Με αφορμή τη μουσική παράσταση «All Time PARTY», κάθε Παρασκευή στο θέατρο Αλσος ΔΕΗ (μαζί του οι DEUXCADANSE), ο διαχρονικός Πασχάλης μιλά με ειλικρίνεια για τη ζωή του, την πίστη του, τα χρόνια των Olympians, τη φρενίτιδα της επιτυχίας και το πώς κατάφερε να μείνει πάντα προσγειωμένος, παρά τη δόξα, τα φώτα και τις κραυγές θαυμασμού.
- Από τη Σπυριδούλα Τριάντου
Μετρημένος, χαμογελαστός, πάντα ευγενής και γεμάτος ενέργεια, ο Πασχάλης παραμένει μια διαχρονική φιγούρα της ελληνικής μουσικής. Ο ίδιος μιλά για τη μουσική, τη ζωή του, το άγχος που δεν φεύγει ποτέ και το μυστικό της νεανικότητας που μοιάζει να μην τον εγκαταλείπει ποτέ.
«All Time PARTY» είναι ο τίτλος της νέας παράστασής σας. Τι σημαίνει για εσάς αυτό το «party»;
Το party για μένα δεν είναι απλώς μια μουσική βραδιά. Είναι η ίδια η ζωή. Είναι η χαρά, οι αναμνήσεις, τα τραγούδια που μας μεγάλωσαν, οι φίλοι, οι έρωτες, τα όνειρα. Είναι η μουσική που ενώνει τον κόσμο, μικρούς και μεγάλους. Αυτό το party λοιπόν δεν θέλω να τελειώσει ποτέ, γιατί κάθε φορά που ανεβαίνω στη σκηνή, νιώθω πως ο χρόνος σταματά.
Εχετε πίσω σας μια τεράστια πορεία. Τι θυμάστε πιο έντονα;
Τους ανθρώπους. Τους φίλους, τους συνεργάτες, τους θαυμαστές. Την εποχή εκείνη που όλα γίνονταν με αγάπη και αυθορμητισμό. Δεν υπήρχε τότε το «φαίνεσθαι», αλλά το «είναι». Θυμάμαι τα πρώτα lives με τους Olympians, την πρώτη φορά που το κοινό τραγούδησε μαζί μας. Εκείνη η αίσθηση δεν περιγράφεται. Είναι ο λόγος που συνεχίζω.
Και σήμερα; Πώς είναι να βλέπετε τρεις γενιές να τραγουδούν τα τραγούδια σας;
Είναι απίστευτο. Βλέπω νέους ανθρώπους που ξέρουν απέξω κομμάτια που γράφτηκαν πριν από 50 χρόνια! Αυτό με συγκινεί βαθιά. Νιώθω ευγνωμοσύνη. Σκέφτομαι ότι τελικά η μουσική, όταν είναι αληθινή, δεν έχει ηλικία.
Πώς διατηρείτε αυτήν τη φρεσκάδα και τη θετική ενέργεια;
Με την αγάπη για τη ζωή. Δεν σταματώ να ονειρεύομαι, να δουλεύω, να ψάχνω νέα πράγματα. Δεν έχω κουραστεί, γιατί δεν το βλέπω σαν δουλειά. Το βλέπω σαν ένα συνεχές ταξίδι. Κι όσο έχω δίπλα μου ανθρώπους που αγαπώ, το party συνεχίζεται.
Τι να περιμένει το κοινό από τη νέα παράσταση;
Μια γιορτή! Θα ακουστούν όλα τα αγαπημένα τραγούδια, αλλά και μερικές εκπλήξεις. Εχουμε φτιάξει ένα πρόγραμμα που συνδυάζει το χθες με το σήμερα, με φως, χαρά και νοσταλγία. Θέλω ο κόσμος να φεύγει με χαμόγελο, να θυμάται, να συγκινείται και να χορεύει.
Ποιο ήταν το παιδικό σας όνειρο; Θέλατε από μικρός να γίνετε τραγουδιστής;
Οχι, δεν θα έλεγα ότι ήταν όνειρό μου. Ηταν μοιραίο. Κάτι συνέβη, κάτι υπήρξε μέσα μου που με οδήγησε εκεί. Πιστεύω πως όλα έγιναν όπως τα σχεδίασε ο Θεός ή η μοίρα. Δεν το είχα προγραμματίσει, αλλά η ζωή με πήγε σ’ αυτό το μονοπάτι.
Εχει σημασία η πίστη για εσάς;
Ναι, είμαι θρησκευόμενος άνθρωπος. Οχι δογματικός ή δύσκαμπτος, αλλά πιστεύω. Σέβομαι τον Θεό, τον Χριστό, την Εκκλησία και όλα αυτά τα άγια πράγματα που μας δίνουν δύναμη να ξεπερνάμε δυσκολίες και να χαιρόμαστε τις χαρές μας. Πιστεύω πως ο Θεός μού έδωσε ένα ταλέντο και ένιωσα υποχρέωση να το χρησιμοποιήσω σωστά και να το προσφέρω στην κοινωνία που ζω.
Πότε καταλάβατε ότι έχετε αυτό το ταλέντο;
Αρκετά αργά, για να είμαι ειλικρινής. Ολα έγιναν μοιραία, σχεδόν τυχαία. Θυμάμαι την έμπνευση που ήρθε ξαφνικά για να γράψω τον «Τρόπο», ήταν σαν επιφοίτηση. Το ίδιο συνέβη και με το «Σχολείο», ένα τραγούδι που μέχρι σήμερα τραγουδούν τα παιδιά όταν πάνε στο σχολείο. Αυτά τα πράγματα δεν προγραμματίζονται. Νιώθω πως εκεί υπήρχε θεϊκή βοήθεια, κάτι ανώτερο που καθοδηγούσε τα βήματά μου.
Οι επιτυχίες ήρθαν πολύ νωρίς, σχεδόν καταιγιστικά. Δεν υπήρξε στιγμή που νιώσατε ότι σας «ξέφυγε» λίγο το μυαλό;
Οχι, ούτε τόσο δα (γελάει)! Ποτέ δεν ένιωσα ότι παρασύρθηκα. Από μικρός ήμουν ώριμο παιδί. Ως έφηβος σκεφτόμουν σοβαρά τη ζωή, τις συμπεριφορές μου, το πώς πρέπει να στέκομαι. Οταν ήρθε λοιπόν η μεγάλη επιτυχία, γύρω στα είκοσί μου, ήμουν έτοιμος.
Κι όμως, η επιτυχία τότε ήταν τεράστια. Ζούσατε καταστάσεις όπως οι Beatles στο εξωτερικό.
Ακριβώς. Είχα προκαλέσει φρενίτιδα. Εσκιζαν τα ρούχα μου, τραβούσαν τα μαλλιά μου, υπήρχε παροξυσμός. Και μιλάμε για μια εποχή αυστηρή, που οι γονείς, οι δάσκαλοι, η κοινωνία γενικά είχαν κανόνες και όρια. Θυμάμαι παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο με καπέλο και τα κορίτσια με στολή. Παρ’ όα αυτά, η μουσική ένωσε τους νέους τότε, τους έκανε να ονειρευτούν.
Πώς νιώθατε μέσα σε όλο αυτό;
Κάποια στιγμή αναρωτήθηκα «γιατί; Γιατί σε μένα; Γιατί αυτό το δώρο;» Και εκεί κατάλαβα πως τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ολα έχουν ένα νόημα, ένα σχέδιο. Από τότε έμαθα να σέβομαι τη ζωή, να ευχαριστώ και να συνεχίζω με ταπεινότητα.
Σας πέρασε ποτέ από το μυαλό πού θα είστε σε πέντε χρόνια; Πώς σκέφτεστε το μέλλον σας;
Πολλές φορές. Πάντα με απασχολούσε πώς θα διατηρήσω αυτό που έχω. Οταν είσαι συνέχεια στο προσκήνιο, αναρωτιέσαι: «Η επόμενη επιτυχία θα έρθει άραγε;» Ετσι, αντί να χαρώ την τωρινή, αγχώνομαι για την επόμενη.
Δηλαδή δεν απολαμβάνατε ποτέ πλήρως την επιτυχία σας;
Οχι όσο θα έπρεπε. Η γυναίκα μου, η Αλίκη -είμαστε μαζί σχεδόν 60 χρόνια- μου το έλεγε συχνά: «Απορώ με σένα, γιατί δεν χαίρεσαι την επιτυχία σου;» Και της έλεγα: «Γιατί σκέφτομαι αν θα έρθει η επόμενη». Ετσι, πολλές φορές στενοχωριόμουν, αντί να χαίρομαι.
Πώς το αντιμετωπίζατε το άγχος;
Δεν το αντιμετώπιζα. Μέχρι σήμερα υπάρχει. Ακόμα κι όταν πάω να τραγουδήσω, πριν από κάθε εμφάνιση αγχώνομαι. Θέλω να είναι όλα τέλεια, ο ήχος, το φως, η διάθεση του κόσμου.
Eχετε κάνει ποτέ καταχρήσεις ή σπατάλες;
Ποτέ. Ημουν πάντα μετρημένος. Ούτε στα οικονομικά ούτε στη ζωή μου. Δεν είχα πάθη που να με παρασύρουν. Σεβόμουν πάντα τον κόσμο που με ακούει και ένιωθα υποχρέωση να του προσφέρω το καλύτερο.
Τι συμβουλή δώσατε στην κόρη σας όταν αποφάσισε να ακολουθήσει τη μουσική;
Της είπα ότι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή είναι η συνέπεια. Να είσαι συνεπής στον εαυτό σου, στο κοινό σου, στους ανθρώπους γύρω σου. Αυτό για μένα είναι το πρώτο και βασικότερο.
Στα προσωπικά σας, τι άνθρωπος είστε; Θυμώνετε εύκολα;
Oχι, έχω μεγάλη υπομονή. Αλλά, όπως το ποτήρι που γεμίζει σταγόνα σταγόνα, όταν ξεχειλίσει, τότε εκρήγνυμαι. Δεν γίνεται συχνά, αλλά όταν γίνει, είμαι άλλος άνθρωπος.
Τι μπορεί να σας φτάσει στα άκρα;
Η υπερβολική απαίτηση κάποιου για κάτι που δεν μπορώ να εκπληρώσω. Οχι που δεν θέλω, που δεν μπορώ. Οταν κάποιος επιμένει παράλογα, τότε χάνω την υπομονή μου.
Eχετε σκεφτεί ποτέ να σταματήσετε;
Πολλές φορές. Στα τριάντα χρόνια καριέρας έλεγα «ακόμα πέντε χρόνια και σταματάω». Μετά άλλα πέντε. Και τελικά πήρα τρεις παρατάσεις (γέλια)! Σκεφτόμουν ότι ίσως πρέπει να φύγει ένας καλλιτέχνης στο απόγειό του. Αλλά μετά κατάλαβα ότι, αν μπορείς ακόμα να προσφέρεις και να συγκινείς, δεν έχεις λόγο να φύγεις.
Σας έχει πληγώσει ο χώρος;
Ναι, υπήρξαν στιγμές που πληγώθηκα, άλλες που αδίκησα κάποιους, και άλλες που έκλαψα. Αυτά όμως είναι στιγμές ανθρώπινες, ίσως κάποτε τα γράψω σε ένα βιβλίο. Εχω αρχίσει ήδη να σημειώνω πράγματα. Οταν έρθει η ώρα, θα το ολοκληρώσω.
Θα ήταν υπέροχο να γράψετε την αυτοβιογραφία σας. Εχετε τόσες εμπειρίες.
Πράγματι, έχω να πω πάρα πολλά. Είχα ξεκινήσει κάποια στιγμή… Και νομίζω πως όσα γράψω θα αγγίξουν πολλές κατηγορίες ανθρώπων, γιατί η ζωή μου δεν είναι μόνο καλλιτεχνική, είναι και βαθιά ανθρώπινη.
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Φτωχικά, αλλά ανέμελα. Ημουν το μικρότερο από πέντε παιδιά, σε μια άπορη οικογένεια. Νοικιάζαμε χωράφια και σπέρναμε καπνά για να ζήσουμε. Αλλά ήμασταν δεμένοι και χαρούμενοι. Αυτή η απλότητα με ακολουθεί μέχρι σήμερα.
