Ήταν το «πνευματικό παιδί» της θρυλικής Ζωζώς Νταλμάς, ερωμένης του Κεμάλ Ατατούρκ, που κάποτε η Αλίκη θέλησε να ανεβάσει στο θέατρο τη ζωή της κι εκείνη της το απαγόρευσε λέγοντάς της ότι δεν είναι αντάξιά της.
- Από τον Νίκο Νικόλιζα
Ο άνθρωπος που της έκλεισε τα μάτια και τη φρόντισε σαν την ίδια του τη μάνα μέχρι το τέλος της ζωής της κι εκείνη ως αντάλλαγμα του άφησε διαθήκη να διαχειρίζεται τα πνευματικά της δικαιώματα. Υπήρξε εκείνος που συνέβαλε στην καριέρα της Μάρθας Καραγιάννη και της Ελένης Προκοπίου στα πρώτα τους βήματα, αλλά κι εκείνος που διέσωσε εκατοντάδες προσωπικά αντικείμενα από όλα τα ιερά τέρατα του θεάτρου και του κινηματογράφου, χαρίζοντας ένα μεγάλο μέρος στην δραματική σχολή Τράγκα. Κολλητός της Σπεράντζας Βρανά, της Μάγιας Μελάγια, της Αννας και ης Μαρίας Καλούτα, πιστός φίλος της Σοφίας Βέμπω, της Καίτης Ντιριντάουα, του Κώστα Χατζηχρήστου, της Γεωργίας Βασιλειάδου, του Βασίλη, Αυλωνίτη και πλήθους άλλων τεράστιων προσωπικοτήτων που σημάδεψαν το θέατρο.
Ο Δημήτρης Ιβάνωφ, ο χορογράφος που συνέδεσε το όνομά του με τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70, δεν είναι πλέον εδώ. Στα 90 χρόνια του, την Παρασκευή το απόγευμα, έπειτα από μια άνιση μάχη με τον κορονοϊό, «έφυγε» για να συναντήσει την ιστορία.
Για 30 ολόκληρα χρόνια υπήρξε επιστήθιος φίλος και συνεργάτης σε σχεδόν όλες τις μεγάλες και ιστορικές συνεντεύξεις που έκανα για εφημερίδες, περιοδικά, τηλεόραση. Η συμβολή του, τεράστια στη ζωή μου και αναμφισβήτητα με σημάδεψε όσο κανενός άλλου στην επαγγελματικό μου σταδιοδρομία.
Φέτος το καλοκαίρι, στις 19 Ιουλίου, ο ίδιος έπειτα, από ακόμα ένα τηλεφώνημα, μου ζήτησε να τον επισκεφθώ στο σπίτι του στην Κινέττα. «Δεν έρχεσαι να πούμε καμιά ιστορία να γελάσουμε; Πάρε και το κασετοφωνάκι» μου είπε τότε. Πράγματι, με το κινητό στημένο πάνω στο παλιό ξύλινο τραπεζάκι του, άρχισα να καταγράφω όσα μου έλεγε, καθώς, όπως μου τόνισε, «πού ξέρεις, μπορεί αύριο να “φύγω”. Μεγάλωσα πλέον». Και κάπως έτσι κάναμε την τελευταία αυτή συζήτηση-συνέντευξη, που μάλλον θα μείνει στην Ιστορία, καθώς μέσα από αυτήν παρελαύνουν μεγάλες προσωπικότητες που σημάδεψαν την Ελλάδα του 20ού αιώνα. Ξεκίνησα φυσικά με την ιστορία της θρυλικής Ζωζώς Νταλμάς. «Πολλές θέλησαν να κάνουν ταινία και μιούζικαλ την ιστορία της Ζωζώς Νταλμάς. Ακόμα και της Βουγιουκλάκη τής το απαγόρευσε η ίδια και θα σου πω το γιατί. Οταν η Νταλμάς, μεγάλη πια, πήγε να δει την Αλίκη στο θέατρο, την ενημέρωσαν έξω από το καμαρίνι της ότι ήταν απέξω η θρυλική Ζωζώ. Ακούει λοιπόν από μέσα την Αλίκη να φωνάζει: “Να περιμένει. Δεν με νοιάζει όποια κι αν είναι”.
Η Ζωζώ παρεξηγήθηκε λοιπόν και σηκώθηκε κι έφυγε στενοχωρημένη. Οταν πέρασαν τα χρόνια, η Αλίκη αποφάσισε ότι θέλει να κάνει τη ζωή της ταινία και να είναι εκείνη πρωταγωνίστρια. Πήγε και βρήκε τη Ζωζώ. Τότε λοιπόν εκείνη της απάντησε: “Κάποτε ήρθα έξω από το καμαρίνι σου και εσύ είπες δυνατά: Να περιμένει όποια κι αν είναι απέξω. Εγώ λοιπόν, Αλίκη, είμαι η Νταλμάς που με προσκυνούσαν πάνω σε περσικά χαλιά και όχι σε κουρελούδες”. Κι έτσι της απαγόρευσε να κάνει τη ζωή της ταινία. Επίσης το ίδιο απαγόρευσε και στο πνευματικό της παιδί, τη Σαπουντζάκη, να την υποδυθεί στο θέατρο. Γιατί μην ξεχνάς ότι η Νταλμάς έδωσε το όνομα της Ζωζώς σε εκείνη και ήταν ο πρώτος άνθρωπος που την πίστεψε. Ωστόσο, επειδή δεν την κοίταξε ποτέ, γι’ αυτό και δεν της έδωσε την άδεια να παίξει τη ζωή της» λέει ο θρυλικός Ιβάνωφ, ο οποίος έχει ήδη γράψει με χρυσά γράμματα το όνομά του στο πάνθεον των Ελλήνων καλλιτεχνών. Ο ίδιο,ς καθισμένος σε μια παλιά ξύλινη καρέκλα και κοιτώντας στο κενό, στο μπαλκονάκι της μονοκατοικίας του, θυμόταν όλα όσα του έλεγαν όλα τα μεγάλα ονόματα με τα οποία είχε συνεργαστεί.
«Γνώρισα ακόμα και τη Ζωή Βλαχοπούλου, τη Μαρία Αλκαίου, αλλά και τον Βασίλη τον Αυλωνίτη, ο οποίος με λάτρευε. Νίκο μου, άκου και να το θυμάσαι: Εμένα με λάτρεψαν όλα τα μεγάλα ονόματα γιατί ήμουν διαβασμένος και γνώριζα την ιστορία του θεάτρου. Δεν έβλεπα τον χορό ως αρπαχτή, αλλά ως λειτούργημα» λέει, ενώ θυμάται για τη Μάρθα Καραγιάννη. «Ξεκινήσαμε μαζί. Την αγάπησα τη Μάρθα, όμως ποτέ δεν έκανε κάτι για μένα, να με συστήσει σε μια δουλειά, όμως ήταν καλή φίλη. Η Μάρθα, για να μη μασάμε τα λόγια μας, εκείνη την εποχή ήταν ευνοουμένη του Χατζηχρήστου με τον οποίο είχε σχέση και μεγάλο έρωτα και ήταν εκείνος που μας χώρισε επαγγελματικά με τη Μαρθούλα. Την πήρε τότε, την έβαλε στο ΠΕΡΟΚΕ και την έκανε μεγάλο όνομα, αναμφισβήτητα. Αλλιώς, μπορεί να ήμασταν όλα τα χρόνια μαζί με τη Μάρθα. Την εποχή εκείνη τον έδιωξε και η Ντιριντάουα, γιατί ήταν μεγάλος γυναικάς κι εκείνη δεν τα σήκωνε αυτά. Η Ντιριντάουα έκανε πολλή υπομονή μαζί του.
Και τότε ο Χατζηχρήστος, λόγω της φιλίας που είχα με την Ντιριντάουα, έβαλε εμπάργκο και δεν με πήραν στο ΠΕΡΟΚΕ. Εκείνη που είχε αγαθή ψυχή και εξαιρετικό πλάσμα ήταν η Ελένη Προκοπίου. Δεν με ξέχασε και δεν την ξέχασα ποτέ. Το καλύτερο πλάσμα. Και στην περίπτωση όμως της Ελένης, άλλος την ξεμυάλισε. Ηταν ο Καστρινός, ο οποίος την έστειλε στον Σειληνό με αποτέλεσμα η Ελένη να φύγει κλαίγοντας» έλεγε σε αυτή την συγκλονιστική εξομολόγηση ο θρυλικός χορευτής, ο οποίος ευτύχησε να συνεργαστεί και με τις αδερφές Καλουτά. «Την εποχή εκείνη όποιον είχε αξία τον πολεμούσαν. Και για τις Καλουτάδες έλεγαν τα μύρια όσα. Η Άννα και η Μαρία ήταν το νούμερο ένα στο θέατρο και όλοι τις ζήλευαν. Οπου έπαιζαν, έσκιζαν. Ηταν ό,τι καλύτερο στο ελληνικό θέατρο». Για τον μεγάλο σκηνοθέτη Γιάννη Δαλιανίδη θα πει: «Ποτέ δεν με πήρε σε δουλειά του ο Δαλιανίδης, παρόλο που όλοι του έλεγαν τα καλύτερα για μένα. Ομως εκείνος ήξερε καλά ότι εγώ ήξερα και τη ζωή του και ό,τι συνέβαινε στο θέατρο γιατί με εμπιστεύονταν όλοι οι ηθοποιοί. Ας είναι αναπαυμένος, όμως για μένα δεν ήταν ο καλύτερος άνθρωπος. Ηταν ο καλύτερος επαγγελματίας. Ποτέ δεν τον “έγλειψα” με σκοπό να μπω στη Φίνος Φιλμ. Αλλοι το έκαναν. Εγώ ποτέ».
Για τους άλλους χορευτές και χορογράφους, μέσα στην πολύωρη συνέντευξή του, θα πει: «Εγώ δεν είχα ούτε ίντριγκες ούτε διχόνοια. Κοίταζα μόνο την δουλειά μου και πώς θα βοηθήσω πέντε συνανθρώπους μου. Νομίζω με αγάπησαν όλοι, όπως τους αγάπησα κι εγώ. Και με τον Τάκη Σαγιώρ, που μου έλεγαν αν είναι καλές οι σχέσεις μας, θα σου πω ότι δεν έχουμε ανταλλάξει κακή κουβέντα. Ηρθε ο άνθρωπος και στο μουσείο, στη δραματική σχολή Τράγκα, και αγκαλιαστήκαμε και τον ευχαρίστησα. Εκανε τη δουλειά του, έκανα τη δική μου. Καθένας έχει την ιστορία του, τη ζωή του, τον κόσμο που τον αγαπάει. Γιατί να έχουμε κακία; Μόνο το όνομά μας θα μείνει στο τέλος και ό,τι έχουμε προσφέρει».
H κηδεία του θρυλικού χορογράφου θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Δευτέρα, στις 13.00, από το Κοιμητήριο του Σχιστού.
