Μεταξουργείο, Αθήνα. Εικόνες παρακμής και εγκατάλειψης, βρομιάς και δυσωδίας, σε μία από τις πάλαι ποτέ όμορφες συνοικίες της «παλιάς Αθήνας». Εικόνες που σοκάρουν, με ανθρώπους να κάνουν χρήση ουσιών μέρα μεσημέρι, μπροστά στα μάτια ατάραχων περαστικών και κατοίκων, που πλέον έχουν συνηθίσει την κατάσταση που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του ιστορικού κέντρου.
- Από τον Ιάσονα Δημήτριο Τσετσο
Μία υγειονομική βόμβα έτοιμη να εκραγεί, και ένα μείγμα φόβου και ανασφάλειας να επικρατεί σε πολίτες και τουρίστες που τολμούν και βαδίζουν σε αυτούς τους σκοτεινούς δρόμους. Ακόμα και σήμερα, λίγες μέρες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023, ολόκληρες συνοικίες είναι «no-go areas» για τον μέσο άνθρωπο, αυτόν που κοιτάει τη δουλειά του.
Η πληροφορία μού ήρθε από έναν φίλο, θαμώνα της περιοχής και πελάτη του αγοραίου έρωτα, τον Δημήτρη: «Το Μεταξουργείο έχει αλλάξει. Δεν είναι όπως πριν από 10 χρόνια. Πλέον, τα περισσότερα σπίτια έχουν κλείσει και όσα λειτουργούν είναι παρατημένα, με λίγη κίνηση. Η περιοχή είναι γεμάτη τοξικοεξαρτημένους και συμμορίες αλλοδαπών, που πουλάνε προστασία ή ναρκωτικά. Πρόκειται για… ζούγκλα, για έναν πολυεθνικό “Πύργο της Βαβέλ”, όπου όλα επιτρέπονται, όλα πωλούνται και αγοράζονται. Ουσίες, άνθρωποι, εμπορεύματα…».
Αποφάσισα να διαπιστώσω όσα μου ανέφερε ο φίλος κάνοντας αυτοψία στο θρυλικό Μεταξουργείο, «Μετάξι» ή «Disney» για τους… λίγους και μυημένους. Οδοιπορικό στο Μεταξουργείο, λοιπόν. Στα ίδια σημεία, όπου γενιές και γενιές Ελλήνων έρχονται για λίγες στιγμές φθηνού, εφήμερου σεξ. Πατεράδες που πηγαίνουν τους γιους τους για την πρώτη τους φορά, πιτσιρικάδες που κάνουν «μπουρδελότσαρκα», παντρεμένοι που έχουν βαρεθεί τη συζυγική κλίνη, όλοι -κάπου, κάποτε- έχουμε επισκεφθεί την ιστορική γειτονιά με τα ιδιαίτερα νεοκλασικά κτίρια και το ακόμα πιο ιδιαίτερο… εμπόρευμα.
Τα σπίτια
Μεσημέρι καθημερινής, βγαίνοντας από τον σταθμό του μετρό, στην ομώνυμη στάση και κατηφορίζοντας με τα πόδια προς την οδό Ιάσονος, σημείο αναφοράς για το «ερωτικό παζάρι» που γίνεται στην περιοχή. Παλιά έβλεπες call-girls και καλοντυμένους κυρίους να μπαινοβγαίνουν στα ξενοδοχεία. Τώρα πια, ελάχιστη κίνηση. «Ισως φταίει η ώρα» σκέφτομαι διασχίζοντας τη λεωφόρο Αχιλλέως. Με μια φευγαλέα ματιά, κοιτάζω προς την οδό Κολωνού, που επίσης στεγάζει οίκους ανοχής, και διακρίνω πλέον ελάχιστα… φωτάκια αναμμένα.
Φτάνοντας στην οδό Ιάσονος, συναντάς έναν πλακόστρωτο δρόμο, που ελάχιστα σε προδιαθέτει για όσα θα αντικρίσεις πιο κάτω… Ακούς γέλια και κουβέντες από τα παρακείμενα καφενεία, διακρίνεις όμως και ζευγάρια μάτια να σε «κόβουν» από πάνω μέχρι κάτω. Μπαίνοντας σε κάποιον από τους οίκους ανοχής, όλο και κάποια κυρία προχωρημένης ηλικίας ή κάποιος -θηλυπρεπής συνήθως- κύριος θα σε ενημερώσει για το… μενού, παρουσιάζοντας την κοπέλα που φορά τα απολύτως απαραίτητα ή είναι ακόμα και ολόγυμνη στον πελάτη.
Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι όπως παλιά. «Πλέον βλέπεις όλο και περισσότερες γυναίκες, εμφανώς ταλαιπωρημένες, κάποιες με εμφανή τα σημάδια από τη χρήση ουσιών. Οι δε πελάτες είναι πλέον μετανάστες στη μεγάλη πλειονότητά τους. Από Πακιστάν και Μπανγκλαντές, κατά κύριο λόγο. Ο Ελληνας πια φοβάται να μπει, μην κολλήσει τίποτα με όλους αυτούς» μου λέει ο κ. Κώστας, ένας μεσήλικας κύριος που ήρθε για βόλτα με ένα φίλο του και συνεχίζει: «Παλιά δεν ήταν έτσι εδώ. Τώρα φοβάσαι να περπατήσεις, σε σφάζουν έτσι για πλάκα».
Διαρκής επιτήρηση
Υπάρχει, ωστόσο, επιτήρηση στην ιστορική συνοικία και, μάλιστα, διακριτική για όσους ξέρουν… Αλλοδαποί άνδρες, πιθανώς ανατολικοευρωπαϊκής καταγωγής, σε «κοζάρουν» όπου και να πας, για να προλάβουν τυχόν φασαρίες. Αυτή είναι η δουλειά τους, τσιλιαδόροι. Ενίοτε και σωματέμποροι. Μηχανάκια με κοντοκουρεμένους νεαρούς, που κάνουν κύκλους στα τετράγωνα ή σταθμεύουν έξω από τα σπίτια, μεσήλικες σε καφενεία, αλλά και κάμερες, επιβλέπουν την περιοχή 24/7. Έχουν τους λόγους τους.
Σε όποιο σπίτι και να μπεις, σε κάθε οίκο ανοχής, θα συναντήσεις κάμερες, ακόμα και στα πιο ταπεινά, σχεδόν ετοιμόρροπα κτίρια. «Μπορεί οι περισσότεροι οίκοι που λειτουργούν να δείχνουν παρατημένοι, με σοβάδες που είναι έτοιμοι να πέσουν και κατασκισμένα, βρόμικα έπιπλα, αλλά όλοι έχουν κάμερες. Στην είσοδο, στο σαλόνι και λογικά, στο δωμάτιο» με είχε ενημερώσει σχετικά ο Δημήτρης. Και λογικό, αν σκεφτείς τις εικόνες που θα αντικρίσεις λίγο πιο κάτω.
Η ναρκοπιάτσα
Εκτός, όμως, από τον αγοραίο έρωτα, πωλούνται και άλλα… είδη στο «αμαρτωλό» Μεταξουργείο. Κοντά στη διασταύρωση των οδών Κεραμεικού και Ιάσονος, θα πέσεις επάνω σε ένα υπαίθριο παζάρι ναρκωτικών. Το είδος των ουσιών δεν θα αργήσεις να το διαπιστώσεις, καθώς θα δεις ανθρώπους ταλαιπωρημένους, να κάνουν χρήση επί τόπου. Παντού θα δεις πεταμένες σύριγγες, αλλά και «pipes», πράγμα που σημαίνει ότι γίνεται χρήση ηρωίνης, αλλά και sisa (τύπος κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης που καπνίζεται σε αυτοσχέδιες πίπες, φτιαγμένες από λάμπες φωτισμού).
Μάλιστα, θα δεις ακόμα και εισόδους από «καβάτζες», μέρη δηλαδή στα οποία γίνεται χρήση, και πολύ συχνά πρόκειται για εγκαταλελειμμένα κτίρια ή για περιφραγμένα οικόπεδα. Oπως με πληροφόρησε αργότερα ο Δημήτρης, «γι’ αυτό τον λόγο θα διαπιστώσεις ότι πολλά μισογκρεμισμένα σπίτια έχουν σφραγισμένες πόρτες και παράθυρα. Για να μην μπει κάποιος άστεγος ή εξαρτημένος και χάσει τη ζωή του εκεί μέσα». Λογική εξήγηση, καθώς μόνος μου μέτρησα τουλάχιστον τρεις άστεγους να κοιμούνται στον δρόμο, οι δύο με εμφανή δερματικά προβλήματα από τη χρήση ουσιών και τις κακουχίες του δρόμου.
Πριν από μία δεκαετία και, συγκεκριμένα, το 2012, χρονιά κατά την οποία οι έλεγχοι του ΚΕΕΛΠΝΟ κατέγραψαν 12 ιερόδουλες θετικές στο HIV/AIDS, η Κίνηση Πολιτών Κέντρου Αθήνας (ΚΙΠΟΚΑ) είχε εντοπίσει 57 οίκους ανοχής στις οδούς Ιάσονος και Κολωνού. Μάλιστα, για την οδό Ιάσονος η έκθεση της ΚΙΠΟΚΑ, που είχε κατατεθεί στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ι. Τέντε, ανέφερε ότι «αποτελεί τμήμα της πόλης που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακό, με 30 από τα 57 κτίρια χαρακτηρισμένα διατηρητέα. Ωστόσο, η συγκεκριμένη οδός αποτελεί κεντρικό άξονα δραστηριοποίησης των οίκων ανοχής, με 20 από αυτούς να λειτουργούν εντός 12 διατηρητέων, κάτι που απαγορεύεται από τη νομοθεσία».
Ωστόσο, 11 χρόνια αργότερα, ελάχιστα φαίνεται να έχουν αλλάξει. Μόνο η οικονομική κρίση των περασμένων χρόνων και ο κορονοϊός φαίνεται να ανάγκασαν κάποια από τα μαγαζιά στο να βάλουν λουκέτο. Οσα έχουν απομείνει ακόμη φαίνεται να μην πληρούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα για τη λειτουργία τους. Βρόμικα έπιπλα, με σεντόνια όπου ξαπλώνει κάθε λογής σώμα, εργαζόμενες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με αμφιβόλου ποιότητας προφυλακτικά, ακόμα και χωρίς προφύλαξη, με έναν απροσδιόριστο αριθμό κοριτσιών να κάνει τις απαραίτητες εξετάσεις.
«Δεν θα το συνιστούσα σε κάποιον να πάει εκεί. Μπορεί να κολλήσεις το οτιδήποτε» λέει ο φίλος μου ο Δημήτρης, «πριν από λίγα χρόνια, μάλιστα, είχα ακούσει ακόμα και για κρούσμα τυφοειδή πυρετού» συμπληρώνει. Φρικτές καταστάσεις, που σε κάνουν να αναρωτιέσαι πού είναι οι υγειονομικές υπηρεσίες του δήμου και γιατί δεν επεμβαίνουν…
Φυσικά, εκτός από τους οίκους ανοχής, μεγάλο υγειονομικό ζήτημα -καθώς και θέμα δημόσιας ασφάλειας- αποτελούν η πώληση και η χρήση ναρκωτικών ουσιών στους γύρω δρόμους. Χρησιμοποιημένες σύριγγες πεταμένες κάτω, σε δημόσια θέα και ζωντανοί-νεκροί να περιφέρονται σίγουρα δεν είναι και το καλύτερο θέαμα, ούτε ταιριάζουν σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη του 2023. Είναι κάτι που δεν τιμά τον τέως δήμαρχο Κώστα Μπακογιάννη, αλλά ούτε και τις αρμόδιες Αρχές.
Πάντως, αστυνόμευση φαίνεται να υπάρχει, διακριτική κυρίως, με περιπολίες αλλά και αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ να κυκλοφορούν στους γύρω δρόμους, κάνοντας ελέγχους κυρίως για χαρτιά ή επεμβαίνοντας σε κάποιο συμβάν. Ομως, σπάνια γίνεται αυτό, όπως ενημερώθηκα: «Για να μπουν σε ένα σπίτι ή να συλλάβουν κάποιο βαποράκι, θα πρέπει να υπάρξει καταγγελία ή διαταγές άνωθεν» μου είπε χαρακτηριστικά κάτοικος της περιοχής.
«Είμαστε όμηροι των συνθηκών. Χρόνια τώρα σκέφτομαι να φύγω από εδώ, αλλά δεν έχω τα χρήματα. Το μαγαζί μου το έχουν ανοίξει τρεις φορές. Δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση» αναφέρει ένας ιδιοκτήτης καταστήματος και συνεχίζει: «Εχω 30 χρόνια την επιχείρηση. Την πήρα από τον πατέρα μου. Εχω δύο παιδιά να θρέψω και μια γυναίκα με προβλήματα υγείας. Αν πάθω τίποτα, αν με σφάξουν, καταστραφήκαμε». Ασχημες εικόνες και καταστάσεις για μία από τις παλαιότερες και πιο όμορφες γειτονιές της Αθήνας. Ο νέος δήμαρχος άραγε θα ενδιαφερθεί;