Ανοιξη, κι όμως στο Κάιρο η θερμοκρασία έφτανε το πρωί τους 38 βαθμούς Κελσίου. Μέσα στον λίβα, με την αμμοθύελλα στην περιοχή της Γκίζας να δημιουργεί ένα ομιχλώδες τοπίο, από μακριά έβλεπες τις τρεις πυραμίδες (ανάμεσά τους το έβδομο θαύμα του κόσμου), αλλά και ακόμα μία…
- Από τη Μαρία Ανδρέου
Γιατί το νέο αρχαιολογικό μουσείου της Αιγύπτου, στο νέο Κάιρο, απέναντι ακριβώς από τις πυραμίδες του Χεφρήνου, του Χέοπα, του Μυκερήνου, μοιάζει με ακόμα μία τεράστια πυραμίδα χαμένη στην έρημο. Καθώς πλησιάζαμε με την ελληνόφωνη ξεναγό μας από την Αίγυπτο, τη Χάντια (που στα αραβικά το όνομά της σημαίνει ήχος της θάλασσας), την είσοδο του Νέου Μουσείου, μας κόπηκε η ανάσα…
Η συντομογραφία του μουσείου, GEM (Grand Egyptian Museum), παραπέμπει και στην αγγλική λέξη «gem», που σημαίνει «πολύτιμος λίθος», τονίζοντας έτσι τη σημασία και τη μοναδικότητα του μουσείου. Το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο, όπως με πληροφορεί η νεαρή ξεναγός μας, έχει κοστίσει σχεδόν 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια! Οπως καταλαβαίνετε, το μουσείο αυτό δεν είναι ένα τυπικό μουσείο. Για την παγκόσμια αρχιτεκτονική κοινότητα είναι το 8ο θαύμα του κόσμου! Με μια σειρά μοναδικών εκδηλώσεων, το GEM θα ανοίξει επίσημα τις πύλες του στις 3 Ιουλίου 2025, αλλά η «Espresso» εξασφάλισε ένα εισιτήριο και είδε από κοντά κάποιες από τις αίθουσές του, καθώς ολόκληρο το μουσείο δεν έχει ανοίξει για το κοινό.
H κατασκευή του διήρκεσε περισσότερα από 20 χρόνια και η έκτασή του φτάνει τα 120 στρέμματα. Στους χώρους του φιλοξενούνται περισσότερα από 100.000 αρχαιολογικά ευρήματα, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της αιγυπτιακής ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Την ίδια περίοδο με την «Espresso» επισκέφθηκε το GEM και το «National Geographic», λίγο πριν από τα εγκαίνιά του, και χαρακτήρισε το μουσείο «μνημειώδη χώρο που μοιάζει με πλοίο που έχει προσαράξει στην έρημο». Να θυμίσουμε ότι το μουσείο τιμήθηκε από την UNESCO με το βραβείο Prix Versailles, αναγνωριζόμενο ως ένα από τα ομορφότερα μουσεία του κόσμου για το 2024.
Από κοντά το εξωτερικό του μουσείου καλύπτεται από μοτίβα πυραμίδων με ζωγραφισμένα ιερογλυφικά, μία σαφή αναφορά στις πυραμίδες της Γκίζας, οι οποίες υψώνονται 1 μίλι μακριά. Το μήνυμα της αρχιτεκτονικής εταιρίας που ανέλαβε να χτίσει αυτό τον κολοσσό είναι σαφές: Αυτό είναι ένα μουσείο κατάλληλο για τους Φαραώ! Μάλιστα λέγεται ότι σε αυτό το μουσείο δούλεψαν και Ελληνες αρχιτέκτονες, ενώ την επικοινωνία του έχει αναλάβει ελληνική εταιρία. Τελικά, όποια πέτρα κι αν σηκώσεις θα δεις κι έναν Ελληνα. Το GEM είναι ένα εγχείρημα ετών της αιγυπτιακής κυβέρνησης -που καλύφθηκε σε μεγάλο βαθμό από κρατικά κονδύλια και δάνεια-, το οποίο καθυστέρησε να παραδοθεί λόγω των εξεγέρσεων της Αραβικής Ανοιξης και της πανδημίας, με αποτέλεσμα να βγει εκτός χρονοδιαγράμματος.
Στις 3 Ιουλίου 2025, όμως, θα ανοίξει επίσημα τις πύλες του. Το νέο μουσείο αναμένεται να αποτελέσει έναν ισχυρό οικονομικό πυλώνα για την Αίγυπτο, προσελκύοντας εκατομμύρια τουρίστες από όλο τον κόσμο. Στον εξωτερικό χώρο του μουσείου δεσπόζει ένας οβελίσκος με χαραγμένη τη λέξη «Αίγυπτος» (ή Black Land) σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, ενώ έντονο είναι το στοιχείο του νερού στο δάπεδο, που αναβλύζει και δημιουργεί μια αίσθηση δροσιάς. Η κρήνη νερού στο μουσείο έξω και μέσα χρειάζεται, μας λέει η ξεναγός, καθώς το καλοκαίρι η θερμοκρασία φτάνει τους 45 βαθμούς Κελσίου. Με το που μπαίνεις από τη μεγάλη είσοδο του GEM, η οποία μοιάζει με είσοδο ανοιχτής πυραμίδας, μένεις με ανοιχτό το στόμα. Ενα άγαλμα 10 μέτρων, ο Ρασμής Β΄, σε καλωσορίζει. Στέκεται αγέρωχος και δυνατός. Μα πώς το κατασκεύασαν;
Πώς το μετέφεραν από την έρημο; Πώς το βρήκαν άθικτο; Τι μεγάλος πολιτισμός ήταν αυτός; Η ξεναγός μας μάς λέει ότι ο Ραμσής Β΄ είχε 40 γυναίκες και 90 παιδιά και στο πλαϊνό μέρος του σώματός του βλέπεις χαραγμένη την αγαπημένη του γυναίκα, τη Νεφερτάρι. Ηταν ο ισχυρότερος όλων των Αιγυπτίων ηγεμόνων. Το μάτι σου πέφτει στα χέρια του αγάλματος, στις γροθιές του, στο γυμνασμένο σώμα, στη γενειάδα της σοφίας, στο στέμμα του. Γύρω από εμάς μαθήτριες με τις μαντίλες, από την Αίγυπτο, παρακολουθούσαν τον Ραμσή Β΄ και τη δασκάλα τους. Μέσα στο μουσείο, όπου έπεφτε ελάχιστα το φως, ήταν πολύ δροσερά και αυτό δεν οφειλόταν σε κλιματισμό αλλά σε φυσική δροσιά, την οποία έχουν πετύχει οι αρχιτέκτονες. Αφού περιδιαβαίνεις μια σειρά από μαγαζιά, από καφέ μέχρι σουβενίρ, ανεβαίνεις είτε με κυλιόμενες σκάλες είτε με κανονικές το ανηφορικό μέρος του μουσείο (έξι όροφοι) και στο διάβα σου συναντάς τεράστια αγάλματα από όλους τους βασιλιάδες της Αιγύπτου, αλλά και σημαντικές θεότητες της αρχαίας Αιγύπτου, πάλι με τη μορφή κολοσσιαίων αγαλμάτων.
Ο φωτισμός των αγαλμάτων ξεκουράζει το μάτι και δημιουργεί μια αίγλη και μια θαλπωρή. Πέρα από την έκθεση των αρχαιολογικών ευρημάτων, το μουσείο φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως διεθνές κέντρο εκθέσεων, ερευνών και πολιτιστικών εργαστηρίων, προωθώντας την εκπαιδευτική διάσταση της αιγυπτιακής Ιστορίας μέσω διαδραστικών εμπειριών. Οπως μας τόνισε η ξεναγός, δίπλα στο μουσείο με θέα τις πυραμίδες θα ανοίξει και ένα γιγάντιο ξενοδοχείο, με όλες τις ανέσεις, με πισίνες, σούπερ μάρκετ, εμπορικό κέντρο, συνεδριακά κέντρα, πάμπολλα εστιατόρια με γεύσεις από όλο τον κόσμο, παιδικό μουσείο, υπαίθριους χώρους δραστηριοτήτων με κήπους και σινεμά. Μπαίνοντας στην κύρια είσοδο του μουσείου, μετά τις σκάλες, ολόκληρος ο αρχαίος αιγυπτιακός κόσμος βρίσκεται μπροστά στα μάτια σου και νομίζεις ότι θα δεις την Κλεοπάτρα να σε καλωσορίζει…
Η «Εspresso» είδε έξι από τις 12 αίθουσες του GEM, πραγματικά στολίδια, και παρακολούθησε σε γιγαντοοθόνες την ιστορία του αιγυπτιακού πολιτισμού. Στις 12 αίθουσες ωστόσο θα εκτίθενται 100.000 αντικείμενα, με 5.000 από αυτά να προέρχονται από τον τάφο του πιο διάσημου Φαραώ της Αιγύπτου, του βασιλιά Τουταγχαμών. Αυτή η συλλογή όμως παραμένει μέχρι σήμερα το επτασφράγιστο μυστικό του μουσείου και θα ανοίξει στα εγκαίνια στις 3 Ιουλίου. Κανείς δεν μπορεί να μπει στον χώρο των Τουταγχαμών προς το παρόν. «Κανείς δεν μπαίνει μέχρι τα εγκαίνια» με διαταγή του προέδρου της Αιγύπτου, Σίσι, λέει η ξεναγός μας. Στις κύριες αίθουσες θα εκτίθενται αντικείμενα από την Τρίτη Ενδιάμεση Περίοδο (περίπου 1070-664 π.Χ.), την Υστερη Περίοδο (664-332 π.Χ.), την Ελληνορωμαϊκή Περίοδο (332 π.Χ.-395 μ.Χ.), το Νέο Βασίλειο (1550-1070 π.Χ.), το Μέσο Βασίλειο (2030-1650 π.Χ.) και το Παλιό Βασίλειο (2649-2130 π.Χ.) της Αιγύπτου.
Ολες οι αίθουσες είναι εξοπλισμένες με προηγμένη τεχνολογία και διαθέτουν πολυμέσα τα οποία σε ταξιδεύουν μεμιάς στη ζωή των αρχαίων Αιγυπτίων. Το βλέμμα σου δεν ξέρει τι να κοιτάξει… Τα κρεβάτια των Φαραώ που βρέθηκαν μέσα στους τάφους, τα κοσμήματά τους, τις μούμιες με τα μαλλιά τους, τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, από καθρέφτες μέχρι πιάτα, τα οποία είχαν και φαγητό πάνω (πάπιες ταριχευμένες), αλλά και τα μοναδικά Φαγιούμ. Το GEM ταιριάζει με την κλίμακα και τη θεατρικότητα άλλων πρόσφατων αρχαιολογικών έργων που χρηματοδοτήθηκαν από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων της επαναλειτουργίας της Λεωφόρου των Σφιγγών στο Λούξορ και των εγκαινίων μεγάλων νέων χώρων σε μουσεία στο Σαρμ ελ Σέιχ, στο Κάιρο, τη Χουργκάντα και αλλού. Βγαίνοντας από το GEM, πάλι το βλέμμα δεν μπορεί να συλλάβει το μέγεθός του, που είναι όντως εντυπωσιακό. Ενα κτίριο 46 μέτρων, έξι ορόφων, που ξεκίνησε να χτίζεται το 2005 και παραδόθηκε φέτος στο παγκόσμιο κοινό… Μέσα σε αυτό βρίσκονται όλα τα μυστικά των τάφων των Φαραώ, μυστικά που είχαν να κάνουν με τη ζωή τους. Τελικά, είμαστε τυχεροί που το είδαμε και αναμένουμε με αγωνία τα χρυσά εγκαίνιά του!
