Ο Ελευθέριος Ανευλαβής ξαναχτυπά! Ο αθυρόστομος γιατρός που αναστάτωνε στο παρελθόν τις τηλεοπτικές εκπομπές του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου με τα λεγόμενά του, αποκαλύπτει αυτή τη φορά μια άλλη πτυχή του εαυτού του, ίσως άγνωστη στο ευρύ κοινό. Ο εκρηκτικός επιστήμονας είναι, βλέπετε, και ένας πολυγραφότατος συγγραφέας και μεταφραστής σημαντικών έργων της ξένης λογοτεχνίας.
Ετσι λοιπόν, χωρίς να εισβάλλει φουριόζος στα τηλεοπτικά πλατό, ο Ελευθέριος Ανευλαβής κερδίζει τις εντυπώσεις μέσα από τη μετάφραση (χρειάστηκαν επτά ολόκληρα χρόνια για να γίνει) ενός από τα δυσκολότερα λογοτεχνικά κείμενα που έχουν γραφτεί, από το χέρι ενός συγγραφέα που με το έργο του έβαλε τη δική του προσωπική σφραγίδα στα λογοτεχνικά δρώμενα. Ο λόγος για τον Τζέιμς Τζόις που έγραψε το αριστούργημα δύο τόμων (συνολικά 1.601 σελίδες) «Η αγρύπνια των Φίνεγκαν», η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κάκτος».
Ο Φίνεγκαν ήταν ο ήρωας ενός ιρλανδέζικου τραγουδιού, ο οποίος κάποια στιγμή, μεθυσμένος, αποτόλμησε να ανέβει μια σκάλα, με αποτέλεσμα να κατακρημνιστεί και να πεθάνει. Οι συγγενείς και οι φίλοι του εις ένδειξη τιμής γι’ αυτόν τον μεγάλο πότη, ξαγρυπνώντας τον του έβαλαν στο νεκροκρέβατο μπουκάλια ουίσκι, που στα ιρλανδέζικα σημαίνει «νερό της ζωής». Ομως πάνω στην αγρύπνια άναψε ένας καβγάς. Κάποιος πέταξε στον άλλον ένα μπουκάλι ουίσκι και μια σταγόνα έπεσε στα χείλη του νεκρού, σταγόνα αρκετή να τον αναστήσει.
Ο κορυφαίος Ιρλανδός συγγραφέας -πότης, γλεντοκόπος, χορευτής και τραγουδιστής επίσης- πήρε αυτό τον μύθο-μπαλάντα και έδωσε στον ήρωά του τον τύπο του αναστημένου και αφυπνισμένου, παρομοιάζοντάς τον με φοίνικα που καίγεται και αναγεννάται από τις στάχτες του, ενώ από τα απομεινάρια του γεννιούνται παιδιά, πόλεις και βιβλία.
Ο Ελευθέριος Ανευλαβής στην «εξομολόγηση του μεταφραστή» δηλώνει ότι δεν είναι επαγγελματίας μεταφραστής: «Γιατρός είμαι, αλλά δηλώνω ερασιτέχνης (εραστής της τέχνης) μεταφραστής». Και επισημαίνει: «Αμετρη φιλοδοξία και αποκοτιά, αλλόκοτη επιθυμία και αγάπη με οδήγησαν να αποπειραθώ τη μετάφραση, να παλέψω να βρω και να δημιουργήσω τις λέξεις που θα απέδιδαν στα ελληνικά τις νεολογικές δημιουργίες του Τζόις και το ιστορικό, πολιτικό, φιλοσοφικό, ανθρώπινο φορτίο τους». Υπογραμμίζει μάλιστα πως δεν παρέλειψε ούτε μία λέξη, ούτε μία φράση του πρωτοτύπου, όσο δύσκολη -ή και αδύνατη- κι αν φάνταζε η μετάφρασή του. Δεν κατέφυγε σε μια δική του περίφραση, αλλά κατασκεύασε αντίστοιχες ετεροσύνθετες λέξεις θεσμοθετώντας μια ιδιόλεκτο, τα «ελληνοφινεγκανικά».