Η στιχομυθία ανάμεσα στο Κέντρο Διαστημικού Ελέγχου του Χιούστον και το πλήρωμα του «Apollo 11», και το κουνέλι που ήταν στο φεγγάρι
Η στιχομυθία ανάμεσα στο Κέντρο Διαστημικού Ελέγχου του Χιούστον και το πλήρωμα του «Apollo 11», και το κουνέλι που ήταν στο φεγγάρι
Από τον
Απόστολο Αντωνάκη
Πολλά ζώα επιλέχθηκαν -άγνωστο γιατί- από αρχαίους λαούς για να «εκπροσωπήσουν» καταστάσεις, φαινόμενα, αλλά και τα αστέρια.
Πίσω από αυτούς τους φαινομενικά απλούς ή αφελείς συμβολισμούς κρύβονταν πολλές γνώσεις που ο άνθρωπος ανακαλύπτει με το πέρασμα των χρόνων…
Πριν από την πρώτη προσσελήνωση, το 1969, η κινεζική θεά της σελήνης Chang’e αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Apollo 11» από το Κέντρο Διαστημικού Ελέγχου στο Χιούστον του Τέξας και το πλήρωμα του «Apollo 11».
Το κέντρο είχε πει τότε χαρακτηριστικά στους αστροναύτες: «Μεταξύ των μεγάλων σημερινών πρωτοσέλιδων που αφορούν τον Απόλλωνα σήμερα το πρωί, υπάρχει ένα ξεχωριστό που μπορείτε να παρακολουθήσετε σχετικά με ένα όμορφο κορίτσι και ένα μεγάλο κουνέλι. Ενας αρχαίος μύθος λέει ότι ένα όμορφο κορίτσι που ονομάζεται Chang’e έχει ζήσει εκεί που κατευθύνεστε για 4.000 χρόνια.
Φαίνεται ότι εξορίστηκε στη Σελήνη επειδή έκλεψε το χάπι της αθανασίας από τον σύζυγό της. Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε τον σύντροφό της, ένα μεγάλο κινεζικό κουνέλι, που είναι εύκολο να εντοπιστεί, αφού πάντα στέκεται στα πίσω πόδια του, κάτω από τη σκιά ενός δέντρου κανέλας». Στο περίεργο αυτό μήνυμα του διαστημικού κέντρου ο αστροναύτης Μπαζ Ολντριν απάντησε ως εξής: «Εντάξει. Θα έχουμε τον νου μας για το κορίτσι με το κουνελάκι».
Φυσικά, κανείς δεν είδε το «κουνελάκι και το κορίτσι». Ωστόσο, ακόμη και μετά την πρώτη προσελήνωση, εξακολουθούμε να παρατηρούμε το φεγγάρι σαν ένα μυστηριώδες μέρος με μια ευρεία ποικιλία όντων που έχει γραφτεί ότι ζουν εκεί: από εξωγήινους, θεούς και θεές, μέχρι κουνέλια! Πολλές από τις γνωστότερες μυθολογίες διαθέτουν θεές που αναφέρονται στο φεγγάρι, όπως οι ελληνικές θεές Σελήνη και Αρτεμις, καθώς και αυτή της Κίνας, η Chang’e. Προφανώς, το φεγγάρι δεν υπήρξε, σύμφωνα με τους θρύλους, τόπος όπου βρήκαν «καταφύγιο» μόνο γυναικείες θεότητες, αλλά και θεοί γένους αρσενικού, όπως ο Ibis και ο Chonsu της Θήβας στην Αίγυπτο. Το κουνέλι και ο λαγός παίζουν σημαντικό ρόλο στη σεληνιακή μυθολογία, καθώς η σύνδεσή τους με το φεγγάρι δεν είναι τόσο απλή όσο νομίζουμε…
Μια μελέτη της αποικιακής περιόδου, πηγές με προκολομβιανής εποχής εικονογραφίες, καθώς και εθνογραφικά δεδομένα αποτυπώνουν τους διαφορετικούς ρόλους που διαδραματίζουν οι άνδρες και οι γυναίκες ως σεληνιακές θεότητες. Η πολλαπλότητα των σεληνιακών θεοτήτων μπορεί να αντανακλά τις πολλές προσωπικότητες της Σελήνης, καθώς υποβάλλεται σε έναν μετασχηματισμό κατά τη διάρκεια ενός μήνα και εξαφανίζεται για σύντομο χρονικό διάστημα στη νέα φάση της.
Η μηνιαία μεταμόρφωση του φεγγαριού για πολλούς είναι μια διαδικασία αναγέννησης, με τη φάση της Νέας Σελήνης και την πρώτη ημισέληνο να εκπροσωπούν το νεογέννητο φεγγάρι.
Είναι επίσης προφανές ότι οι διάφορες φάσεις της Σελήνης συνδέονται με διαφορετικά φύλα (αρσενικό και θηλυκό) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, το φεγγάρι μπορεί να απεικονιστεί ως αλλαγή του φύλου κατά τη διάρκεια του μήνα.
Στην αιγυπτιακή μυθολογία οι λαγοί ήταν στενά συνδεδεμένοι με τους κύκλους της Σελήνης, η οποία θεωρείται αρσενική όταν είναι σε αύξηση και θηλυκή όταν φθίνει. Ως εκ τούτου, οι λαγοί πιστεύεται ότι είναι ανδρόγυνο, μια μετατόπιση μπρος και πίσω μεταξύ των δύο φύλων. Το κουνέλι και ο λαγός εκφράζουν αρσενικές και θηλυκές σεληνιακές θεότητες και κατά την κλασική περίοδο των Μάγια. Η συσχέτιση μεταξύ των κουνελιών και του σεληνιακού κύκλου είχε να κάνει με τη γονιμότητα και τη μακροζωία, κάτι όμως που δεν περιορίστηκε στην αιγυπτιακή μυθολογία.
Οι αιγυπτιακές τοιχογραφίες και οι Αζτέκοι
Λαγό επικεφαλής θεό και θεά μπορεί να δει κάποιος και σε αιγυπτιακές τοιχογραφίες, όπως στον ναό της Ντεντέρα, όπου η θεά που απεικονίζεται πιστεύεται ότι είναι η Ουνούτ, ενώ ο αρσενικός θεός είναι πιο πιθανό να αποτελεί αναπαράσταση του Οσιρη, ο οποίος θυσιάζεται για τον Νείλο με τη μορφή ενός λαγού. Αυτή η πεποίθηση και οι συμβολισμοί συνεχίστηκαν και διατηρήθηκαν στις ευρωπαϊκές λαογραφίες του 18ου αιώνα. Στους Αζτέκους, στην ιστορία της δημιουργίας του Ηλιου και της Σελήνης, ο Tecuciztecatl, το επερχόμενο φεγγάρι, ρίχτηκε στη φωτιά, αφού πρόσφατα είχε μετατραπεί σε ήλιο. Σε απεικονίσεις του, ο Tecuciztecatl φορά το xicolli (αμάνικη ζακέτα) ενός ιερέα, το οποίο συμβολίζει έναν αρσενικό ρόλο. Ωστόσο, ένας παράλληλος μύθος της δημιουργίας στο «Leyenda de los Soles» αναδεικνύει μια θηλυκή πλευρά στην περιγραφή του θεού της Σελήνης, που περιγράφεται να τραγουδά και να χορεύει σε μια γυναίκα που του αρέσει.
