Κορυφώνεται η αγωνία των κατοίκων της Σαντορίνης, καθώς οι σεισμολόγοι δεν αποκλείουν έναν σεισμό άνω των 6 Ρίχτερ, με αποτέλεσμα από χθες το νησί να κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μετά και τον σεισμό των 5,2 Ρίχτερ προχθές το βράδυ στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης και ακόμα δέκα δονήσεων μεγέθους άνω των 4 Ρίχτερ τις επόμενες ώρες, η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κήρυξε τον Δήμο Θήρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών.
«Με απόφαση της γενικής γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, ο Δήμος Θήρας κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τη σεισμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται το τελευταίο διάστημα στην παραπάνω περιοχή. Η εν λόγω κήρυξη θα ισχύει από την 1η Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει για έναν μήνα, δηλαδή έως και τις 3 Μαρτίου» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
Υπενθυμίζεται πως η κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας συντρέχει σε περίπτωση που δεν επαρκούν οι άμεσα διαθέσιμοι πόροι, μέσα και υλικά των φορέων διαχείρισης σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο και απαιτείται η λήψη έκτακτων μέτρων αποκατάστασης ορισμένης χρονικής διάρκειας. Οι εικόνες με τις κατολισθήσεις στη διάσημη Κόκκινη Παραλία έχουν κάνει τον γύρο του κόσμου, σακιά ως αναχώματα έχουν τοποθετηθεί γύρω από ηλεκτρική μονάδα στον Μονόλιθο και προστατευτικές κορδέλες σε επικίνδυνα σημεία σε όλο το νησί.
Αν και μέχρι προχθές το μεσημέρι, με τον σεισμό των 5 Ρίχτερ, ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για τον κύριο σεισμό, μετά τη δόνηση των 5,2 Ρίχτερ το βράδυ της Τετάρτης επανήλθε στην προηγούμενη άποψη πως στη Σαντορίνη καταγράφεται «προσεισμική ακολουθία»… «Ο χθεσινοβραδινός σεισμός 5,2 επαλήθευσε την εκτίμησή μου, διατυπωμένη δημόσια, ήδη από το περασμένο Σάββατο και συνεχώς καθημερινά, ότι βρισκόμαστε σε προσεισμική ακολουθία. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: επρόκειτο για τον κύριο σεισμό; Εργαζόμαστε εντατικά και ίσως απαντήσουμε εντός της ημέρας. Υπομονή!» αναφέρει σε χθεσινή του ανάρτηση στα social media.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Γεωλογίας και πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμης Λέκκας είναι καθησυχαστικός, υποστηρίζοντας πως απομακρύνεται το σενάριο ενός σεισμού πάνω από 6 Ρίχτερ. «Απομακρύνεται το ενδεχόμενο ενός μεγάλου σεισμού στη Σαντορίνη. Με άλλα λόγια, το σενάριο για πάνω από 6 βαθμούς (6,1 ή 6,2) και ενισχύεται το σενάριο, στην ακραία περίπτωση επαναλαμβάνω, για κάτω από 6 βαθμούς. Αυτό το σενάριο τώρα πια δεν υπάρχει. Για κάτω, όμως, από 6, δηλαδή 5,9, 5,8, υπάρχει μια απειροελάχιστη πιθανότητα να εκδηλωθεί ένας τέτοιος σεισμός. Με αυτό τον σεισμό, λοιπόν, οφείλουμε να σχεδιάσουμε. Και με αυτό τον σεισμό αναπτύχθηκαν και οι επιχειρησιακές δράσεις που βλέπουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα από τους επιχειρησιακούς φορείς. Το πιο πιθανό σενάριο, όμως, είναι να συνεχιστεί η σεισμική δραστηριότητα για κάποιες μέρες πολλές ή κάποιες εβδομάδες με την ίδια ένταση, με τους ίδιους ρυθμούς, δηλαδή πάρα πολλούς σεισμούς.
Και οι περισσότεροι είναι μεταξύ 3 και 5 βαθμών. Αυτοί οι σεισμοί, λοιπόν, είναι σεισμοί που θα είναι το επικρατέστερο σενάριο για κάποιες εβδομάδες. Και ένα ενδιάμεσο σενάριο είναι να κάνει ένα 5,5 και να αποσβεστεί με πιο γρήγορο ρυθμό η όλη κατάσταση» δήλωσε χθες ο κ. Λέκκας. Αντίθετα ο σεισμολόγος Κώστας Παπαζάχος αφήνει ανοιχτό το σενάριο των 6 Ρίχτερ: «Η αλήθεια είναι ότι είμαι αισιόδοξος. Απλά το θέμα δεν είναι μόνο το επιστημονικό, όπως καταλαβαίνετε, αλλά είναι και το ανθρώπινο, το κοινωνικό και το ψυχολογικό. Το σενάριο για 6 Ρίχτερ δεν μπορεί να φύγει από το τραπέζι. Οι υποψίες που υπήρχαν στην αρχή ήταν για μεγαλύτερα μήκη ρηγμάτων, τα οποία μπορούσαν να δώσουν σεισμούς στα 6 με 6,5. Αυτά ήταν τα πιο ανησυχητικά σενάρια, που σαφώς έχουν δυσμενέστερες επιπτώσεις. Ενας σεισμός μεγέθους 6,5 έχει πολλαπλάσια ενέργεια μεγέθους σε σχέση με 6, παρόλο που φαίνονται κάτι το συγκρίσιμο. Το 6, λοιπόν, δεν νομίζω ότι υποχωρεί καθόλου.
Είναι γνωστό ότι οι σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν κάποια αυξημένη υδροθερμική ροή στα ηφαίστεια». Πάντως, χαρακτήρισε… χολιγουντιανά τα σενάρια έκρηξης του ηφαιστείου λόγω ενός μεγάλου σεισμού. «Δεν υπάρχει, λοιπόν, το σενάριο για έκρηξη λόγω του σεισμού. Σενάρια τύπου Χόλιγουντ, ότι θα γίνει ένας μεγάλος σεισμός, ας τα βγάλουμε από το μυαλό μας. Εχουμε πάρα πολλούς σεισμούς μεταξύ 4 και 5 και θα συνεχίσουμε έτσι και το επόμενο διάστημα» σημείωσε ο κ. Παπαζάχος. Από την πλευρά του ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθανάσιος Γκανάς δήλωσε ότι «ο σεισμός των 5,2 Ρίχτερ το βράδυ της Τετάρτης έδωσε νέα ενέργεια στο ρήγμα», εκτιμώντας ότι το φαινόμενο μπορεί να συνεχιστεί ακόμα μία έως δύο εβδομάδες.
«Είμαστε προς τη σταθεροποίηση. Δηλαδή η κλιμάκωση η οποία υπήρχε βλέπουμε ότι αρχίζει και μειώνεται. Αυτή η ένταση αρχίζει και μειώνεται, δεν έχει σταθεροποιηθεί ακόμη. Είμαστε ένα βήμα πριν από τη σταθεροποίηση» πρόσθεσε. «Ακόμη δεν είμαστε σε θέση να πούμε ότι βλέπουμε κάποιο στοιχείο που θα οδηγεί στο ότι ολοκληρώνεται σιγά σιγά η ακολουθία. Είμαστε ακόμη στη μέση του δρόμου. Δεν έχουμε δει κάποια αραίωση, κάποιο σημάδι, ότι βαίνει προς αποδρομή» δήλωσε, από την πλευρά του, ο σεισμολόγος Βασίλης Καραστάθης.
«Ψηλώνει» το ηφαίστειο
Oσο αυξάνονται οι σεισμοί και σπάνε τα πετρώματα τόσο… ψηλώνει το ηφαίστειο στη Σαντορίνη, όπως ανακάλυψαν επιστήμονες του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν με βάση τις καταγραφές των δορυφόρων του ΑΠΘ, που δείχνουν σταδιακή ανύψωση του ηφαιστείου σε σύγκριση με αντίστοιχες εικόνες που είχαν καταγραφεί το 2011. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως κάθε φορά που σπάνε τα πετρώματα λόγω της ανόδου του μάγματος «αντιστοιχεί σε κάποιο σεισμό». «Από τον Αύγουστο και μετά βλέπουμε μια σταδιακή ανύψωση του ηφαιστείου στη Σαντορίνη» ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Τηλεπισκόπησης και Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφόρησης του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Μιχάλης Φουμέλης.
Πάντως, τονίζει ότι αυτό δεν είναι κάτι που ανησυχεί την επιστημονική κοινότητα. «Δεν ανησυχούμε. Τέτοιες ανυψώσεις μετρήσαμε και το 2011 και το 2012, που είχαν φτάσει μάλιστα σε μεγαλύτερα μεγέθη οι ανυψώσεις. Είναι μια αναμενόμενη εικόνα, δεν πιστεύω να υπάρχει στην παρούσα φάση λόγος ανησυχίας» πρόσθεσε χθες σε δηλώσεις του, καθησυχάζοντας τους κατοίκους της Σαντορίνης. «Κάτω από το βόρειο τμήμα της καλντέρας υπάρχει ένας μαγματικός θάλαμος. Κάποιες στιγμές θα φιλοξενήσει μάγμα, που σημαίνει πως θα αρχίσει να σπρώχνει τα πετρώματα προς τα πάνω. Ολη η γη στην ευρύτερη περιοχή του βόρειου τμήματος της Σαντορίνης θα αρχίσει να ανυψώνεται» εξήγησε, συμπληρώνοντας πως, όταν το μάγμα αποστραγγιστεί, σταματάει και το φαινόμενο. Σύμφωνα με τον κ. Φουμέλη, από το 2011 μέχρι και σήμερα έχει παρατηρηθεί πάρα πολλές φορές το συγκεκριμένο φαινόμενο, καθώς πρόκειται για μια επαναλαμβανόμενη φυσική ακολουθία.
Το 2011 το φαινόμενο είχε διαρκέσει μικρά χρονικά διαστήματα. «Τώρα έχει επιμονή. Είναι συστηματικό, αλλά δεν έχουμε ξεπεράσει τα όρια του 2011» παρατήρησε. Ερωτηθείς αν σχετίζεται η σεισμική δραστηριότητα που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα με την εικόνα που παρουσιάζει το ηφαίστειο, έκανε λόγο για μια φυσιολογική διαδικασία. «Κάθε φορά που σπάνε τα πετρώματα λόγω της ανόδου του μάγματος αντιστοιχεί σε κάποιο σεισμό» ανέφερε ο αν. καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας και διευθυντής του ΑΠΘ.