Η Αννα Φόνσου αφηγείται στιγμές από τη δύσκολη παιδική ηλικία της, θυμάται τα πρώτα βήματά της στο θέατρο και εξομολογείται το παράπονό της για την Επίδαυρο
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η «προστάτιδα των Ελλήνων και Ελληνίδων ηθοποιών»! Η Αννα Φόνσου πούλησε πολλά από τα υπάρχοντά της και μαζί με τα δικά της χρήματα και άλλα που… ζητιάνεψε από κρατικούς φορείς και φιλάνθρωπους ιδιώτες έφερε σε πέρας Το Σπίτι του Ηθοποιού, το οποίο στεγάζει σήμερα 50 συναδέλφους της.
ΑΠΟ ΤΟΝ
ΑΛΚΙΝΟΟ ΜΠΟΥΝΙΑ
Φωτό: Χρήστος Ζήνας
Η φτωχή κόρη του μανάβη από την Καισαριανή, ο οποίος πουλούσε φρούτα με τον γαϊδαράκο του, φάνηκε από μικρή ότι ήταν προορισμένη για μεγάλα και ανατρεπτικά πράγματα. Από κομπάρσος που πήγε για να βγάλει τα προς το ζην βρέθηκε πρωταγωνίστρια στο θέατρο και στο σινεμά (μάλιστα την έβγαλαν στο «πανί» ως αντίπαλο δέος της Αλίκης Βουγιουκλάκη), δημιούργησε έναν σημαντικό θεατρικό οργανισμό, το «Προσκήνιο», μαζί με δύο σπουδαίους θεατράνθρωπους, τον Αλέξη Σολωμό και τον Αιμίλιο Χουρμούζιο, και με το αδιαμφισβήτητο σεξαπίλ της στη μεγάλη οθόνη αναστάτωσε τα ανδρικά πλήθη.
Οι τρεις γάμοι
Εχει κάνει τρεις γάμους με σημαντικούς άντρες και είναι γιαγιά μιας χαριτωμένης εγγόνας, παιδί της υιοθετημένης κόρης της. Η Αννα Φόνσου είναι συλλέκτης έργων τέχνης, θεατρικών κοστουμιών και άλλων καλλιτεχνικών αξεσουάρ που κοσμούν το όμορφο διαμέρισμά της στο Κολωνάκι και το Σπίτι του Ηθοποιού. Συγκατοικεί με την Αντα, τη γλυκιά κοπέλα που είχε στο βοηθητικό προσωπικό της η Αλίκη Βουγιουκλάκη.
«Είμαι ανατρεπτική και αντιφατική! Μου αρέσει να κάνω πράγματα κόντρα σε αυτά που πιστεύουν οι άλλοι για μένα αλλά και στην ηλικία μου. Πηγαίνω σε νεανικά μαγαζιά στα Εξάρχεια, φοράω μίνι φούστες και, παρότι είμαι μεγάλη γυναίκα και μου λένε “θα κρυώσεις”, μου αρέσει να περπατάω στη βροχή χωρίς ομπρέλα, Δεν υπάρχει περίπτωση να βρέξει και να μη με δεις εμένα στον δρόμο. Οταν, δε, είμαι μελαγχολική πηγαίνω και περπατάω στο Μοναστηράκι» εξομολογείται στην «Espresso» η δημοφιλής πρωταγωνίστρια, που τον τελευταίο καιρό είναι πολυάσχολη, αφού οργανώνει παραστάσεις για κρουαζιερόπλοια και πηγαινοέρχεται στο Βουκουρέστι, όπου επιμελείται την κωμωδία «Η μαμά μου κι εγώ», η οποία θα ανεβεί το φθινόπωρο με Ελληνορουμάνους ηθοποιούς στο Εθνικό Θέατρο της χώρας. Μάλιστα στον τελευταίο όροφο του θεάτρου στεγάζεται το ρουμανικό Σπίτι του Ηθοποιού, που δημιουργήθηκε με δική της παρότρυνση και βοήθεια.
Επίσης γύρισε τρεις ταινίες μικρού μήκους («Ουτοπία» του Νίκου Κατράκη, «Αγγιξέ με» του Γιώργου Τριανταφύλλου και «Αίθουσα αναμονής» του Αλέξανδρου Λεονταρίτη). Κι όλα αυτά με το χιούμορ που τη διακρίνει: «Δεν μου αρέσουν οι άνθρωποι που τα παίρνουν όλα στα σοβαρά. Εγώ ούτε την υγεία μου δεν παίρνω στα σοβαρά. Μου λέει ένας φίλος μου γιατρός “Αννα, κάνε εξετάσεις” και δεν πάω. Ξέρω ότι η ζωή είναι ένα τσακ και φύγαμε. Απολαμβάνω την κάθε μέρα που ζω κι ό,τι είναι να γίνει θα γίνει» υποστηρίζει.
«Με έδιωξαν από το σχολείο γιατί σε μια διαδήλωση χαστούκισα έναν αστυφύλακα, που έδερνε άλλα παιδιά»
«Με τον γάιδαρο του πατέρα μου πήγα στο θέατρο της κυρίας Κατερίνας. Με πήρε αμέσως υπό την προστασία της και με έβαλε να σπουδάσω ηθοποιός στη σχολή του Ροντήρη»
Γυρίζοντας πίσω τι θυμάσαι από τα παιδικά σου χρόνια;
Δεν ήταν από τα καλύτερα και δεν θέλω να τα θυμάμαι. Φτωχή οικογένεια, ο πατέρας μου εξορίες, η μάνα μου καθαρίστρια, η αδελφή μου κι εγώ πουλάγαμε λεμόνια και πορτοκάλια. Αλλά τότε στην Καισαριανή όπου μέναμε όλοι φτωχοί ήταν, δεν υπήρχε κάποιος πλούσιος. Μέναμε σε μια αυλή πολλές οικογένειες και κάθε Κυριακή έκανε η μαμά μου κρέας και τρώγανε όλοι, ενώ τις άλλες μέρες μαγείρευαν η κυρία Αριστέα και άλλες κυρίες που έμεναν δίπλα μας. Δηλαδή τότε κι εγώ φτωχιά ήμουνα και οι άλλοι φτωχοί ήταν και δεν είχες κάτι να ζηλέψεις από τους άλλους. Ωστόσο η μητέρα μου, που ήταν από την Ανδρο και διέθετε υψηλή αισθητική, μας έβαζε να φάμε σε ένα ωραίο λινό τραπεζομάντιλο που κάθε βράδυ το έπλενε. Επίσης στην Καισαριανή υπήρχαν πολλοί αριστεροί με τη βαθιά σκέψη της Αριστεράς κι αυτό μου πρόσφερε μια άλλη αντίληψη για τη ζωή. Γι’ αυτό και σήμερα με την οικονομική κρίση λέω πως δεν με τρομάζει τίποτα. Αλλωστε έχω ζήσει τα χειρότερα, τι άλλο να φοβηθώ;
Από μικρή ήθελες να γίνεις ηθοποιός;
Ως παιδάκι δεν είχα σχέση με τα θεατρικά και στο σχολείο δεν συμμετείχα σε παραστάσεις και τέτοια. Ομως, επειδή ήθελα να κάνω κάτι για να ξεχωρίσω από τις άλλες κοπέλες που ήταν πιο όμορφες, πιο ψηλές και πιο πλούσιες από μένα, ασχολήθηκα με το πένταθλο. Ημουν πρωταθλήτρια στο μήκος, έκανα ύψος, εμπόδια και το όνομά μου είναι γραμμένο στη Νήαρ Ηστ. Το θέατρο προέκυψε στην εφηβεία μου, όταν με είχαν διώξει από τα δημόσια σχολεία της Ελλάδας επειδή σε μια διαδήλωση με την ΕΟΚΑ χαστούκισα έναν αστυφύλακα, που τον έβλεπα να δέρνει άλλα παιδιά και έπρεπε να πάω να φοιτήσω σε ιδιωτικό σχολείο. Για να βρω τα χρήματα για τα δίδακτρα αποφάσισα να γίνω κομπάρσα και ο δρόμος με έφερε στο θέατρο της κυρίας Κατερίνας, που τελικά ήταν η καλή μου νεράιδα. Της χρωστάω όλη μου την ύπαρξη.
Δηλαδή τι έκανε για σένα η κυρία Κατερίνα;
Πήρα τον γάιδαρο του πατέρα μου και πήγα και τη βρήκα στη Χέυδεν, στο θέατρό της. Μπαίνω μέσα και τη βλέπω να παίζει στη σκηνή. Εγώ τότε δεν είχα ξαναδεί θέατρο κι έπαθα σοκ που είδα ανθρώπους να μιλάνε στη σκηνή ενώ κόσμος από κάτω τους κοίταζε. Στο διάλειμμα πηγαίνω στο καμαρίνι της για να της πω τον πόνο μου: να με πάρει κομπάρσα για να έχω να πληρώνω τα δίδακτρά μου. Μόλις με είδε να μπουκάρω μέσα, άγνωστη κι απρόσκλητη, φοβήθηκε πολύ και άρχισε να φωνάζει «μια τρελή, μια τρελή». Της εξηγώ τι θέλω και η γυναίκα, όταν έμαθε ότι δουλεύω σε μανάβικο και είχα τον γάιδαρό μου απέξω… παρκαρισμένο, συγκινήθηκε πολύ. Μου έδωσε να λέω μια ατάκα στην παράσταση που έπαιζε τότε με τον Τίτο Βανδή και την Κάκια Αναλυτή, αλλά μια ηθοποιός, η Θεανώ Ιωαννίδου, με κατήγγειλε ότι δεν έχω άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού. Ετσι σταμάτησα να παίζω και, προκειμένου να μη χάσω τα χρήματα που μου έδινε, ζήτησα από την κυρία Κατερίνα να γίνω παραδουλεύτρα της. Μου λέει «όχι, παιδί μου, θα σε στείλω εγώ στο σχολείο και σε δραματική σχολή, είσαι εξαιρετικό ταλέντο». Από εκείνη τη στιγμή έγινα το παιδί της που δεν έκανε ποτέ. Με τη βοήθειά της πήγαμε σε ένα μεγαλύτερο σπίτι και στον πατέρα μου νοίκιασε ένα μανάβικο πίσω από το «Κάραβελ». Από τη χαρά μου προχωρούσα στον δρόμο και φώναζα «η κυρία Κατερίνα μάς νοίκιασε σπίτι κι έχουμε μπάνιο μες στο σπίτι». Με έβαλε να σπουδάσω ηθοποιός στη σχολή του Ροντήρη και πήγαινα μαζί της στο Παρίσι για να μου αγοράσει ρούχα.
Μπήκες στο σινεμά με ταινία που είχε αρνηθεί να παίξει η Αλίκη Βουγιουκλάκη, έτσι δεν είναι;
Ναι, είναι η ταινία το «Αγοροκόριτσο». Με πρότεινε στον παραγωγό ο Ανδρέας Μπάρκουλης. Τότε έπαιζα στο θέατρο με τη Βέμπο, έκανα δοκιμαστικό, άρεσα, πήρα τον ρόλο και από εκεί και πέρα έγινα φίρμα. Αρχικά έπαθα αγοραφοβία, γιατί τότε ο κόσμος κυνηγούσε τους ηθοποιούς του σινεμά για αυτόγραφα. Μετά πήραν τα μυαλά μου αέρα, νόμιζα πως ήμουνα κάποια και κυκλοφορούσα στην Καισαριανή με τουπέ. Εκεί που στο παρελθόν ένας ταβερνιάρης μου έλεγε «πες στον μπαμπά σου να ‘ρθει να μου πληρώσει το κρασάκι που ήπιε χτες» τώρα έμπαινα στο μαγαζί του και του έλεγα «κέρασέ τους όλους». Ευτυχώς προσγειώθηκα γρήγορα, γιατί μπορεί να έγινα κάτι, αλλά δεν έπαυα να είμαι η κόρη του μανάβη.
Αρχικά σε είχαν παρουσιάσει ως… αντίπαλο της Αλίκης.
Στα πρώτα μου κινηματογραφικά βήματα λέγανε ότι μοιάζαμε εμφανισιακά, ίσως γιατί κάναμε το ίδιο χτένισμα και γενικά είχαμε περίπου το ίδιο στιλ. Μάλιστα κάποιοι διέδιδαν ότι είμαστε τσακωμένες και ότι η Αλίκη δεν ήθελε να μου μιλήσει. Μια μέρα λοιπόν πάω στο σπίτι όπου έμενε τότε στην οδό Αναπήρων Πολέμου για να τη γνωρίσω και να λυθεί η παρεξήγηση. Της χτύπησα την πόρτα και μόλις μου άνοιξε τα έχασα. Ηταν σαν να έβλεπα τον εαυτό μου. «Είσαι η Αννα Φόνσου;» με ρώτησε κι αμέσως της εξήγησα ότι είχα πάει για να της πω ότι την εκτιμώ πολύ κι ότι όλα αυτά που ακούγονταν περί ανταγωνισμού από τη μεριά μου είναι ψέματα. «Υπάρχω χάρη σε εσάς, που αρνηθήκατε να παίξετε στο “Αγοροκόριτσο”» της εξήγησα και από τότε γίναμε φίλες. Απόδειξη είναι ότι μαζί με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα με πάντρεψαν με τον πρώτο μου άνδρα, τον αρχιτέκτονα Κώστα Παλτόγλου.
Ποιες από τις ταινίες σου θεωρείς πιο σημαντικές;
Το «Αγοροκόριτσο» γιατί έχει την πλάκα της, όλες τις ταινίες που έκανα με τον Θανάση Βέγγο και το φιλμ «Δίψα για ζωή» με τον Νίκο Κούρκουλο. Η αλήθεια είναι πως ήμουνα πολύ εντάξει στο θέατρο, πρόσεχα σε τι έργα έπαιζα και μελετούσα τους ρόλους, αλλά στο σινεμά δεν φέρθηκα καλά. Δεν με ενδιέφερε να παίζω στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Γι’ αυτό και έχω παίξει σε κάτι σαχλοταινίες που ούτε το σενάριό τους δεν είχα διαβάσει. Τις έκανα για τα λεφτά, τα οποία στη συνέχεια έριχνα στις παραστάσεις που ανέβαζα. Eχω κάνει 17 χρόνια δική μου θεατρική επιχείρηση κι έχασα πολλά λεφτά, αλλά έπαιξα ωραίους ρόλους σε αξιόλογα έργα, όπως είναι η «Λούλου», «Το μπαλκόνι», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», κι αυτό πληρώνεται. Μάλιστα για να βγάζω λεφτά και να κάνω καλό θέατρο άνοιξα μια μπουτίκ στο Κολωνάκι, που την κράτησα 25 χρόνια.
«Δεν θέλω να πεθάνω στο σανίδι. Μόλις διαπιστώσω ότι δεν μαθαίνω εύκολα τα λόγια θα τα εγκαταλείψω»
«Κάποιοι διέδιδαν ότι είμαστε τσακωμένες με την Αλίκη. Μια μέρα πάω στο σπίτι της για να λύσω την παρεξήγηση και της λέω: ‘‘Ολα είναι ψέματα. Εγώ υπάρχω χάρη σε εσάς’’»
Εχεις κάνει ερωτικό δεσμό με ηθοποιό;
Ποτέ! Με όλους τους συναδέλφους, ακόμη και με τους ζεν πρεμιέ, που ήταν κούκλοι, ήμουνα φίλη. Το ήξεραν κι αυτοί ότι μόνο φίλη θα μπορούσα να είμαι μαζί τους και μου έλεγαν τα ερωτικά τους. Δεν υπήρχε περίπτωση να έκανα σχέση με ανθρώπους του θεάτρου γιατί τους έβλεπα σαν οικογένειά μου. Αν έκανα δεσμό με ηθοποιό θα ήταν σαν να πήγαινα με τον… αδελφό μου.
Εχεις κάνει τρεις γάμους, με τους αρχιτέκτονες Κώστα Παλτόγλου και Νίκο Σοφιανό και με τον συνθέτη Τάκη Μπουγά, ενώ γενικά έχεις πολύ σουξέ στους άντρες…
Αυτό που μου αρέσει είναι το να βγάζει η γυναίκα τη θηλυκή πλευρά της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και να αφήνει τον άντρα ελεύθερο στην καθημερινότητά του. Με τον τωρινό μου σύντροφο δεν μένουμε μαζί, δεν ψάχνω το τηλέφωνό του, δεν τον ελέγχω πού πηγαίνει. Και βέβαια πάντα λέω ότι ο τελευταίος άντρας που είναι μαζί μου είναι ο… καλύτερος!
Μίλησέ μου για την αδελφή σου, το alter ego σου.
Δυστυχώς τη Μαρία μου, που έχω υιοθετήσει την κόρη της, την Ασημίνα μας, την έχασα ξαφνικά και ήθελα να αυτοκτονήσω. Η αδελφή μου ήταν δίπλα μου σε όλα και με βοήθησε να φτιάξω το Σπίτι του Ηθοποιού, το οποίο της το έχω αφιερώσει. Οταν πουλήσαμε ένα ακίνητο που το είχαμε μισό μισό στο Ψυχικό, η Μαρία έδωσε και το δικό της μερίδιο για να το βάλω στο Σπίτι. Ηταν ένας υπέροχος άνθρωπος και μου λείπει πολύ.
Εχεις αποφασίσει πότε θα πεις «εγκαταλείπω το σανίδι»;
Δεν θέλω να πεθάνω στο σανίδι. Μόλις διαπιστώσω ότι δεν μαθαίνω εύκολα τα λόγια θα τα εγκαταλείψω. Αλλωστε έχω και το Σπίτι του Ηθοποιού για να ασχολούμαι. Αλλά και αυτό, μόλις ολοκληρώσω τη νέα πτέρυγά του, θα βρω έναν διευθυντή να το αναλάβει. Πρέπει να πάρουν τα ηνία σοβαρά άτομα που είναι στο διοικητικό συμβούλιο, όπως η Ράντου, ο Ζουγανέλης και άλλοι, γιατί εγώ μέχρι πότε θα μπορώ να τρέχω; Πάντως, όταν θα την… κάνω, θέλω να φύγω διακριτικά, σαν να πηγαίνω ένα ταξίδι στα ξένα και να μην επιστρέψω ποτέ.
Εχεις παράπονα από επαγγελματικής πλευράς;
Αν και μαθήτρια του Ροντήρη δεν με κάλεσαν ποτέ να παίξω στην Επίδαυρο, που πλέον έχει παίξει και η κουτσή Μαρία. Επίσης δεν μου πρότειναν να παίξω στο διαπλεκόμενο από τους εκάστοτε διευθυντές του Εθνικό Θέατρο. Ομως έχω ερμηνεύσει ωραίους ρόλους στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας και στο Ηρώδειο, την Κλυταιμνήστρα με το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, μια σπουδαία παράσταση. Επίσης, παρότι με το Προσκήνιο ανέβασα σημαντικά έργα με σπουδαίους συντελεστές, δεν έχω πάρει κρατική επιχορήγηση. Τώρα η Αντα μού λέει πως για το Σπίτι του Ηθοποιού ως κοινωνικό έργο θα έπρεπε να είχα πάρει τιμητική διάκριση από κάποιον φορέα, ας πούμε, από τις Γυναίκες της Χρονιάς, που δεν ήμουνα ποτέ υποψήφια, αλλά δεν βαριέσαι…
Ποιοι παλιοί ηθοποιοί σου λείπουν;
Ο Ντίνος Ηλιόπουλος, που με έχρισε πρωταγωνίστρια στο θέατρο, και όλοι οι μεγάλοι κωμικοί, ο Βέγγος, ο Χατζηχρήστος, ο Αυλωνίτης, που έχω παίξει μαζί τους. Επίσης μου λείπει ο Νίκος Κούρκουλος, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στο πολύ δύσκολο έργο «Ο Πύργος» του Κάφκα και ήταν καλός επαγγελματίας και υπέροχος άνθρωπος. Οσο για τον Θύμιο Καρακατσάνη, που, επειδή έλεγε τις αλήθειες, τον πολεμούσαν κι έφυγε απογοητευμένος, μου λείπει επίσης ως προσωπικότητα και ως συνεργάτης. Πάνω από όλα ο Θύμιος λείπει από την Επίδαυρο, αφού κανένας άλλος δεν μπορεί να παίξει τόσο τέλεια τα έργα του Αριστοφάνη, και από την Ελλάδα, γιατί ήταν σπουδαίος καλλιτέχνης.
Αν ξαναγεννιόσουν θα έκανες τα ίδια;
Δεν θα ξαναγινόμουν ηθοποιός, αλλά θα έκανα σπουδές. Ημουνα μαθήτρια του είκοσι και ήθελα να σπουδάσω, να γίνω επιστήμονας, αλλά δεν είχα λεφτά. Ωστόσο και ως ηθοποιός, όταν τελείωνα από το σόου της δουλειάς, που με ήθελε ξανθιά, με στενά φουστάνια να διασκεδάζω στα μπουζούκια και να έχω εμπορικό σουξέ, πήγαινα στο σπίτι μου, διάβαζα ποιήματα, ζωγράφιζα κι έκανα γλυπτά. Αυτή ήταν και είναι η βαθύτερη Αννα, που τότε δεν την έβγαζα προς τα έξω, γιατί ήταν αλλιώς η εποχή. Τώρα πια τη βγάζω και σ’ όποιον αρέσει!