Πώς σχολιάζουν στους επιχειρηματικούς κύκλους την τεράστια καταστροφή που υπέστη η βιομηχανία του Παναγιώτη Τσινάβου ανήμερα τα Χριστούγεννα.
Λίγοι αμφιβάλλουν για τη δυνατότητα του Παναγιώτη Τσινάβου να ξαναγεννήσει μέσα από τις στάχτες τη σεραϊκή γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι μετά την καταστροφή της γραμμής παραγωγής γιαουρτιού ανήμερα τα Χριστούγεννα. Πολλοί όμως βλέπουν με καχυποψία την εξέλιξη και μιλούν για «διαβολική συγκυρία», καθώς το γεγονός έρχεται σε μια στιγμή που η βιομηχανία (σε αντίθεση με την πλειονότητα των ανταγωνιστών της) εμφανίζει κερδοφορία, προσελκύει ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον και επεκτείνεται στην αραβική αγορά μέσω επενδυτικών σχεδίων για νέα μονάδα παραγωγής της στο Κουρδιστάν.
«Δεν είναι λίγοι εκείνοι που φθονούν την επιτυχία του Τσινάβου ούτε εκείνοι που θέλουν μερίδιο από τον κύκλο εργασιών του» σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, οι οποίοι, αν και δεν αμφισβητούν την εξήγηση του βραχυκυκλώματος ή τέλος πάντων του ατυχήματος, εμφανίζονται επιεικώς επιφυλακτικοί.
Η καταστροφή βρίσκει την εταιρεία σε μια στιγμή που ήδη ο 57χρονος επιχειρηματίας έχει βάλει από την τσέπη του 5.000.000 ευρώ με τη μορφή ομολογιακού δανείου για την περαιτέρω ανάπτυξη. Σημειώνεται πως η βιομηχανία στο πρώτο εννεάμηνο του 2013 είχε πωλήσεις 57.492.000 ευρώ, αυξημένες κατά 17,8% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εννεάμηνο και περισσότερες από όσες έκανε ολόκληρο το 2012. Τα καθαρά κέρδη στο εννεάμηνο ήταν 7.184.000 ευρώ, από 6.729.000 ευρώ πέρυσι.
Τα ποσά αυτά ο Τσινάβος τα πέτυχε με πολύ μεγάλη ανάπτυξη στο εξωτερικό. Με τους ρυθμούς αυτούς το 2013 θα κλείσει με τζίρο κοντά στα 80.000.000 ευρώ, λέει η αγορά. Και στην ελληνική αγορά τα προϊόντα του κερδίζουν μερίδια, όμως η ενίσχυση των εξαγωγών σε χώρες της δυτικής Ευρώπης και η είσοδος σε νέες, μεγάλες αγορές είναι το κλειδί. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η είσοδος στην αγορά ελληνικού γιαουρτιού της Βρετανίας, μέσω συνεργασίας με τη γνωστή αγγλική αλυσίδα super market Waitrose, όπως και η είσοδος στις αγορές της Γαλλίας και της Τσεχίας.
«Μπορεί η φωτιά να έκαψε τις εγκαταστάσεις μας, αλλά άναψε ακόμα περισσότερο την πίστη, τη θέληση και το όραμα των ανθρώπων της Κρι Κρι» δήλωσε ο Παναγιώτης Τσινάβος, που δεν έχασε λεπτό μετά την καταστροφή για να ξεκαθαρίσει πως είναι αποφασισμένος να προχωρήσει μπροστά. «Από σήμερα κιόλας προχωράμε με συντονισμένα βήματα για τη δυναμική αναδιοργάνωση της παραγωγής μας προκειμένου να καλύψουμε άμεσα τις ανάγκες των πελατών μας και να συνεχίσουμε να προσφέρουμε προϊόντα υψηλής αξίας στους καταναλωτές μας» υπογράμμισε.
«Τον άνθρωπο αν δεν τον κάψανε, τότε σίγουρα τον ματιάσανε» λέει με σκωπτική διάθεση ανταγωνιστής του που δεν παραγνωρίζει τις ικανότητες του Παναγιώτη Τσινάβου. «Είναι στη φύση του Ελληνα να πλάθει σενάρια και θα δείτε τι έχει να ακουστεί τις επόμενες ημέρες» συμπληρώνει.
Κάποιοι άλλοι θυμίζουν και την κόντρα του επιχειρηματία με την Ομοσπονδία Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ) για τις εξαγωγές του προς την αγορά του Κουρδιστάν. Συγκεκριμένα, στις αρχές Νοεμβρίου το συνδικάτο των Ελλήνων μεταφορέων με επιστολή του προς το υπουργείο Μεταφορών κατήγγειλε πως «η γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι επέλεξε μεταφορείς από την Τουρκία προκειμένου να μεταφέρουν τα προϊόντα της στο βόρειο Ιράκ, παρά το ισχυρό ενδιαφέρον που είχαν επιδείξει Ελληνες μεταφορείς». Οπως σημειώνει η ΟΦΑΕ σε έγγραφό της που απέστειλε στον υφυπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Μ. Παπαδόπουλο, «η ενέργεια αυτή είναι ακατανόητη, δεδομένου ότι η διαφορά στις οικονομικές προσφορές Ελλήνων και Τούρκων είναι είτε ελάχιστη είτε ανύπαρκτη».
Στον έγγραφό της μάλιστα η ΟΦΑΕ επισημαίνει τους κινδύνους υπερτιμολογήσεων και άλλων φορολογικών παραβάσεων, και ζητεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τον ΣΔΟΕ να προβούν άμεσα σε ελέγχους νομιμότητας. Στο ίδιο έγγραφο η ΟΦΑΕ επανέρχεται στο κομβικής σημασίας ζήτημα της παράνομης μεταφοράς. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει: «Σήμερα η παράνομη μεταφορά από αυτοκίνητα τρίτων χωρών έχει πολλαπλασιαστεί σε μεγάλο βαθμό ξεπερνώντας το 80%, με αποτέλεσμα την κλοπή του μεταφορικού έργου από τους Ελληνες μεταφορείς.
Θα πρέπει να επανδρώσουμε τα ΜΚΕ (Μικτά Κλιμάκια Ελέγχου, ν. 3446/2006) και θα ήταν ακόμα πιο λειτουργικό αν επανδρωθούν με σύγχρονο εξοπλισμό, με ένα κλειστό αυτοκίνητο τύπου Van, εξοπλισμένο με ηλεκτρονικά μέσα για διασταύρωση στοιχείων των εμπορευμάτων και μεταφορέα, μόνο στις εισόδους και εξόδους της χώρας μας, όπου περιορίζονται κατά πολύ ο αριθμός προσωπικού που θα απασχοληθεί αλλά και τα σημεία ελέγχου».
Ζητείται μάλιστα «να υπάρξουν έλεγχοι και τα Σαββατοκύριακα, οπότε η διέλευση των φορτηγών στα σημεία εισόδου και εξόδου της χώρας είναι ιδιαίτερα αυξημένη και μεγάλος αριθμός ξένων φορτηγών κυκλοφορεί νύχτα στο εθνικό οδικό δίκτυο για αποφυγή ελέγχων, παρακάμπτοντας ακόμα και όλα τα σημεία διοδίων του εθνικού οδικού δικτύου».
Ο επιχειρηματίας απάντησε λέγοντας: «Η Κρι Κρι από το 2008 είναι η μοναδική ελληνική γαλακτοβιομηχανία που εξάγει παγωτά και γιαούρτια προς το Ιράκ στον πελάτη της, την εταιρία DLBA, η οποία εδρεύει στο Ιράκ και ουδεμία μετοχική σχέση έχει με την Κρι Κρι. Από την αρχή της συνεργασίας με την DLBA, λόγω της μεγάλης απόστασης και της επικινδυνότητας της ευρύτερης περιοχής, αποκλειστική ευθύνη για τον προγραμματισμό, την επιλογή, τη διεκπεραίωση και την πληρωμή της μεταφοράς φέρει ο πελάτης. Παρ’ όλα αυτά, με πρωτοβουλία και επιμονή του τμήματος εξαγωγών Κρι Κρι, ο πελάτης συνεργάστηκε και με Ελληνες μεταφορείς, οι οποίοι τιμολόγησαν και πληρώθηκαν απευθείας από τον πελάτη μας στο Ιράκ».
Και συνέχισε: «Οι πωλήσεις μας είναι καθ’ όλα νόμιμες και δεν υπάρχει ουδεμία παράβαση του νομικού ή φορολογικού πλαισίου. Σε όλες τις αποστολές υφίστανται όλες οι απαραίτητες άδειες και πραγματοποιούνται κανονικά οι εκτελωνισμοί όλων των φορτίων».
Αλλωστε, όπως αναφέρει η Κρι Κρι, κάνει εκτεταμένη χρήση Ελλήνων μεταφορέων. Ολες οι εθνικές μεταφορές των προϊόντων, καθώς και οι διεθνείς μεταφορές για τις οποίες υπεύθυνη είναι η Κρι Κρι πραγματοποιούνται από ελληνικές μεταφορικές εταιρίες. Ο Τσινάβος συμπλήρωσε μάλιστα πως θα ενεργοποιήσει «κάθε νόμιμο μέσο για την προάσπιση των έννομων συμφερόντων της και της εν γένει φήμης της κατά εκείνων που θέλουν τεχνηέντως να δημιουργήσουν αρνητικό κλίμα, ειδικά αυτή την περίοδο που η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη στήριξης και ενίσχυσης του εξαγωγικού της προσανατολισμού».
Οι δαιδαλώδεις συμμετοχές της οικογένειας
Η οικογένεια Τσινάβου ελέγχει το 78,5% της επιχείρησης, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου βρίσκεται στα χέρια μικροεπενδυτών, και Ελλήνων και ξένων θεσμικών επενδυτών. Ο Παναγιώτης Γ. Τσινάβος είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, και έχει σπουδάσει Χημεία, ενώ η διαδρομή του σε θέσεις ευθύνης εντός της οικογενειακής επιχείρησης έχει ξεπεράσει τις τρεις δεκαετίες. Ο ίδιος ελέγχει άμεσα το 29,5% του ομίλου, ενώ ο θείος του Σπύρος το 11,86%, σύμφωνα με το μετοχολόγιο του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Η κόρη του Σπύρου Ευαγγελία, που είναι και το μόνο άλλο μέλος (αν και μη εκτελεστικό) της οικογένειας εκτός του Παναγιώτη στο διοικητικό συμβούλιο, έχει το 5,02%. Από 8,997% έχουν άλλα δύο μέλη της οικογένειας, η Χαρίκλεια και η Σεβαστή Τσινάβου. Ο Παναγιώτης Τσινάβος έχει δύο κόρες, την Αναστασία και τη Μαγδαληνή, και έναν γιο, τον Γιώργο, που επίσης διατηρούν μικρότερα ποσοστά επί του μετοχικού κεφαλαίου, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς.
Από τα καροτσάκια με τον πάγο στα 80 εκατομμύρια ευρώ τζίρο
Η ιστορία της επιχείρησης άρχισε το 1954, όταν ο πατέρας του Παναγιώτη, ο Γιώργος Τσινάβος, από την Ηπειρο, άνοιξε ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στις Σέρρες με παγωτά και είδη ζαχαροπλαστικής δικής του παραγωγής. Οι πρώτες διανομές παγωτού γίνονταν με πλανόδιους πωλητές και καροτσάκια με πάγο. Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, στη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου των ΗΠΑ Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στην Αθήνα, μεταξύ των άλλων δώρων που του προσφέρθηκαν ήταν και τα περίφημα αγριοκάτσικα κρι-κρι των Λευκών Ορέων. Το θέμα, με τις ανάλογες φωτογραφίες, πήρε διαστάσεις στον Τύπο της εποχής. Τότε γεννήθηκε στον επιχειρηματία η ιδέα να «βαφτίσει» τα παγωτά του «Κρι Κρι».
Τα παγωτά Κρι Κρι και ιδιαίτερα το Κασσάτο, βασισμένο στο πρόβειο γάλα, άρχισαν να αποκτούν φήμη και εκτός Σερρών. Το 1963 ο Γιώργος Τσινάβος έφυγε πρόωρα από τη ζωή, σε ηλικία μόλις 35 ετών, και την επιχείρηση ανέλαβαν η σύζυγός του και ο αδελφός του Σπύρος, καθώς ο Παναγιώτης ήταν μόλις επτά ετών.
Λίγα χρόνια αργότερα οι εγκαταστάσεις μεταφέρθηκαν σε νέους, ιδιόκτητους χώρους και το 1971 ιδρύθηκε η πρώτη αυτόματη γραμμή παραγωγής παγωτού.
Στις δεκαετίες ’80 και ’90 πραγματοποιήθηκε η κατασκευή του νέου εργοστασίου (1987) και άρχισε η παραγωγή γιαουρτιού. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Κρι Κρι «κατέβηκε» στην Αττική, επτά χρόνια αργότερα έριξε 6.000.000 ευρώ για να εκσυγχρονίσει το εργοστάσιο αυξάνοντας την παραγωγή και τον επόμενο χρόνο ολοκληρώθηκε η κατασκευή αυτόνομου εργοστασίου παραγωγής γιαουρτιού. Το 2000 λάνσαρε γιαούρτι σε οικογενειακή συσκευασία, ενώ λίγο αργότερα μπήκε στην αγορά του παστεριωμένου γάλακτος του νομού Σερρών.
Το σημερινό εργοστάσιο της Κρι Κρι απέχει μόλις πέντε χιλιόμετρα από το κέντρο των Σερρών, σε ένα οικόπεδο 48.800 τ.μ., και οι κτιριακές εγκαταστάσεις των 16.400 τ.μ. απαρτίζονται από δύο διαφορετικά εργοστάσια: το εργοστάσιο παραγωγής γαλακτοκομικών, που κάηκε, και το εργοστάσιο παγωτών. Η Κρι Κρι έχει αναπτύξει πλέον το δίκτυό της σε περισσότερους από 40 νομούς αλλά και στο εξωτερικό. Οι δραστηριότητες στις βαλκανικές χώρες Βουλγαρία, Ρουμανία και Σκόπια αναπτύσσονται μέσω θυγατρικών, ενώ η διείσδυση και ανάπτυξη στις υπόλοιπες αγορές γίνεται μέσω συνεργασιών με κατά τόπους αντιπροσώπους και διανομείς. Διαθέτει 17.000 σημεία πώλησης παγωτού και 5.500 σημεία πώλησης γιαουρτιού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένου του Ιράκ.