❱❱ Οι παιδικές διαταραχές, οι δυσκολίες εντοπισμού τους από τους γονείς και τα προειδοποιητικά «σημάδια»Οι ψυχικές δυσκολίες στα παιδιά δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν από τους γονείς. Πολλά παιδιά θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την έγκαιρη παρέμβαση και να λάβουν την κατάλληλη βοήθεια.
Η αναγνώριση των προβλημάτων διάθεσης και συμπεριφοράς των παιδιών εξαρτάται από όσους τα φροντίζουν, όπως γονείς, δάσκαλοι κ.λπ. Πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν τα συμπτώματα μιας ψυχικής επιβάρυνσης στο παιδί, διότι δυσκολεύονται να τα ξεχωρίσουν, και αν τα εντοπίσουν αντιμετωπίζουν δυσκολίες και προβληματισμό στο να ζητήσουν διάγνωση και βοήθεια.
Η ανησυχία και ο φόβος για το στίγμα που συνοδεύει τα προβλήματα ψυχικής υγείας, οι μη επαρκείς υπηρεσίες ψυχικής υγείας και το κόστος, αν απευθυνθούν σε ιδιώτη επαγγελματία ψυχικής υγείας, αποτρέπουν και καθυστερούν τους γονείς στην αναζήτηση βοήθειας. Τα συμπτώματα στα παιδιά μπορεί να ποικίλλουν. Για παράδειγμα, η ευερεθιστότητα πιο συχνά εμφανίζεται σε παιδιά με κατάθλιψη, παρά η κακή και μελαγχολική διάθεση που συνήθως είναι χαρακτηριστική στους ενήλικες.
Οσον αφορά τα προειδοποιητικά σημάδια ότι κάτι συμβαίνει στην ψυχική υγεία του παιδιού, συνήθως ένας γιατρός, ένας συγγενής ή ένας φίλος μπορεί να σας πουν ότι είναι «μια περίοδος», αλλά οι γονείς αισθάνονται ότι αυτή η χρονική περίοδος έχει διαρκέσει πάρα πολύ, η συμπεριφορά είναι πολύ επιθετική, αγχωτική ή θλιμμένη και δεν βελτιώνεται.
Τα παρακάτω προειδοποιητικά σήματα ενδέχεται να καταδεικνύουν ένα πρόβλημα που χρήζει εξειδικευμένης προσοχής και διερεύνησης. Το παιδί σας μπορεί να βιώνει ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα, τα οποία είναι επίσης άτυπα για το αναπτυξιακό του στάδιο και δεν σχετίζονται με αλλαγή περιβάλλοντος, διαζύγιο, απώλεια, πτώση επίδοσης στα μαθήματα ή άλλο αγχωτικό συμβάν. Τα «σήματα» αυτά είναι τα εξής:
■ Αντιμετωπίζει μεγαλύτερη δυσκολία στο σχολείο ή άρνηση παρακολούθησης.
■ Χτυπά, βρίζει ή εκφοβίζει άλλα παιδιά.
■ Προσπαθεί να αυτοτραυματιστεί, να κάνει κακό στον εαυτό του.
■ Απομονώνεται, αποφεύγει τους φίλους, τις δραστηριότητες και την οικογένεια.
■ Παρουσιάζει συχνές διακυμάνσεις και αλλαγές διάθεσης.
■ Δεν έχει ενέργεια ή κίνητρο.
■ Παρουσιάζει έντονα συναισθήματα, εκφράζεται υπερβολικά (θυμωμένες εκρήξεις, ακραίος φόβος, αυξημένη ένταση και συναισθηματική φόρτιση).
■ Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί.
■ Εχει δυσκολία στον ύπνο ή πολλούς εφιάλτες.
■ Εχει πολλά παράπονα για το σώμα του, παρουσιάζει αλλαγή στη διατροφή του, μειωμένη ή υπερβολική όρεξη.
■ Παραμελεί την εμφάνισή του, την καθαριότητά του.
Ακούγοντας το γονεϊκό σας ένστικτο, αναγνωρίστε τις ανησυχίες σας και τις ενδείξεις, και βρείτε την υποστήριξη που μπορεί να χρειαστείτε εσείς και το παιδί σας. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι άνθρωποι σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι αρνούνται να δουν την πραγματικότητα και σκεπάζουν καταστάσεις λόγω ντροπής ή δίνουν χρονικές παρατάσεις, νομίζοντας ότι είναι μια ίωση και θα περάσει.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη τη φροντίδα, την προσοχή και την υποστήριξη. Με τη βοήθειά σας μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους πολύ καλύτερα, αντιμετωπίζοντας τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Η ψυχιατρική και η παιδιατρική σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία βοηθούν την οικογένεια και το παιδί να δυναμώσουν και να αντιμετωπίσουν κάθε δυσκολία οριστικά με τον καλύτερο τρόπο.
—-
Η ΧΡΟΝΟΒΟΡΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Ενημερωθείτε από τους ειδικούς, μιλήστε μαζί τους, εκφράστε όλους τους προβληματισμούς σας, τις αμφιβολίες σας και τις απορίες σας. Η διάγνωση των ψυχικών διαταραχών στα παιδιά συχνά αποτελεί δύσκολη και χρονοβόρα αξιολόγηση και διαδικασία, διότι, αφενός, η φυσιολογική ανάπτυξη ποικίλλει από παιδί σε παιδί, αφετέρου, τα μικρά παιδιά δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.
Είναι σημαντικό ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας να μπορεί να προσεγγίσει και να διευκολύνει τα παιδιά να εκφραστούν, αλλά και να κάνει διαφορική διάγνωση ανάμεσα στις φυσιολογικές συμπεριφορές και σε αυτές που δημιουργούν ψυχική δυσκολία και ανωμαλία στην ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του παιδιού.
Οι θεραπευτικές επιλογές για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας είναι:
■ Η ψυχοθεραπεία, ένας τρόπος προσέγγισης μέσω της συζήτησης με παιδοψυχολόγο και παιδοψυχίατρο. Κατά την ψυχοθεραπευτική διαδικασία με παιδιά χρησιμοποιούνται συχνά το παιχνίδι, η ζωγραφική κ.λπ. Το παιδί μπορεί να μάθει περισσότερα για την κατάσταση και τη διάθεσή του, τα συναισθήματα τις σκέψεις του, αλλά και τη συμπεριφορά του.
Η ψυχοθεραπεία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στο να βοηθήσει τα παιδιά και τους γονείς να μάθουν υγιείς τρόπους αντιμετώπισης των δύσκολων καταστάσεων. Συνήθως ακολουθούν και οι γονείς ταυτόχρονα συμβουλευτική θεραπεία.
■ Ο παιδοψυχίατρος του παιδιού μπορεί να σας συστήσει τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, προκειμένου να αντιμετωπιστούν σοβαρά συμπτώματα που διαταράσσουν την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και βλάπτουν τη λειτουργικότητά του.
■ Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πιο αποτελεσματικός θεραπευτικός σχεδιασμός αφορά τον συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
