Από το κάψιμο και τα στειλιάρια στα αβγά και στον τουφεκισμό – Τα έθιμα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας για την τιμωρία του
Η τιμωρία του Ιούδα για την προδοσία του Χριστού είναι από τα πιο διαδεδομένα έθιμα κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Χιλιάδες πιστοί σε πολλές περιοχές της Ελλάδας συμμετέχουν στον βασανισμό του Ισκαριώτη με πρωτότυπους και συνάμα… φαντασμαγορικούς τρόπους! Στις περισσότερες περιοχές συνηθίζεται το κάψιμό του, όμως οι πιστοί έχουν «εφεύρει» και άλλους τρόπους με τους οποίους δείχνουν την επιθυμία τους να δώσουν στον προδότη μαθητή του Ιησού ένα… καλό μάθημα. Στην Αργολίδα πυροβολούν το ομοίωμα, στις Σπέτσες το βασανίζουν με στειλιάρια, στην Αιτωλοακαρνανία του πετούν ντομάτες, γιαούρτια και αβγά, ενώ στην Αρκαδία τον ανατινάζουν πάνω σε καΐκι που πλέει στη θάλασσα.
Στην Ασίνη Αργολίδας, που βρίσκεται πέντε χιλιόμετρα έξω από το Ναύπλιο, οι κάτοικοι ανήμερα του Πάσχα μεταφέρουν σε αγροτική περιοχή έξω από το χωριό το ομοίωμα του Ιούδα. Εκεί το κρεμούν σε κρεμάλα ή το δένουν σε ένα στύλο και κατόπιν δεκάδες άνδρες αλλά και γυναίκες στήνονται στη σειρά κρατώντας καραμπίνες ή φλόμπερ. Οταν δοθεί το σύνθημα, αρχίζουν όλοι να πυροβολούν κατά ριπάς προς το μέρος του κάνοντάς τον «κόσκινο», τιμωρώντας τον έτσι για την προδοσία του Χριστού. Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο ομοίωμα δεν είναι σε φυσικό μέγεθος, αλλά είναι αρκετά μεγάλο κι αυτό για να μπορούν οι… πιστολέρο να τον πετύχουν όσο το δυνατό περισσότερες φορές.
Στις Σπέτσες πριν από το κάψιμο, ο Ιούδας βασανίζεται και με στειλιάρια. Οι πιστοί μαζεύονται σε περιοχή όπου έχουν στήσει το ομοίωμά του και κρατώντας στειλιάρια (πολλοί κρατούν ακόμα και σκεπάρνια) παριστάνουν ότι τον βασανίζουν μπήγοντάς του στο σώμα τα γεωργικά εργαλεία, ενώ τον βρίζουν. Το έθιμο παρακολουθούν με μεγάλο ενθουσιασμό και οι τουρίστες που έχουν επισκεφτεί το νησί του Αργοσαρωνικού για να περάσουν τις γιορτές του Πάσχα. Στην άλλη άκρη της χώρας, στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας, οι κάτοικοι τηρούν ένα τελείως διαφορετικό έθιμο σχετικά με την «τιμωρία» του Ιούδα. Τη Μεγάλη Παρασκευή δύο άνδρες, παριστάνοντας τον μαθητή του Χριστού, ανεβαίνουν σε ανοιχτό φορτηγό το οποίο κάνει τον γύρο της πόλης. Οι κάτοικοι -μεταξύ των οποίων παιδιά- περιμένουν στην άκρη του δρόμου και όταν περνάει το όχημα τους πετούν διάφορα, όπως αλεύρι, ντομάτες, γιαούρτια, πορτοκάλια, ακόμα και αβγά, ενώ συγχρόνως τους γιουχάρουν.
Η… ναυμαχία στον Τυρό Αρκαδίας
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στον Τυρό Αρκαδίας γίνεται η περιφορά των Επιταφίων στην παραλιακή οδό με περίπου σαράντα φωταγωγημένα καΐκια και σκάφη να τα συνοδεύουν. Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου αναβιώνει το έθιμο της καύσης του ομοιώματος του Ιούδα μέσα στη θάλασσα, από την ενορία της Μεταμόρφωσης της Σωτήρος. Σε μια πλωτή πλατφόρμα τοποθετούνται ξύλα και από πάνω τους κρέμεται ένα ανθρώπινο ομοίωμα. Κατόπιν μπαίνει το μπουρλότο από τους Τσάκωνες πυρπολητές και το ομοίωμα παραδίδεται στη φωτιά, ενώ τη νύχτα κάνουν μέρα δεκάδες φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα και βεγγαλικά. Οι τυχεροί που έχουν πρόσβαση σε κάποιο από αυτά παρακολουθούν την τελετή μέσα από τη θάλασσα. Πρόκειται για έθιμο που άρχισε την εποχή της Τουρκοκρατίας και που φτάνει μέχρι τις μέρες μας.
ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ
