❱❱ Ατελείωτος πόνος για τη μούσα των Τσιτσάνη, Μητσάκη, Παπαϊωάννου και ΚαλδάραΑπό τον
ΝΙΚΟ ΝΙΚΟΛΙΖΑ
Διπλό «χτύπημα» για τη μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια Γιώτα Λύδια, η οποία μέσα σε λίγους μήνες έχασε τον επί 50 χρόνια σύζυγό της Κώστα Δαμιανό, καθώς και τον μονάκριβο αδερφό της Μιχάλη Μανταράκη.
Δεν πρόλαβαν να στεγνώσουν τα δάκρυα της μεγάλης κυρίας του λαϊκού πενταγράμμου από τον απρόσμενο χαμό του συζύγου της, τον περασμένο Απρίλιο, και στις αρχές του Δεκεμβρίου ο θάνατος χτύπησε άλλη μία φορά την πόρτα της, καθώς «έφυγε» από τη ζωή ο αδελφός της, βυθίζοντάς την κι άλλο στη θλίψη.
«Εχασα τον σύζυγό μου, το στήριγμά μου και στις αρχές του μήνα κήδεψα και τον αδερφό μου. Τι άλλο πιο πικρό μπορεί να συμβεί στη ζωή μου;», αναρωτιέται η σπουδαία Γιώτα Λύδια, που ακούγεται με δυσκολία. 
Προσπαθεί να αρθρώσει λέξεις και φράσεις χωρίς να κλάψει, μα ο σπαραγμός στη φωνή της λυγίζει ακόμα και σίδερα! «Η μοναδική μου παρηγοριά πλέον είναι το παιδί μου, τα εγγόνια μου και τα δισέγγονά μου. Με προσέχουν σαν πολύτιμο φυλαχτό» εξομολογείται στην «Espresso». Αν και η μεγάλη κυρία του ελληνικού πενταγράμμου σπάνια δίνει συνεντεύξεις, αυτή τη φορά ήθελε να μιλήσει, να ξεσπάσει…
Ολα αυτά τα χρόνια η Γιώτα Λύδια δεν έχει δώσει ποτέ δικαίωμα για δημοσιεύματα και σχόλια. Οι εμφανίσεις της μετρημένες και σπάνιες, όσο ελάχιστων καλλιτεχνών. Φύλακας άγγελός της, που την προστάτευε από όλους και απ’ όλα, ήταν ο σύζυγός της Κώστας, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1967 και έμεινε μαζί μέχρι και τον περασμένο Απρίλιο, οπότε τους χώρισε ο θάνατος…
Ολα αυτά τα χρόνια το καλλιτεχνικό στερέωμα γνώριζε ότι Γιώτα Λύδια ίσον Κώστας Δαμιανός! Τόσο δεμένο ζευγάρι υπήρξε. «Ηταν τόσο ξαφνικό που δεν κατάλαβα πώς έφυγε από τη ζωή. Εφυγε το πρωί να πάει να κάνει κάτι δουλειές. Δεν αισθάνθηκε καλά και μου τηλεφώνησε ότι θα πάει να κάνει κάτι εξετάσεις. Από εκεί και μετά δεν τον ξαναείδα. Τον πήγαν στο νοσοκομείο τη Μεγάλη Παρασκευή και το Σάββατο του Λαζάρου ξεψύχησε. Με πήρε το πρωί του Σαββάτου ο γιατρός από το νοσοκομείο και μου λέει λυπημένος: “Κυρία Λύδια, κάναμε τα πάντα. Δεν μπορέσαμε να τον σώσουμε”. Ετσι απλά, τον έχασα από ανακοπή καρδιάς. Και τον ξαναείδα μετά στο φέρετρο. Ηταν πολύ δραματικό για μένα, γιατί δεν μπόρεσα να τον δω στις τελευταίες του στιγμές. Πίστευα ότι θα γυρίσει πάλι πίσω στο σπίτι μας» μας λέει και είναι σαν να μην πιστεύει ότι αυτό συνέβη…
Σε ηλικία 30 ετών, έχοντας πολλούς χρυσούς δίσκους στο ενεργητικό της, και μετά το διαζύγιό της από τον συνθέτη Στράτο Ατταλίδη, η Γιώτα Λύδια παντρεύτηκε τον Κώστα της, τον άνθρωπό της. Ηταν ένας γάμος που στο καλλιτεχνικό στερέωμα υπήρξε πρότυπο πίστης και αφοσίωσης. «Ο Κώστας ήταν μαζί μου σε όλες μου τις εμφανίσεις, ήταν σωστός στο σπιτικό μας, σωστός άνθρωπος. Είναι δυνατόν να είσαι με έναν άνθρωπο επί 50 χρόνια και να μη σε πικράνει η φυγή του; Δεν μπορώ να καταλάβω πότε πέρασαν εννιά μήνες από τότε που τον έχασα. Και τον ακολούθησε και ο αδερφός μου τώρα. Οπως λέω και σε ένα τραγούδι μου, “Ο Θεός δεν πρέπει να κάνει τέτοια λάθη”» μας λέει η μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια.
«Δεν φοβάμαι τον θάνατο…»
Λίγο πριν από το τέλος της κουβέντας μας και ενώ έχει βιώσει την απόλυτη θλίψη μέσα σε εννιά μήνες, χάνοντας σύζυγο και αδερφό, τη ρωτάμε αν φοβάται τον θάνατο. Χαμογελάει. «Οχι, αγάπη μου, δεν φοβάμαι τον θάνατο. Οταν ο άνθρωπος έχει φτάσει σε ένα σημείο που έχει χαρεί τα πάντα στη ζωή του, δεν τον νοιάζει ο θάνατος. Απλώς δεν θέλω να φύγω ακόμα, γιατί, δόξα τω Θεώ, στέκομαι καλά έχοντας στο πλευρό μου το παιδί μου, τα εγγόνια μου και τα δισέγγονά μου. Αυτά είναι που με κρατάνε στη ζωή. Οταν όμως ο Θεός αποφασίσει να με πάρει, θέλω να με πάρει όπως πήρε και τον σύζυγό μου, που “πέταξε” σαν πουλάκι. Δεν θέλω να επιβαρύνω κανέναν».
«Εκανα όρκο στα κόκαλα της μάνας μου ότι δεν θα τραγουδήσω ποτέ ξανά»
«Εχω αφήσει τόσο μουσικό πλούτο στη δισκογραφία που δεν έχω απωθημένα»
Θέλοντας να της απαλύνουμε τον πόνο από τον χαμό των δικών της προσώπων, πηγαίνουμε την κουβέντα στο τραγούδι και τη ρωτάμε αν θα ήθελε να επανέλθει στο προσκήνιο.
«Εχω κάνει όρκο στα κόκαλα της μάνας μου ότι δεν πρόκειται να ξανατραγουδήσω ποτέ» μας λέει και εξηγεί το γιατί: «Οταν ήμουν νέα και έφευγα για να πάω να τραγουδήσω στο εξωτερικό, εκείνη μου έλεγε: “Παιδάκι μου, πάλι θα φύγεις;” Αυτή η εικόνα της θλίψης της μάνας μου θα με συντροφεύει πάντα. Εξάλλου, όταν αποφάσισα να σταματήσω οριστικά από το τραγούδι, έβλεπα πράγματα τα οποία δεν μου άρεσαν.
Ηθελα ο κόσμος να με θυμάται όπως ήμουν και να λένε: “Πού είσαι, ρε Λύδια!” Από την άλλη, δεν ήθελα να φάω όλη μου τη ζωή στο τραγούδι. Δεν είχα τέτοιο ψώνιο. Ηθελα ήρεμη ζωή, οικογενειακή. Αυτά που έπρεπε να δώσω στο τραγούδι τα έδωσα. Δεν έχω παράπονο κανένα από τη ζωή μου και από την καλλιτεχνική μου σταδιοδρομία. Εχω τραγουδήσει όλους τους συνθέτες και τους στιχουργούς. Από τον Θεοδωράκη και τον Τσιτσάνη μέχρι τον Μητσάκη, τον Παπαϊωάννου και τον Καλδάρα. Εχω αφήσει τόσο μουσικό πλούτο στη δισκογραφία που δεν έχω απωθημένα. Ποτέ δεν είπα: “Αχ, Γιώτα, δεν τραγούδησες τον τάδε συνθέτη”. Οχι. Ποτέ δεν το είπα και δεν θα το πω».
Στην κουβέντα μας μπαίνει και η συνεργασία της με τον Μίκη Θεοδωράκη, με «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού». «Η συνεργασία αυτή ήρθε τότε εντελώς ξαφνικά. Οταν μου έκαναν την πρόταση αυτή από την Columbia, ταράχτηκα. Είπα στον εαυτό μου: “Ρε Γιώτα, τι σχέση έχεις εσύ με αυτό το είδος;”. Ομως, επειδή είχα πει και πολύ πιο δύσκολα πράγματα στη δισκογραφία, όπως είναι τα δημοτικά, τα σμυρνέικα, που θέλουν λυγμό και γυρίσματα στη φωνή, μέσα μου επαναστάτησα και είπα “θα προσπαθήσεις”. Και τρελάθηκε ο Θεοδωράκης και κάναμε και δύο συγκλονιστικές συναυλίες, που έχουν μείνει στην ιστορία».
Αναρωτιόμαστε πώς της φαίνονται οι σημερινές φωνές. «Υπάρχουν καλές λαϊκές φωνές, αλλά σήμερα έχουν διαφοροποιηθεί τα πράγματα. Εχουν στενέψει τα όρια στη μουσική. Οταν τα νυχτερινά κέντρα δουλεύουν μόνο Σαββατοκύριακο, όταν δεν παράγονται νέα τραγούδια, τι περιμένεις να εισπράξεις από τις νέες φωνές; Εμείς δουλεύαμε επτά μέρες και, αν υπήρχαν και άλλες μέρες, θα μας έβαζαν να τραγουδάμε και εκείνες» αναφέρει χαρακτηριστικά για τη διαφορά τού τότε με το σήμερα.
Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, στα πρώτα της βήματα, θυμάται το πρότυπό της. «Τότε που ξεκινούσα εμένα μου άρεσε να ακούω τη φωνή της Καίτης Γκρέυ. Πολύ αργότερα λάτρεψα τη φωνή της Ελένης Βιτάλη, η οποία, όπως έχει πει και η ίδια, έχει πάρει στοιχεία από μένα. Μακάρι να υπάρχουν καλές φωνές και να παίρνουν τα καλά στοιχεία από εμάς τις παλιότερες και να στέκουν καλά… Να προσέχουν πολύ και στο ήθος τους αλλά και στα τραγούδια που επιλέγουν. Εγώ στάθηκα στο ύψος μου, γιατί δεν έδωσα ποτέ δικαιώματα να με σχολιάσουν» λέει.
Κάνοντας έναν μικρό απολογισμό ζωής και αναμοχλεύοντας το παρελθόν, θυμάται και μερικές από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές που έζησε μέσα στο τραγούδι. «Αυτές ήταν, κυρίως, στο εξωτερικό. Στιγμές μοναδικές, που δεν μπορούν να επαναληφθούν.
Γιατί ο κόσμος τότε σε όλους εμάς λάτρευε, εκτός από τη φωνή μας, και το ήθος μας και πώς συμπεριφερόμασταν απέναντί του. Επειτα μια από τις μεγάλες μου στιγμές ήταν η συνεργασία μου με τον Νταλάρα. Τον σέβομαι και τον λατρεύω. Είναι πολύ μεγάλος καλλιτέχνης» δηλώνει.
