Στην «Οδύσσεια» του Ομήρου, ο πολυμήχανος Οδυσσέας, που είχε παρουσιαστεί με το όνομα «Κανένας» στον Κύκλωπα Πολύφημο, είχε καταφέρει να τον ποτίσει με κρασί και να τον τυφλώσει.
Σήμερα ο «Κανένας» της ετικέτας της οινοποιίας Tsantali που έρεε στα λαρύγγια ισχυρών και διασήμων φαίνεται πως δεν έχει την ίδια τύχη, καθώς καλείται να αντιμετωπίσει τον «Κύκλωπα» των οικονομικών προβλημάτων, με χρέη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ προς προμηθευτές πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας, ενώ οι απλήρωτοι εργαζόμενοι έχουν αρχίσει εδώ και μήνες επίσχεση εργασίας.
Ουσιαστικά, από το περασμένο καλοκαίρι η Tsantali, μία από τις μεγαλύτερες οινοποιίες της χώρας, έχει σταματήσει την παραγωγή κρασιού και άλλων αποσταγμάτων. Μετά τον θάνατο του εμβληματικού οινοποιού Ευάγγελου Τσάνταλη το 1996, η εταιρία έχει περάσει στις δύο κόρες, Ιωάννα και Χάιδω, και στον ανιψιό του Γιώργο, ενώ διευθύνων σύμβουλος είναι ο γαμπρός του -σύζυγος της Χάιδως- Αγγελος Δημητριάδης, ο οποίος δεν έχει μεταμορφωθεί σε… Οδυσσέα για να σώσει την επιχείρηση, που έχει μπει στη δίνη σοβαρών οικονομικών προβλημάτων.
Μετά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και τον δανεισμό πολλών εκατομμυρίων ευρώ, το τελειωτικό χτύπημα δόθηκε από το κλείσιμο της αγοράς της Ρωσίας, όπου η Tsantali εξήγε μεγάλες ποσότητες κρασιών σε υψηλές τιμές. Η Ρωσία είχε μια αδυναμία στα κρασιά Tsantali: από τους κυβερνητικούς αξιωματούχους και ολιγάρχες στο Κρεμλίνο (ο «θεϊκός» οίνος έφτανε από αμπελώνες 700 στρεμμάτων του Αγίου Ορους, που διαχειρίζεται η Tsantali) μέχρι τον Πούτιν (ως δώρο από τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλο, όταν ο Βλαντιμίρ είχε το 2012 ορκιστεί τρίτη φορά στο ύπατο αξίωμα της χώρας)! Ομως, ο πόλεμος στην Ουκρανία έκλεισε την «κάνουλα» της αγοράς της Ρωσίας και τη «στρόφιγγα» ρευστότητας στην πάλαι ποτέ κραταιά οινοποιία Tsantali με έδρα τον Αγιο Παύλο Χαλκιδικής.
Είναι χαρακτηριστικό πως, έχοντας συμπληρώσει 133 χρόνια λειτουργίας, μία από τις πιο μεγάλες εταιρίες παραγωγής κρασιών στην Ελλάδα φέτος δεν τρύγησε και δεν παρήγαγε αποστάγματα νέας σοδειάς, καθώς δεν μπορεί να πληρώσει τις πρώτες ύλες ούτε τους προμηθευτές μπουκαλιών, φελλών και υλικών συσκευασίας.
Από τους 150 απλήρωτους εργαζόμενους της εταιρίας, οι περισσότεροι πήραν τους τελευταίους μήνες πρόωρη σύνταξη, ενώ οι υπόλοιποι 70 έχουν αρχίσει επίσχεση εργασίας και ζουν τους τελευταίους μήνες από τα επιδόματα του ΟΑΕΔ. Τα οικονομικά προβλήματα γιγαντώθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Το 2008 η Tsantali έκανε τζίρο 40.880.000 ευρώ, σημειώνοντας κέρδη 502.973 ευρώ. Μετά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, το 2011 ο όμιλος παρουσίασε ζημίες 1.800.000 ευρώ, για να συνεχιστεί η μείωση του τζίρου και οι ζημιογόνες χρήσεις το 2021, με κύκλο εργασιών στα 24.260.000 ευρώ και ζημίες μετά τους φόρους 2.190.000 ευρώ, ενώ οι συνολικές υποχρεώσεις της εταιρίας φτάνουν τα 55.000.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 33.000.000 ευρώ είναι τραπεζικά δάνεια.
Ακόμα κι αν μπει κάποιος στο site της εταιρίας θα διαπιστώσει ότι τα τελευταία νέα για τις εταιρικές δραστηριότητες είναι από τον Μάιο του 2022, δείχνοντας το οικονομικό «ναυάγιο» που οδηγεί στα… βράχια την Tsantali, η δραστηριότητα της οποίας έχει περιοριστεί στην πώληση του στοκ που διαθέτει, καθώς δεν έγινε απόσταξη της νέας σοδειάς.
Ο διευθύνων σύμβουλος της οινοποιίας (με τη ετικέτα-σήμα κατατεθέν «Κανένας») κ. Δημητριάδης, πατέρας της Μαρίας και της Κατερίνας, η οποία έχει καταπιαστεί με την ενεργή φιλοζωία και τη συγγραφή παιδικών βιβλίων), δεν αποδεικνύεται πολυμήχανος όπως ο Οδυσσέας ώστε να πείσει τις συστημικές τράπεζες, τους άλλους πιστωτές και τους εργαζομένους προκειμένου να βρεθεί κάποια βιώσιμη λύση.
Οσες κινήσεις έγιναν για την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή ή για την πώληση της εταιρίας δεν έχουν καρποφορήσει. Μία τελευταία προσπάθεια είχε γίνει με τη Sterner Stenhus Ελληνικά Οινοποιεία των αδελφών Γεωργιάδη (που είναι μέτοχοι και της εταιρίας ακινήτων Premia), η οποία εξαγόρασε πρόσφατα την Μπουτάρης Οινοποιεία, αλλά και αυτή έπεσε στον… πάτο του βαρελιού!
Η ιστορία της Tsantali
Η οικογένεια Τσάνταλη άρχισε το 1890 να καλλιεργεί αμπέλια και να παράγει κρασί και αποστάξεις ούζου και τσίπουρου. Ο Ευάγγελος Τσάνταλης και ο μικρότερος αδερφός του Θεόδωρος άνοιξαν το 1938 μια μικρή μονάδα παραγωγής στις Σέρρες και το 1948 ίδρυσαν οινοποιείο στη Νάουσα. Το 1971 η ατομική επιχείρηση του Ευάγγελου Τσάνταλη έγινε Ανώνυμη Εταιρεία με έδρα τον Αγιο Παύλο Χαλκιδικής, από τον οποίο άρχισε μια πορεία δεκαετιών, με γνωστές μάρκες κρασιών της εταιρίας.
Τέσσερα χρόνια μετά έγινε το λανσάρισμα της ετικέτας «Αγιορείτικος» και το 1983 της ετικέτας «Μακεδονικός», που σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία. Ακολούθησαν οι υπόλοιπες ετικέτες της εταιρίας, όπως το best seller «Κανένας», οι ποικιλίες Αθήρι, Ασύρτικο, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Ροδίτης, Λημνιό, Ξινόμαυρο, Cabernet Sauvignon, Grenache Rouge και Syrah, και το τσίπουρο «Αβατον».
Στο παρελθόν η μέση ετήσια παραγωγή της εταιρίας, με τα 180 βραβεία σε διεθνής οργανισμούς, ήταν 8.964.000 μπουκάλια κρασί και 1.863.000 φιάλες με αποστάγματα. Στα χρόνια της δόξας της κατείχε το 31% από το σύνολο των εξαγωγών κρασιού, με το 55% της ετήσιας παραγωγής της να καταλήγει σε 55 χώρες.
