❱❱ Ο φόβος του μαθητή, οι αρνητικές σκέψεις και οι λύσεις που μπορούν να τον βγάλουν από το αδιέξοδοΟι εξετάσεις εμφανίζονται ως μια διαδικασία για το άτομο να αποδείξει στους γύρω του ή στον ίδιο τον εαυτό του τις ικανότητές του και την αξία του, μέσα από την επιτυχία. Είναι η στιγμή που το άγχος είναι εκεί!
Ο φόβος του ατόμου μήπως απογοητευτεί και η ανασφάλεια μήπως διαψεύσει τις προσδοκίες των άλλων προκαλούν αρνητικές σκέψεις, οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν το στρες που βιώνει. Αυτό συχνά έχει ως αποτέλεσμα να μπλοκάρει, να παραιτείται από την προσπάθεια και την εξεταστική διαδικασία.
Η περίοδος των εξετάσεων έφτασε, το άγχος και η αγωνία των μαθητών είναι πραγματικότητα! Σκέψεις για τυχόν ενδεχόμενη αποτυχία, γνωστική αδυναμία και ελλείψεις αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια με υπερβολή και πανικό!
Μερικές από τις αρνητικές αντιδράσεις και επιπτώσεις του υπερβολικού στρες μπορεί να είναι αποτυχία, ανικανότητα, ματαίωση, μελαγχολία, ξεσπάσματα, ένταση, αδυναμία συγκέντρωσης, δυσκολία στην απομνημόνευση, ταχυκαρδία, εφίδρωση, πόνοι στην κοιλιά, ναυτία, δερματικές διαταραχές, ευερεθιστότητα, δυσκολίες στον ύπνο, διαταραχή διατροφής. Εκείνο που χρειάζεται να θυμάστε είναι ότι το άγχος είναι φυσιολογικό και δημιουργικό. Μας ενεργοποιεί σε διάφορες στιγμές της ζωής μας, ώστε να καταβάλουμε προσπάθεια και πείσμα με σκοπό να επιτύχουμε τον στόχο μας.
Το άγχος γίνεται επικίνδυνο και μπορεί να κάνει κακό, μόνο όταν:
1. περιορίζει έως διακόπτει την ικανότητα για επίδοση και αποτέλεσμα,
2. μας κάνει να υποφέρουμε και μας θλίβει.
Διαχείριση
■«Εάν αρχίσω να τρέμω, να ιδρώνουν τα χέρια μου, να χτυπά η καρδιά μου δυνατά, θα πάρω βαθιές ανάσες και δεν θα χάσω την ψυχραιμία μου».
■«Εάν βρεθώ σε αδυναμία να συγκεντρωθώ, θα προσπαθήσω να κερδίσω χρόνο ζητώντας από τον εξεταστή να επαναλάβει την ερώτηση ή ζητώντας του χρόνο για να σκεφτώ».
■«Εάν δεν μπορέσω να απαντήσω σε μία ερώτηση, θα προσπαθήσω να συγκεντρωθώ περισσότερο στην επόμενη, χωρίς να σκέφτομαι την αποτυχία».
■«Θα μείνω ως το τέλος της εξέτασης συγκεντρωμένος. Δεν θα τα εγκαταλείψω».
Προετοιμασία
■Η ψυχολογική αντιμετώπιση των εξετάσεων και των πιθανών ερωτήσεων.
■Από κοινού έλεγχος των γνώσεων με άλλους υποψηφίους.
■Αυτοεξέταση με ερωτήσεις από προηγούμενες εξετάσεις.
■Σκέψεις για υιοθέτηση στρατηγικών αντιμετώπισης του φόβου των εξετάσεων και του ενδεχομένου αποτυχίας.
■Σταθερή στάση και προσπάθεια απέναντι στις εξετάσεις:
■Πίστη. «Θέλω να επιτύχω».
■Αναγνώριση της επιτυχίας στις εξετάσεις ως αποτέλεσμα της προσωπικής επίδοσης. Αναγνώριση της αποτυχίας στις εξετάσεις ως αποτέλεσμα ελλειμματικής προετοιμασίας και όχι ως διανοητικής ανεπάρκειας.
■Απολογισμός και μάθηση από τα λάθη και τους ελλιπείς χειρισμούς που έγιναν κατά τη φάση της προετοιμασίας.
Το ελεγχόμενο στρες λειτουργεί θετικά
Ο όρος άγχος (ή στρες) προέρχεται από το ρήμα ἄγχω, που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση σε μια απειλή ή σε μια αίτηση για την αντιμετώπιση απαιτητικών καταστάσεων. Το άγχος είναι αναπόφευκτο. Οταν ελέγχεται λειτουργεί θετικά, γιατί συντελεί στην ετοιμότητα, όταν δεν ελέγχεται, ο υποψήφιος αντιμετωπίζει δυσκολίες κι έχει αρνητικά αποτελέσματα.
Βοηθάει;
Το άγχος δίνει περισσότερη ενέργεια και δημιουργεί ενεργητικότητα, που μπορεί να βοηθήσει να αντιμετωπίσετε προκλήσεις, να επιλύσετε προβλήματα και να πετύχετε τους στόχους σας.
Βλάπτει;
Οταν το άγχος συνεχίζεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μπορεί να προκαλέσει διάφορα ψυχοσωματικά προβλήματα, πονοκεφάλους, πόνους στην πλάτη, ανορεξία, κούραση, κατάθλιψη και άλλα σωματικά συμπτώματα.
Απαραίτητα
■Ενα οργανωμένο πρόγραμμα προετοιμασίας και μελέτης, σύμφωνα και με το καθημερινό πρόγραμμα.
■Πρόγραμμα ξεκούρασης και ψυχαγωγίας.
■Αυτοσυγκέντρωση.
■Πίστη και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους για επιτυχία.
■Υγιεινή διατροφή.
■Καλή ποιότητα ύπνου.
Ο σημαντικός ρόλος της οικογένειας και τα «μυστικά» που δίνουν διεξοδο
Η οικογένεια μπορεί και πρέπει να παρέχει στον υποψήφιο ψυχολογική στήριξη. Να αποφεύγει τις πιεστικές συμβουλές για διάβασμα και τις διαρκείς υπενθυμίσεις για έλλειψη σοβαρής αντιμετώπισης των εξετάσεων από τον υποψήφιο.
Εξασφαλίστε συνθήκες ησυχίας και ηρεμίας στο σπίτι. Ενισχύστε και δώστε κουράγιο στο παιδί σας υπενθυμίζοντάς του όσα έχει κατακτήσει μέχρι τώρα.
Εναλλακτικές
Δείξτε διαθεσιμότητα να ακούσετε με σεβασμό τις ανησυχίες του παιδιού σας και βοηθήστε το να ηρεμήσει: «Ακόμα κι αν δεν πετύχεις, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, και θα έχουν το αποτέλεσμα που θες».
Καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας και να το συζητάμε με τους υποψηφίους ότι τα ήπια επίπεδα άγχους οργανώνουν καλύτερα τις προσπάθειές μας και αποτελούν κίνητρο, ενώ δίνουν δύναμη για περαιτέρω πρόοδο και εξέλιξη. Αλλωστε, η επίδοση στις εξετάσεις δεν αντιπροσωπεύει τη δομή της προσωπικότητας, των χαρισμάτων, της παιδείας, των ταλέντων, την ικανότητα και την αξία του ατόμου, αλλά την
προσπάθεια που κατέβαλε στη συγκεκριμένη εξεταστική δοκιμασία!
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
