Οι φυλακές-κολαστήρια με τους κρατουμένους στα… κάγκελα, έτοιμους να σκοτώσουν για λίγα εκατοστά «ελευθερίας»
Η τέταρτη θέση σε ένα διαγωνισμό δεν είναι άσχημο πλασάρισμα, εκτός κι αν μιλάει κανείς για την 4η θέση της Βραζιλίας στη λίστα των χωρών με τις πιο γεμάτες φυλακές.
Περισσότεροι από 600.000 άνθρωποι είναι κυριολεκτικά στοιβαγμένοι πίσω από τα κάγκελα των φυλακών, με τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία να έχουν περισσότερους κρατουμένους από τη Βραζιλία.
Μέσα σε μια δεκαετία ο πληθυσμός των κρατουμένων έχει διπλασιαστεί, κι αν αυτή η τάση συνεχιστεί, η λατινοαμερικανική χώρα θα βρεθεί σύντομα στην τρίτη θέση, αφού η Ρωσία την «κερδίζει» με μόλις 70.000 κρατουμένους διαφορά.
Το τραγικό όμως είναι ότι οι υποδομές στα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας είναι φτιαγμένες για να καλύπτουν τις ανάγκες 376.000 κρατουμένων. Αυτό σημαίνει πως οι 607.000 που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα είναι περίπου 65% περισσότεροι απ’ ό,τι δύνανται να χωρέσουν οι φυλακές. Κι αν μάλιστα περάσει νομοσχέδιο που προβλέπει το 16ο έτος της ηλικίας, αντί του 18ου, ως όριο για να συλληφθεί κάποιος και να κρατηθεί, τότε άλλοι 30.000 ως 40.000 νέοι θα περνούν κάθε χρόνο τις πύλες των φυλακών.
Αποτέλεσμα του υπερπληθυσμού είναι φυσικά οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, με κελιά στα οποία συμβιώνουν πολύ περισσότεροι απ’ ό,τι προβλέπεται, με εγκαταστάσεις υγιεινής που θυμίζουν χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και με τους ανθρώπους να ζουν στα όρια, έτοιμοι ανά πάσα στιγμή ακόμα και να σκοτώσουν για λίγα τετραγωνικά εκατοστά.
Κακομαγειρεμένο φαγητό
Ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για ανδρικές ή γυναικείες φυλακές, η κατάσταση είναι εφιαλτική. Και η ματιά είναι αγριεμένη ακόμα κι όταν κοιτάζει στο πιάτο του διπλανού, κι ας έχει το ίδιο κακομαγειρεμένο φαγητό.
Στα κελιά των φυλακών, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι κατασκευασμένες στις αρχές του περασμένου αιώνα, τα στρώματα είναι συνήθως τρύπια και πάντοτε βρόμικα. Η καθαριότητα είναι αποστολή κάθε κρατουμένου, ωστόσο δεν υπάρχουν καλά καλά τα μέσα γι’ αυτό. Αλλωστε πώς να πλύνει κανείς ένα σκισμένο στρώμα;
Αναμονή έχει ακόμα και για την τουαλέτα, ενώ η έννοια του «μπάνιου» είναι κάτι πολύ γενικό και πολύ παλιό. Τα ντους είναι αυτοσχέδια, ενώ για ζεστό νερό ούτε λόγος βέβαια.
Οσο για την μπουγάδα, αυτή γίνεται φυσικά στο χέρι και τα ρούχα απλώνονται στο προαύλιο, τον μοναδικό χώρο που προσφέρει την ευκαιρία για μια ανάσα, ίσως και για λίγο παιχνίδι με μια μπάλα προκειμένου να εκτονωθούν τα νεύρα. Κι αν ούτε έτσι έρθει η γαλήνη, τελευταίο απάγκιο είναι η προσευχή.
Ενας ένας ή πολλοί μαζί, οι κρατούμενοι υψώνουν τα χέρια στον ουρανό και παρακαλούν, άλλοι να ξημερώσει μια καλύτερη μέρα κι άλλοι να τους δοθεί ευκαιρία να γλιτώσουν από τα κολαστήρια με κάθε μέσο.
Υπάρχει και μια μειονότητα που το έχει φιλοσοφήσει το πράγμα. Ξέρει πως θα περάσει λίγα ή πολλά χρόνια πίσω από τα κάγκελα και διοχετεύει την ενέργεια και τα νεύρα της στη χειροτεχνία. Σαν κι εκείνον τον κρατούμενο που έγινε «καλλιτέχνης» φτιάχνοντας μικρά διακοσμητικά με πλαστικές σακούλες.
Για το τέλος της βόλτας στις φυλακές-κολαστήρια μιας χώρας που υποστηρίζει πως έχει καταφέρει ένα οικονομικό θαύμα -αλλά για ελάχιστους, όπως αποδεικνύεται- μένει να αντηχεί στα αυτιά η δήλωση του καθ’ ύλην αρμόδιου υπουργού Δικαιοσύνης Εδουάρδο Καρτόζο, ο οποίος είπε πριν από λίγες ημέρες πως στα σωφρονιστικά ιδρύματα της Βραζιλίας η κατάσταση είναι «μεσαιωνική».
Δείτε τις φωτογραφίες: