρόπολη, σε συνδυασμό με το περιεχόμενο των σκηνών της ταινίας που θα αναπαριστούσαν μια ολοκληρωτική καταστροφή (με σκόρπια πτώματα στον Ιερό Βράχο λίγο πριν η ελπίδα και η ίδια η ύπαρξη αναγεννηθούν πάνω στο μνημείο – παγκόσμιο σύμβολο του πολιτισμού), ήταν τα βασικά σημεία της απόρριψης του αιτήματος. Σε μια προσπάθεια, πάντως, να βρεθεί εναλλακτική λύση, μέλος του Συμβουλίου αντιπρότεινε να χρησιμοποιηθεί ο Λόφος του Φιλοπάππου για τα γυρίσματα, οι εκπρόσωποι της εταιρίας παραγωγής, ωστόσο, δεν έδειξαν να ενδιαφέρονται. Απαντώντας, μάλιστα, σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, το υπουργείο Πολιτισμού δήλωσε ότι είχε κάθε πρόθεση να υποστηρίξει την ταινία και γι’ αυτό είχε εγκριθεί ήδη ατέλεια και είχαν δεσμευτεί ώρες γυρισμάτων στην Ακρόπολη, όμως οι συγκεκριμένες σκηνές κρίθηκαν από το ΚΑΣ ότι είναι ασύμβατες με τους συμβολισμούς που εκπέμπουν τα μνημεία της Ακρόπολης, ειδικά ο Παρθενώνας.
Η είδηση για το «όχι» στον Γιώργο Λάνθιμο προκάλεσε φρενίτιδα στα social media και στο διαδίκτυο, με την ελληνική κοινωνία -ως είθισται σε πολλές περιπτώσεις- να χωρίζεται στα δυο. «Αυτό είναι το ΚΑΣ που είχε δώσει άδεια στο θερμοκήπιο της Coca-Cola μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο; Κρίμα, ρε Λάνθιμε, να μη σε λένε Νόλαν! Απλά, την επόμενη φορά που θα πάρεις Οσκαρ, ευχαρίστησε το ΚΑΣ και τη χώρα για τη βοήθειά τους» έγραψε ένας. «Καλά έκαναν. Ούτε για 10 λεπτά. Δεν χρειάζεται τον Λανθιμο η Ακρόπολη. Να πάει να γυρίσει άλλου τις woke αηδίες του» αντέτεινε άλλος.
«Κι όμως αυτό το φινάλε, το αισιόδοξο με την αναγέννηση της ανθρωπότητας από το ιερό σημείο του Παρθενώνα, είναι πολύ καλή επιλογή σε σχέση με όσα άλλα ξεφτιλίκια έχουν επιτρέψει εκεί. Και πολύ καλή διαφήμιση. Οχι ότι τη χρειάζεται η Ακρόπολη, αλλά πάντα καλό είναι να διαφημίζεται. Θεωρώ πως κακώς δεν το επέτρεψαν» τάχθηκε στο πλευρό του Γιώργου Λάνθιμου ένας τρίτος. «Και μόνο που τολμάει κάποιος να ζητήσει ένα μνημείο όπως η Ακρόπολη να μείνει κλειστό, δείχνει πολλά. Ούτε αίτηση δεν έπρεπε να τον αφήσουν να κάνει» εναντιώθηκε μέσω του σχολίου του κάποιος άλλος στα social media. «Στοιχηματίζω πως οι περισσότεροι που συμφωνούν με το ΚΑΣ δεν έχουν καταφέρει τίποτα στη ζωή τους, ανήκουν στον μέσο όρο των Ελλήνων. Το δε ΚΑΣ με μέλη… σταλινικούς δεινόσαυρους, δημοσίους υπαλλήλους χωρίς καμία δημιουργικότητα κόβει τέτοιες παγκόσμιες παράγωγες και δη σπουδαίου Ελληνα, όπως και άλλα πολλά» έγραψε την άποψή του ακόμη έανς χρήστης σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης.
«Δεν έχουν όλα χρηματικό αντίτιμο. Η Ακρόπολη είναι η Ελλάδα. Οποιον ξένο και να ρωτήσεις είναι το πρώτο πράγμα που θα σου πει. Δεν μπορεί, λοιπόν, να το ζητάει κάθε μπαγλαμάς για ό,τι λαλακία θέλει να κάνει. Και σιγά τον πολυέλαιο ο Λάνθιμος… Σιγά τον σπουδαίο Ελληνα» σχολίασε (κάπως ακραία) άλλος ένας. Η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «Bugonia», η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο του 2025, είναι το remake του κορεάτικου φιλμ, παραγωγής 2003, του Τζανγκ Τζουν-Χουάν «Save the green planet». Πρόκειται για μια εκκεντρική μαύρη κωμωδία επιστημονικής φαντασίας, που συνδυάζει στοιχεία ρομαντικής κομεντί και αστυνομικού θρίλερ.
Στη φρέσκια εκδοχή του Λάνθιμου πρωταγωνιστούν η σταθερή του συνεργάτιδα Εμα Στόουν (κέρδισε Οσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου στην προηγούμενη ταινία τους, το «Poor things»), ο Τζέσι Πλέμονς, με τον οποίο έχει ξαναδουλέψει στο παρελθόν, και η Αλίσια Σίλβερστοουν. Το στόρι ακολουθεί δύο νεαρούς άνδρες, εμμονικούς με τις θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίοι απάγουν την ισχυρή διευθύνουσα σύμβουλο μιας μεγάλης εταιρίας, πεπεισμένοι ότι είναι εξωγήινη με αποστολή την καταστροφή του πλανήτη.
Φινάλε
Το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων της ταινίας έχει πραγματοποιηθεί στην Αγγλία και τη Νέα Υόρκη, ενώ η Αθήνα και η Ακρόπολη θεωρούνταν ιδανικοί τόποι για το ανατρεπτικό φινάλε της. Παρ’ όλα αυτά, μετά το «όχι» του ΚΑΣ για τα γυρίσματα στην Ακρόπολη (και την επικείμενη αρνητική απόφαση στο αίτημα από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς που αναμένεται να ακολουθήσει), ο Γιώργος Λάνθιμος και οι συνεργάτες του, μεταξύ των οποίων και ο σεναριογράφος του τηλεοπτικού «Succession» Γουίλ Τρέισι, θα χρειαστεί να προσαρμόσουν τα αρχικά τους σχέδια.
Τα καλλιτεχνικά «no» και «yes» πάνω στον Ιερό Βράχο
Η Ακρόπολη της Αθήνας, ως αξεπέραστο σύμβολο του κλασικού πνεύματος και πολιτισμού, έχει αποτελέσει φόντο για πλήθος ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, από διαχρονικά αριστουργήματα έως σύγχρονες παραγωγές. Ωστόσο, οι περιπτώσεις όπου έχει δοθεί άδεια προκειμένου να πραγματοποιηθούν γυρίσματα πάνω στον Ιερό Βράχο είναι ελάχιστες, ακριβώς λόγω της σπουδαιότητας του αρχαιολογικού χώρου.
Μία από αυτές ήταν για το φιλμ του Γιαν Νεγκουλέσκου «Το παιδί και το δελφίνι», παραγωγής 1957, με πρωταγωνίστρια τη Σοφία Λόρεν. Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Ντιβάιν, η εν λόγω ταινία διαδραματίζεται στην Ελλάδα και η Ακρόπολη αποτελεί σημαντικό επίκεντρο της πλοκής, αναδεικνύοντας την αρχαία Αθήνα ως μέρος της διεθνούς κινηματογραφικής κληρονομιάς. Αλλη περίπτωση ήταν για τις «Ιστορίες της Νέας Υόρκης», μια αμερικανική ανθολογία που κυκλοφόρησε το 1989, σε σκηνοθεσία τριών μεγάλων δημιουργών: Μάρτιν Σκορσέζε, Φράνσις Φορντ Κόπολα και Γουόλτερ Χιλ. Η ταινία αποτελείται από τρεις ξεχωριστές ιστορίες και για τις ανάγκες της ιστορίας του Κόπολα έγιναν γυρίσματα στην Ακρόπολη.
Στην ταινία της Νία Βαρντάλος «Ερωτας αλά ελληνικά», παραγωγής 2009, γυρίστηκαν επίσης σκηνές στον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού Βράχου, όπως και στο θρίλερ του 2014 «Δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου», με πρωταγωνιστές τους Βίγκο Μόρτενσεν και Κίρστεν Ντανστ, το οποίο σκηνοθέτησε ο Χοσεΐν Αμινί, διασκευάζοντας το ομώνυμο μυθιστόρημα της Πατρίσια Χάισμιθ. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ακρόπολη έχει ζητηθεί ακόμα και για fashion shows από δύο ξένους εμβληματικούς οίκους μόδας, τον Gucci το 2018 και τον Dior το 2021. Και στις δύο περιπτώσεις όμως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε αρνητικά, με τη δεύτερη επίδειξη μάλιστα (του Dior) να γίνεται τελικά στο Καλλιμάρμαρο.
Παρ’ όλα αυτά, υπήρξε στο παρελθόν μια σκανδαλώδης περίπτωση παράκαμψης του ΚΑΣ και πραγματοποίηση αυθαίρετης φωτογράφισης της Τζένιφερ Λόπεζ στην Ακρόπολη. Ηταν το μακρινό 2008, όταν η διάσημη τραγουδίστρια είχε έρθει στη χώρα μας για να δώσει μία συναυλία στο πλαίσιο της παγκόσμιας περιοδείας της. Πριν, όμως, ανέβει στη σκηνή του ΟΑΚΑ, είχε φωτογραφηθεί από τον Σπύρο Πώρο στο Ερέχθειο, στη βόρεια πλευρά του Ιερού Βράχου, φορώντας ένα γαλάζιο φόρεμα και έχοντας αφήσει τα μαλλιά της ελεύθερα. Το θέμα είχε διχάσει (και τότε) τους Ελληνες για το αν έπρεπε ή όχι να φωτογραφηθεί εκεί, ενώ δεν είχε περάσει καν από το ΚΑΣ.
