Γράφει η επιστημονική ομάδα της Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»
«Όταν δεν γίνεται αυτό που θέλει πέφτει κάτω και χτυπιέται μέχρι να γίνει, δεν μπορεί να την κάνει κανένας καλά», «Αν δεν του πάρω αυτό που θέλει μπορεί να ξεσηκώσει όλο το super market με τις φωνές του, ντρέπομαι τους ανθρώπους γύρω μου», «Αν δεν έχουμε το φαγητό που του αρέσει αρχίζει να πετάει ό,τι βρίσκεται πάνω στο τραπέζι και ουρλιάζει ασταμάτητα.»
Αυτές είναι μερικές από τις δηλώσεις γονέων που καλούν στη Γραμμή 11525 για να βοηθηθούν στη διαχείριση των ακραίων ξεσπασμάτων των παιδιών τους- τα λεγόμενα tantrums.
Μεγάλες εκρήξεις θυμού
Τι είναι όμως τα tantrums; Είναι μεγάλες «εκρήξεις» θυμού που συνήθως συνοδεύονται από σύγχυση και αποδιοργανωμένη/ ανεξήγητη συμπεριφορά όπως κλάμα, φωνές, βία προς τον εαυτό ή τους άλλους, πέσιμο στο πάτωμα κ.α. και μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι και ώρες. Συνήθως τα συναντάμε σε παιδιά από 1 μέχρι 3 ετών. Τα παιδιά των ηλικιών αυτών βρίσκονται σε ένα πρώιμο στάδιο της κοινωνικής και συναισθηματικής γλωσσικής ανάπτυξης και τείνουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους μέσω συμπεριφορών. Εν τούτοις, tantrums μπορεί να παρουσιάσουν και παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών τα οποία δεν έχουν καταφέρει να αναπτύξουν ασφαλείς τρόπους έκφρασης και διαχείρισης των συναισθημάτων.
Η διαχείριση στην εκδήλωση ενός tantrum
Πώς μπορείτε να προλάβετε ή/και να διαχειριστείτε την εκδήλωση ενός tantrum; Αυτό συνήθως ποικίλει ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού. Κάποιες γενικές οδηγίες που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν, ανεξαρτήτως ηλικίας, είναι οι εξής:
Βοηθήστε το παιδί να αντιληφθεί τα συναισθήματα με το να του μιλάτε γι’ αυτά ήδη από τη γέννησή του. Τα βασικά συναισθήματα είναι: λύπη, χαρά, θυμός, φόβος, έκπληξη, αγάπη.
Αναγνωρίστε το τι μπορεί να προκαλεί το tantrum. Συνήθως η κούραση, η ανησυχία, η πείνα, τα έντονα περιβαλλοντικά ερεθίσματα αποτελούν εκλυτικούς παράγοντες. Μπορείτε λοιπόν, επί παραδείγματι, να κανονίζετε να πάτε στην παιδική χαρά αφού το παιδί έχει κοιμηθεί ή έχει φάει.
Ενισχύστε τις θετικές συμπεριφορές του παιδιού. Πχ όταν καταφέρνει να φτιάξει έναν πύργο από τουβλάκια ο οποίος γκρεμίζεται και επιλέγει να τον ξαναφτιάξει χωρίς να αντιδράσει μπορείτε να πείτε: «Είδα ότι ξαναέφτιαξες τον πύργο χωρίς να παραπονεθείς. Πώς σε έκανε να νιώσεις αυτό; Ένιωσες δυνατός και ήρεμος;»
Σιγουρευτείτε ότι το παιδί και όσοι το περιβάλλουν είναι ασφαλείς. Μεταφέρετε το παιδί σε ένα πιο ήρεμο σημείο με λιγότερα ερεθίσματα. Μόλις αυτό συμβεί, αναγνωρίστε με ψυχραιμία το συναίσθημα που εκφράζει, μιλήστε του αργά και χαμηλόφωνα. Μείνετε μαζί με το παιδί μέχρι να ηρεμήσει, αγγίξτε το ή κρατήστε το αν σας το επιτρέπει, αλλιώς δώστε του τον χώρο που ζητά μέχρι να ηρεμήσει. Μην προσπαθείτε να συζητήσετε.
Μην ενδώσετε στις απαιτήσεις του γιατί έτσι το παιδί θα μάθει ότι αυτή είναι μία δόκιμη διεκδικητική συμπεριφορά.
Φτιάξτε ένα σχέδιο διαχείρισης του tantrum σε διάφορες περιστάσεις και φροντίστε να είστε έτοιμοι να το εφαρμόσετε.
Αναγνωρίστε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε το συναίσθημα και την συμπεριφορά του παιδιού, μπορείτε όμως να εξασφαλίσετε την ασφάλεια του παιδιού και σταδιακά να το εκπαιδεύσετε σε πιο λειτουργικές συμπεριφορές.
Να είστε επιεικείς με τον εαυτό σας όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως θα θέλατε και ένα tantrum συμβαίνει. Το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι μία μεγάλη και σημαντική δουλειά στην οποία και οι γονείς μαθαίνουν ταυτόχρονα με το παιδί. Κάνετε το καλύτερο δυνατό και δεν μπορείτε πάντοτε να ελέγξετε όλες τις παραμέτρους.
Δείτε το βίντεο σποτ της Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»