❱❱ Η αθώα ψυχαγωγία που τείνει να γίνει ψυχική νόσος σε άτομα ανεξαρτήτως ηλικίας!Παρατηρείται ευρέως τα τελευταία χρόνια ανήλικοι και ενήλικοι να δυσκολεύονται να αφήσουν στην άκρη τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και να παραμελούν τις δραστηριότητές τους. Η χρήση με μέτρο και έλεγχο των διαδικτυακών παιχνιδιών συμβάλλει και ενισχύει την ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων, βελτιώνει την παρατηρητικότητα, δίνει τη δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων και διεγείρει την ευστροφία. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη χρήση και ενασχόληση ενδέχεται και έχει παρατηρηθεί ότι προκαλούν προβλήματα στη σωματική και την ψυχική υγεία του ατόμου.
Τα γνωστ
ά «video games» (εικονικά παιχνίδια) που περιέχουν βία οδηγούν τον ανήλικο παίκτη συχνά στην υιοθέτηση της ανάλογης βίαιης συμπεριφοράς, στην προσπάθεια να μιμηθούν τους ήρωες των παιχνιδιών.
Πρόσφατα, το έτος 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Yγείας ανακοίνωσε ότι θα συμπεριλάβει τον εθισμό στα βιντεοπαιχνίδια με τον όρο «gaming disorder» (Διαταραχή παιχνιδιού) στη λίστα με τις ψυχικές νόσους.
O όρος «gaming disorder» παραπέμπει στη συμπεριφορά που έχει ένα άτομο όταν είναι εξαρτημένο από τα βιντεοπαιχνίδια, γεγονός «που αυξάνει αισθητά τον κίνδυνο εκδήλωσης προβλημάτων σωματικής ή ψυχικής υγείας», όπως αναφέρει ο διεθνής οργανισμός. Ο εθισμός αυτός θα ενταχθεί στην αναθεωρημένη έκδοση του εγχειριδίου νοσημάτων που θα εκδώσει ο διεθνής οργανισμός προσεχώς το επόμενο διάστημα μέσα στη χρονιά 2018.
Κατά την τελευταία δεκαετία τα βιντεοπαιχνίδια έχουν απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα, διότι φαίνεται ότι έχουν γίνει η κυρίαρχη και βασική μορφή ψυχαγωγίας σε όλο τον κόσμο και για όλες τις ηλικίες. Ολοι έχουμε παίξει κάποιου είδους βιντεοπαιχνίδι κάποια χρονική περίοδο της ζωής μας. Ολοι έχουμε νιώσει το αίσθημα της ικανοποίησης της νίκης ή ακόμα και την απογοήτευση της ήττας. Πόσο απέχουν και πόσο ταυτίζονται, όμως, αυτά τα αθώα συναισθήματα από και με τον εθισμό;
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι την ώρα που παίζει κάποιος βιντεοπαιχνίδια παράγονται ενδορφίνες στον εγκέφαλο. Τα επίπεδα που αγγίζουν αυτές είναι παρόμοια με αυτά που εντοπίζονται στον εγκέφαλο τοξικομανών ή εθισμένων σε τυχερά παιχνίδια και τζόγο.
Τα προειδοποιητικά σημάδια του εθισμού είναι ψυχολογικά και σωματικά, όπως τα εξής:
- Το άτομο αδυνατεί να σταματήσει να παίζει.
- Ζητά περισσότερο χρόνο να παίξει.
- Παραμελεί εντατικά οικογένεια, φίλους, κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες.
- Το άτομο είναι οξύθυμο, επιθετικό, νευρικό και λυπημένο, αν δεν έχει πρόσβαση στον υπολογιστή και στο ίντερνετ.
- Αρχίζει και λέει ψέματα για τον χρόνο που ξοδεύει στον υπολογιστή.
- Παρουσιάζει προσκόλληση στα παιχνίδια (π.χ. είναι το σύνηθες θέμα συζήτησης).
- Εχει άγχος.
- Τρώει και κοιμάται ακατάστατες ώρες, όπως διαταραχές ύπνου (έντονες αϋπνίες ή υπνηλία).
- Διαταραχή διατροφής.
- Παρουσιάζει ορθοπεδικές δυσκολίες (π.χ. σκολίωση), μυοσκελετικές παθήσεις (σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα από την υπερκόπωση των χεριών από τη χρήση του πληκτρολογίου).
- Εχει πονοκεφάλους και ξηροφθαλμία (τσούξιμο στα μάτια).
- Παραμελεί την προσωπική του υγιεινή και γενικότερα τη φροντίδα εαυτού.
- Απομόνωση
- Πτώση σχολικής επίδοσης
- Κατάθλιψη
- Εκρήξεις θυμού
- Επιθετικότητα προς τους γονείς και το στενό περιβάλλον.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα
Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να περιοριστεί η χρήση των βιντεοπαιχνιδιών σε λίγες ώρες την ημέρα (π.χ. περίπου στις δύο ώρες).
Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ή η κονσόλα παιχνιδιών θα ήταν βοηθητικό να βρίσκεται σε κοινό χώρο του σπιτιού. Χρήσιμο είναι επίσης να ενταχθεί στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα και μια ομαδική αθλητική ή εικαστική δραστηριότητα.
Στον χώρο της ψυχικής υγείας υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές διαθέσιμες για εκείνους που αναγνωρίζουν την ανάγκη να αλλάξουν τις συνήθειές τους από το υπερβολικό παιχνίδι και την υπερβολική διαδικτυακή χρήση.
Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν:
- Ατομική συμβουλευτική ή ατομική ψυχοθεραπεία με τον ψυχολόγο, με στόχο τη θεραπεία του εθισμού στα βιντεοπαιχνίδια και στο ίντερνετ.
- Οικογενειακή θεραπεία, που περιλαμβάνει τη διαφοροποίηση και τον επαναπροσδιορισμό του οικογενειακού τρόπου ζωής και τις αλληλεπιδράσεις των ρόλων μέσα στην οικογένεια. Η οικογενειακή θεραπεία είναι πιο συνηθισμένη, όταν πρόκειται για ανηλίκους.
- Κέντρα απεξάρτησης που προσφέρουν προγράμματα αποκατάστασης.
- Βιβλία που προσφέρουν θεραπεία αυτοβοήθειας για τον εθισμό στα βιντεοπαιχνίδια. Τα βιβλία με οδηγίες βήμα προς βήμα μπορεί να είναι μια εύκολη και χρήσιμη εναλλακτική λύση, σε ένα πρώτο στάδιο.
Βασικό κριτήριο παραπομπής σε θεραπευτικό πλαίσιο αποτελεί η διάγνωση, το αρνητικό πρότυπο συμπεριφοράς πρέπει να διαρκέσει τουλάχιστον 12 μήνες, συγκεκριμένο στοιχείο και ένδειξη είναι η απώλεια της λειτουργικότητας του ανθρώπου στην καθημερινή του ζωή, η παραίτηση και η απομόνωση. Ο εθισμός δεν παραμένει σταθερός στον χρόνο, με τα ίδια ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά, πάντα επιδεινώνονται οι συνέπειες του φαινομένου. Οπότε το άτομο ή κάποιος από το περιβάλλον, αν διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί την
κατάσταση, οφείλει να κινητοποιηθεί και να ζητήσει υποστήριξη, βοήθεια και θεραπεία.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
