Η εταιρία της 31χρονης Elham Hassanzadeh αποτελεί την εμπροσθοφυλακή της χώρας για να γίνει (πάλι) δέλεαρ για XXL επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα • Το ξεκίνημα από την οικογενειακή φάρμα φιστικιών, οι σπουδές Νομικής, το master στο Κέμπριτζ και ο ρόλος της σε διεθνείς πετρελαϊκούς κολοσσούς
Πανύψηλη, περίπου 1,80, με μαύρα μάτια, έντονα φρύδια και πλούσια καστανά μαλλιά, που βγαίνουν έξω από την παραδοσιακή μαντίλα που φορούν οι γυναίκες, η Elham δείχνει σε τι διαφέρουν οι σιίτες από τους σουνίτες…
«Ο κόσμος έχει προχωρήσει» λέει η Elham Hassanzadeh, η 31χρονη Ιρανή ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της Energy Pioneers Ltd., εταιρίας παροχής στρατηγικών και επενδυτικών συμβουλών που ειδικεύεται στον ενεργειακό κλάδο του Ιράν, με έδρα στην Τεχεράνη και στο Λονδίνο.
Η εταιρία αποτελεί την εμπροσθοφυλακή της μεγάλης προσπάθειας της χώρας να γίνει ξανά δέλεαρ για τους ξένους επενδυτές, με την προσδοκώμενη άρση των κυρώσεων τους επόμενους μήνες. Η άρση των διεθνών κυρώσεων στο Ιράν και η στενή συνεργασία που επιδιώκει η Τεχεράνη με την Αθήνα με επίκεντρο τα Ελληνικά Πετρέλαια αλλά και ενδεχόμενες κοινοπραξίες με Ελληνες εφοπλιστές για τη μεγέθυνση του περσικού στόλου σημαίνουν ότι η Elham Hassanzadeh μπορεί σύντομα να βρεθεί στην Αθήνα, όπως σημειώνουν οι επαΐοντες.
Είναι γνωστό ότι το Ιράν βασίζεται στη δυτική τεχνολογία και ελπίζει να προσελκύσει 100 δισ. δολάρια σε χρηματοδότηση από το εξωτερικό, ώστε μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια να διπλασιάσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου (gas). Η Elham οικοδομεί την επιχείρησή της αξιοποιώντας τη βαθιά γνώση της για τις ιρανικές πηγές ενέργειας, τις στενές σχέσεις της τόσο με τους τεχνοκράτες της κυβέρνησης όσο και με τους ηγέτες του κλάδου στην Τεχεράνη, καθώς και με τις υψηλού επιπέδου επαφές της σε μείζονες πετρελαϊκές, νομικές και επενδυτικές εταιρίες της Δύσης.
«Η Elham εξάπτει την περιέργεια. Μια νεαρή Ιρανή που μιλά εξαιρετικά αγγλικά, έχει ακαδημαϊκές σπουδές στον τομέα της ενέργειας, εργασιακή εμπειρία και πτυχίο στα νομικά δεν είναι κάτι που συναντά εύκολα κανείς» είχε αναφέρει στο Bloomberg ο Jonathan Stern, ιδρυτής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης και σύμβουλός της όταν έγραφε τη διατριβή της. Εξ ίσου ενδιαφέρουσα είναι και η εικόνα της: πανύψηλη, περίπου 1,80, με μαύρα μάτια, έντονα φρύδια και πλούσια καστανά μαλλιά, που βγαίνουν έξω από το hijab της, τη μαντίλα που φορούν οι γυναίκες.
Διένυσε μακρύ δρόμο, ξεκινώντας από την οικογενειακή φάρμα φιστικιών, όπου μεγάλωσε, σε μια περιοχή του νότιου Ιράν, που τρέφει σεβασμό στις παραδόσεις. «Ηθελα να σπάσω τα στεγανά και να παίξω σε ένα γήπεδο όπου υπήρχε και συνεχίζεται η ανδρική κυριαρχία» δηλώνει η νεαρή επιχειρηματίας.
Ο κλάδος της ενέργειας είχε γοητεύσει την Elham όταν ακόμα σπούδαζε νομικά στο Islamic Azad University στην Τεχεράνη, επηρεασμένη από τον καθηγητή της Hassan Sedigh, έναν από τους κορυφαίους δικηγόρους που ασχολούνταν με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Κάνοντας την εξάσκησή της στο γραφείο του, ήλθε σε επαφή με τους επικεφαλής διεθνών πετρελαϊκών εταιριών – εμπειρία που τη βοήθησε να κερδίσει την υποτροφία από τη Royal Dutch Shell, για να αποκτήσει το μάστερ της το 2008-2009 από το Κέμπριτζ και, στη συνέχεια, πάλι με υποτροφία, να πάρει ντοκτορά στο Πετρελαϊκό και Ενεργειακό Δίκαιο από το Κέντρο για το Ενεργειακό, Πετρελαϊκό και Μεταλλευτικό Δίκαιο (CEPMLP) του πανεπιστημίου του Dundee. Το 2012 πήρε ερευνητική υποτροφία στο Institute Natural Gas Programme.
Αναδιάρθρωση
Είναι μέλος του Iranian Central Bar Association, του παλιότερου, πολυπληθέστερου και σημαντικότερου δικηγορικού συλλόγου της χώρας, είναι σύμβουλος στην Παγκόσμια Τράπεζα και συνεργάζεται (Visiting Fellow) με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για τις Επιδοτήσεις (Global Subsidies Initiative – GSI) και το Διεθνές Ινστιτούτο για την Αειφόρο Ανάπτυξη (IISD). Το βιβλίο της «Iran’s Natural Gas Industry in the Post-Revolutionary Period – Optimism, Skepticism and Potential», το οποίο αναφέρεται στη δράση του κλάδου από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 και μετά, εκδόθηκε το 2014 από το Oxford University Press και η νεαρή συγγραφέας δεν δίστασε να αφιερώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στη διαφθορά και την ανάγκη νομικής αναδιάρθρωσης του Ιράν.
Οταν το 2013 τελείωσε τη διατριβή της, η υποψηφιότητα του Ρουχανί για την προεδρία θεωρούνταν σίγουρη. Απηυδισμένη από τους συμπατριώτες της στο εξωτερικό, που το μόνο που έκαναν ήταν να λένε μεγάλα λόγια, χωρίς όμως κανείς τους να επιστρέφει στο Ιράν για να βοηθήσει την κατάσταση, η Elham αποφάσισε να πάει στην Τεχεράνη και να ιδρύσει την Energy μαζί με τη 44χρονη Nima Fateh, η οποία ήταν ανώτερη σύμβουλος του μεταρρυθμιστή πρώην προέδρου Mohammed Khatami. Η βασική δουλειά των δύο γυναικών είναι να βοηθούν τις ιρανικές εταιρίες συντάσσοντας οικονομικά έγγραφα και εκτελώντας μελέτες σκοπιμότητας (feasibility studies) που οι δυτικοί επενδυτές μπορούν να κατανοήσουν και να εμπιστευτούν.
Η Elham είναι και ανεξάρτητη σύμβουλος διεθνών πετρελαϊκών κολοσσών για την επίτευξη συμφωνιών με τις ιρανικές ενεργειακές εταιρίες μετά το πέρας των κυρώσεων.
Απορρίπτει την ιδέα ότι σε μια αγορά κορεσμένη από πετρέλαιο οι δυτικοί επενδυτές θα σπεύσουν στο Ιράν χωρίς να έχουν εξετάσει και την παραμικρή λεπτομέρεια. Τελευταία ταξιδεύει συχνά στην Ευρώπη, λαμβάνοντας μέρος ως εισηγήτρια σε κλαδικά συνέδρια και συζητώντας με στελέχη πετρελαϊκών, τραπεζίτες, διαχειριστές επενδυτικών κεφαλαίων και νομικούς την επανεμφάνιση της χώρας της στο ενεργειακό παιχνίδι.
Είναι, ωστόσο, ρεαλίστρια. Θεωρεί ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον ενάμισι με δύο χρόνια, ίσως και περισσότερα, μέχρι η Δύση να αναμειχθεί σοβαρά με τα πετρέλαια του Ιράν. Ξέρει ότι οι υποψήφιοι εταίροι δεν νιώθουν ακόμη εμπιστοσύνη, ενώ οι τράπεζες και τα επενδυτικά ταμεία θέλουν να έχουν ξεκάθαρα το πράσινο φως από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών πριν αποφασίσουν να δεσμεύσουν χρήματα στο Ιράν. Κατανοεί, επίσης, ότι οι ξένοι επενδυτές εξακολουθούν να αμφισβητούν τη σταθερότητα στη χώρα – «τι θα γίνει αν σε δύο χρόνια ο Ρουχανί δεν επανεκλεγεί;» σπεύδει να θέσει η ίδια την ερώτηση.
Στο Ιράν οι γνώμες όσων ασχολούνται με την ενέργεια διχάζονται. Μερικοί θεωρούν ότι το South Pars Phase-12 (η μεγαλύτερη ιρανική μονάδα παραγωγής φυσικού αερίου στον Περσικό) και άλλα επιτεύγματα, στη διάρκεια των τεσσάρων ετών που υφίστανται οι παγκόσμιες κυρώσεις, αποδεικνύουν ότι η χώρα δεν έχει ανάγκη ξένης βοήθειας.
Αρση των κυρώσεων
Αλλοι, αντιθέτως, πιστεύουν ότι η διεθνής τεχνολογία και η τεχνογνωσία είναι απαραίτητες. Το σίγουρο είναι ότι η χώρα είναι έτοιμη να επανεκκινήσει την ενεργειακή βιομηχανία της και η Δύση αναμένει ασμένως την άρση των κυρώσεων. Οι Ιρανοί αξιωματούχοι υπόσχονται στους ξένους παραγωγούς συμφωνίες 25 ετών, με σαφώς καλύτερους όρους από τους υφιστάμενους στο παρελθόν, με στόχο η πρώτη συμφωνία να υπογραφεί έως την άνοιξη.
«Οι καλά δικτυωμένες ιρανικές εταιρίες μπορούν να αφήσουν στις ξένες τον επιχειρησιακό έλεγχο και απλώς να συλλέγουν τα μερίσματα από τα κέρδη. Αλλά το Ιράν χρειάζεται τεχνογνωσία και καλές δουλειές, και αυτά δεν γίνονται με τις ημιαποικιοκρατικές σχέσεις που ισχύουν με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Για την επίτευξη κοινοπραξιών με ίσους όρους μεταξύ δυτικών και ιρανικών εταιριών, η χώρα πρέπει καταρχάς να φτιάξει επενδυτική υποδομή με ανεξάρτητους νομικούς, συμβούλους, ελεγκτές και δικαστήρια, που να εμπιστεύονται οι ξένοι εταίροι. Χρειάζεται χρόνος για να στηθεί όλο αυτό. Για την ώρα, το Ιράν δεν έχει καν ένα αξιόπιστο πιστωτικό σύστημα αναφοράς» τονίζει η Elham Hassanzadeh, δικαιώνοντας αυτούς που αναφέρονται στο επιχειρηματικό ένστικτό της και στον ορθολογισμό με τον οποίο αντιμετωπίζει τις προκλήσεις.
Το προηγούμενο πρότζεκτ και η ατάκα της businesswoman στους άντρες
Το πιο προηγμένο πρότζεκτ που έχει αναλάβει η Elham αφορά την υλοποίηση ενός κολοσσιαίου συγκροτήματος οκτώ διυλιστηρίων φυσικού αερίου στο αρχαίο λιμάνι Siraf του Περσικού -θα είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως-, το οποίο θα κατασκευάσουν οκτώ ιδιωτικές εταιρίες, στις οποίες και θα ανήκει, επενδύοντας 350.000.000 δολάρια καθεμία. Τρεις από αυτές την έχουν προσλάβει για την εξεύρεση ξένων εταίρων.
Η νεαρή businesswoman δεν έχει αποφασίσει αν θα αποκτήσει οικογένεια. «Οι Ιρανοί αγαπούν τη μόρφωση, αλλά δύσκολα παντρεύονται μια μορφωμένη και οικονομικά ανεξάρτητη γυναίκα. Γι’ αυτό κάποιοι μου συνιστούν, όταν συναντώ έναν άνδρα που μου αρέσει, να μην του αναφέρω με τι ασχολούμαι» λέει χαρακτηριστικά.
