Σκηνοθέτης, ηθοποιός και δάσκαλος υποκριτικής, ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος μετράει πολλές ξεχωριστές στιγμές και στους τρεις τομείς. «Τέλος εποχής», «Βαμμένος ήλιος», «Ηθικόν ακμαιότατον», «Το τίμημα του πάθους», «Ερωτας», «Με κάρυ και κύμινο», «Πόρτες», «Ο γιος μου Νικόλαος Μάντζαρος», «Εντα Γκάμπλερ»,«Ο κανίβαλος», «Μήδεια»… Ο κατάλογος είναι μακρύς και οι επιτυχίες μεγάλες.
- Από τον Ηλία Μαραβέγια
Αυτή την εποχή ο πολύπλευρος και πολυσχιδής καλλιτέχνης σκηνοθετεί την παράσταση «Φωτιά και νερό» της αξέχαστης αδελφικής φίλης του Χρύσας Σπηλιώτη. Ενα έργο της που σχεδίαζαν να ανεβάσουν μαζί αλλά τους… πρόλαβε η τραγωδία στο Μάτι, που στέρησε τη ζωή στην αγαπημένη ηθοποιό και συγγραφέα. Με αφορμή την εν λόγω παράσταση, στην οποία πρωταγωνιστούν οι Στέλιος Καλαθάς, Ελενα Τυρέα και Δημήτρης Γεωργαλάς και ανεβαίνει κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο Μικρό Γκλόρια, ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος μοιράζεται με τους αναγνώστες της «Espresso» όμορφες και δύσκολες στιγμές από την πορεία του.
Ποιες εικόνες έρχονται πρώτες στο μυαλό σου από τα παιδικά σου χρόνια;
Τα παιχνίδια με φίλους στις γειτονιές των δυτικών προαστίων της Αθήνας, όπου μεγάλωσα, οι φοβερές ποδηλατάδες μας και το σινεμά. Από μικρός έβλεπα ταινίες μαζί με τους γονείς μου και την αδελφή μου. Πηγαίναμε σινεμά οικογενειακώς τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, μέχρι που τελείωσα το Δημοτικό. Επειδή μάλιστα οι γονείς μου είχαν διαφορετικά γούστα στις ταινίες, είχαν συμφωνήσει να βλέπουν τη μία φορά κάτι που άρεσε στον πατέρα μου, ο οποίος ήταν ποδοσφαιριστής στον Παναθηναϊκό και στον Φωστήρα, και του άρεσαν τα πιο εμπορικά φιλμ, και την άλλη κάτι του γούστου της μητέρας μου, η οποία προτιμούσε τις ρωσικές και γαλλικές ταινίες. Θυμάμαι τον εαυτό μου μωρό να κάθομαι στα πόδια του πατέρα μου στον κινηματογράφο και να μου διαβάζει τους υποτίτλους.
Ποια ήταν η πιο… επική εφηβική σκανδαλιά σου;
Εχω κάνει διάφορα. Το χειρότερο, νομίζω, ήταν όταν έκανα κοπάνα από το σχολείο και πήγα στην Κρήτη, απ’ όπου γύρισα έπειτα από δύο ημέρες.
Η υποκριτική και η σκηνοθεσία πώς μπήκαν στη ζωή σου;
Δεν το σκεφτόμουν από μικρός να γίνω ηθοποιός και σκηνοθέτης. Αυτό προέκυψε από μια φίλη μου στο λύκειο, τη Βάσω, η οποία προετοιμαζόταν για να μπει σε δραματική σχολή. Κάναμε πολλή παρέα, της «κρατούσα» τα λόγια, πήγαινα μαζί σε θεατρικά εργαστήρια και σταδιακά κόλλησα κι εγώ το «μικρόβιο»! Πέρα από το σινεμά, που μου άρεσε από παιδί, είχα την ευκαιρία να δω «από μέσα» και το θέατρο, που μου φάνηκε επίσης ενδιαφέρον. Ετσι αποφάσισα να ασχοληθώ με τη σκηνοθεσία. Επειδή όμως δεν υπήρχε στην Ελλάδα σχολή σκηνοθεσίας κινηματογράφου, φοίτησα σε δραματική σχολή με στόχο να γίνω σκηνοθέτης. Στη διάρκεια των σπουδών μου, ωστόσο, αγάπησα και την υποκριτική, αποφασίζοντας να ασχοληθώ και με τα δύο τελικά. Η πρώτη επαγγελματική δουλειά μου ήταν στη Λυρική Σκηνή, σε παράσταση του Σπύρου Ευαγγελάτου, το «Φάλσταφ», που είχε γίνει τότε για τα 100 χρόνια Βέρντι.
Εχεις κάνει και άλλες δουλειές πλην του ηθοποιού και του σκηνοθέτη;
Οταν ήμουν στη σχολή, δούλευα παράλληλα ως ηλεκτρολόγος σε οικοδομές. Στην πορεία άρχισα να κάνω τον ανιματέρ σε πάρτι, επειδή ήταν πολλές οι ώρες στην οικοδομή και δεν προλάβαινα. Αργότερα δούλεψα και στην εστίαση, σε διαλείμματα από τα καλλιτεχνικά μου ή για να συμπληρώνω χρήματα.
Εχεις περάσει περιόδους μεγάλης οικονομικής στενότητας, σε σημείο που να σκέφτηκες ακόμη και να παρατήσεις τον καλλιτεχνικό χώρο;
Δύο φορές μού συνέβη αυτό. Η πρώτη ήταν στα ξεκινήματά μου, όταν είχα ένα ατύχημα και χρειάστηκε να μείνω σπίτι χάνοντας ολόκληρη τη θεατρική σεζόν μέχρι να αποκατασταθεί ο αυχένας μου. Ετσι άρχισα να δουλεύω στην εστίαση και σκεφτόμουν τότε να μην ξαναγυρίσω στο θέατρο. Εμεινα εκτός λιγότερο από ένα χρόνο και μετά το μετάνιωσα και γύρισα. Η δεύτερη φορά που σκεφτόμουν πάλι να φύγω από τον χώρο ήταν όταν απέκτησα τον πρώτο από τους δύο γιους μου, τον Δημήτρη, που είναι σήμερα 19 ετών.
Εχεις βιώσει εκφοβισμό ή σεξουαλική παρενόχληση σε δουλειά;
Εκφοβισμό όχι, παρενόχληση ναι. Το βίωσα κι αυτό στα ξεκινήματά μου από σκηνοθέτη, μεγάλο όνομα και πολύ μεγαλύτερό μου σε ηλικία. Με παρενόχλησε, τον απώθησα και… σταμάτησε ο ρόλος μου!
Αυτή έχεις καταγράψει ως την πιο δύσκολη στιγμή σου στον χώρο;
Ηταν μία από τις πολύ δύσκολες, αλλά έχω καταγράψει κι άλλες. Η πιο πρόσφατη ήταν όταν «έχασα» τον πατέρα μου και έπρεπε να δουλέψω σε παιδική παράσταση έπειτα από δυόμισι ώρες. Πέθανε ο πατέρας μου στις 6.30 το πρωί κι εγώ έπρεπε στις 9.00 να βρίσκομαι πάνω στο σανίδι. Ενημέρωσα τον άνθρωπο που είχε τον θίασο για την απώλειά μου και αυτό που μου είπε ήταν: «Αν γίνεται, έλα να παίξεις, καλό είναι να μην περιμένουν οι θεατές». Αφού λοιπόν δεν είχε την ευαισθησία να μου πει να μην πάω, πήγα για να μη δημιουργήσω πρόβλημα. Μια άλλη φορά έφυγα από παράσταση στις πρόβες, γιατί ο σκηνοθέτης κακοποιούσε λεκτικά δύο συναδέλφους. Δεν άντεξα να το υπομείνω. Γενικά, μου είναι δύσκολο να δουλέψω όταν υπάρχει βία στον χώρο.
Το #MeToo έριξε… φως στο θέατρο;
Είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα, από την άποψη ότι αυτοί που δεν τους έχουν καταγγείλει και δεν ξέρει ο κόσμος τι έχουν κάνει φοβούνται τώρα μήπως εκτεθούν και είναι πλέον λίγο πιο… μαζεμένοι. Αυτό συνέβη λόγω του #MeToo. Σαφώς πιο παλιά τα πράγματα ήταν πολύ πιο άσχημα. Ας πούμε το 1995, όταν τελείωσα εγώ τη σχολή, γινόταν χαμός από σκηνοθέτες και θιασάρχες, με ακραίες σεξιστικές συμπεριφορές, που κάνανε άγρια πράγματα. Μιλάμε τώρα για μεγάλα ονόματα, που κάποιοι τους έχουν… εικονίσματα!
Πρόσωπο-σταθμός στην καριέρα σου, όπως και στη ζωή σου, υπήρξε η αξέχαστη Χρύσα Σπηλιώτη. Πώς γνωριστήκατε;
Είχε έρθει στο θέατρο Vault να παρακολουθήσει μια παράσταση που έκανα, τον «Κανίβαλο», και ενθουσιάστηκε. Η ίδια ζήτησε να με γνωρίσει. Εγώ την ήξερα φυσικά ως όνομα και τη θαύμαζα, γιατί παρακολουθούσα την πορεία της. Ωστόσο δεν είχαμε συστηθεί μέχρι τότε. Εκείνη τη μέρα μού πρότεινε να σκηνοθετήσω ένα έργο της, τις «Πόρτες». Δέχτηκα φυσικά και το ανεβάσαμε με επιτυχία για δύο σεζόν. Δεν ήταν όμως μόνο η επιτυχία που μας έφερε κοντά. Η Χρύσα για μένα ήταν σαν αδελφή μου, την αγαπούσα πολύ. Δουλέψαμε αρκετά μαζί. Η τελευταία μας συνεργασία ήταν στον μονόλογο «Ο γιος μου Νικόλαος Μάντζαρος», μια παράσταση που έγινε κατόπιν παραγγελίας του Δημήτρη Καρατζιά να τη σκηνοθετήσω. Εγώ έβαλα τη Χρύσα να γράψει το έργο και όταν το διάβασα της είπα: «Χρύσα, πρέπει να παίξεις και τον ρόλο!». Με εμπιστεύτηκε και το έκανε, παρότι είχε τότε 10 χρόνια να παίξει, επιλέγοντας μόνο τη συγγραφή. Οπως κι εγώ δεν έπαιζα εκείνη την εποχή, γιατί σκηνοθετούσα πολύ, αλλά η Χρύσα με έπεισε τελικά να παίξω στην «Εντα Γκάμπλερ» που ανέβηκε τη σεζόν 2018-2019 στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα. Και οι δυο αυτές παραστάσεις έγιναν πριν από την τραγωδία στο Μάτι.
Πότε μιλήσατε τελευταία φορά με τη Χρύσα;
Την ημέρα της φωτιάς. Ηταν στο Μάτι μαζί με τον σύντροφό της, τον Δημήτρη, και θα πήγαινε από εκεί και η κόρη εκείνου, η Αλίκη, γιατί είχαν σχεδιάσει να φύγουν οι τρεις τους στην Ανδρο. Θυμάμαι, είχαμε μιλήσει στο τηλέφωνο, γιατί είχαμε στα σκαριά ακόμη δύο πρότζεκτ, τα οποία είχαμε σταματήσει για έναν μήνα μέσα στο καλοκαίρι, και θα τα συνεχίζαμε από τις 27 Αυγούστου και μετά. Το ένα ήταν μια νέα παράσταση της Χρύσας που θα σκηνοθετούσα εγώ και το άλλο το έργο «Φωτιά και νερό», επίσης γραμμένο από τη Χρύσα, το οποίο ανεβάζουμε φέτος στο θέατρο Μικρό Γκλόρια. Μιλήσαμε εκείνη τη μέρα γιατί ήθελε να μου στείλει με e-mail ένα κείμενό της, αλλά μου είπε ότι θα μου το έστελνε τελικά την άλλη μέρα από την Ανδρο. Το επόμενο τηλεφώνημα που δέχτηκα, έπειτα από λίγες ώρες, ήταν της Αλίκης, η οποία έψαχνε τη Χρύσα και τον πατέρα της. «Με έχουν σταματήσει Μαραθώνος και δεν με αφήνουν να περάσω, κάτι έχει γίνει» μου είπε. Μαθαίνοντας για τη φωτιά άρχισα κι εγώ να παίρνω τηλέφωνα. Ηταν φρικτό!
Γιατί αποφάσισες φέτος να ανεβάσεις το «Φωτιά και νερό»;
Οταν έγινε το κακό, εγώ σταμάτησα να σκηνοθετώ, δεν είχα κέφι… Για καιρό μετά ασχολήθηκα μόνο με την υποκριτική. Πέρυσι άρχισα να ξαναμπαίνω στο κομμάτι της σκηνοθεσίας. Το όφειλα στη Χρύσα να ανεβάσω το «Φωτιά και νερό». Αισθάνομαι υποχρεωμένος να συνεχίσω σαν να είναι δίπλα μου. Πέρα από αγαπημένη μου φίλη, θεωρώ πως ήταν από τις καλύτερες της γενιάς της στη συγγραφή, μη σου πω η καλύτερη… Ο τρόπος που γράφει είναι μοναδικός, περνάει τα μηνύματά της με χιούμορ. Εκνευρίζομαι και στενοχωριέμαι που δεν ανεβαίνουν συχνά τα έργα της. Οποτε βρίσκω λεφτά θα τα ανεβάζω εγώ.
Ποιο είναι το πιο δυνατό μήνυμα που περνάει η παράσταση;
Το «Φωτιά και νερό» γράφτηκε το 2000, παίχτηκε το 2007, όταν γινόταν πάλι χαμός στη Γάζα, ήταν να το ανεβάσουμε το 2018, όταν γινόταν χαμός στη Συρία, και τώρα που παίζεται γίνεται πάλι χαμός στη Λωρίδα της Γάζας. Εχει μια επαναληπτικότητα η ιστορία και αυτό το κάνει και λίγο διαχρονικό το έργο, δεν έχει αλλάξει τίποτα από τότε που το έγραψε η Χρύσα μέχρι σήμερα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι ότι το έργο μιλάει για ένα μεταναστευτικό κύμα, το οποίο δεν υπήρχε το 2000 που γράφτηκε. Το 2018 υπήρχε και γι’ αυτό το κουβεντιάζαμε τότε να το ξανακάνουμε. Αυτό που θα δει ο θεατής είναι μια αντιπαλότητα δύο κόσμων, της Ανατολής και της Δύσης. Ακόμη, το στοιχείο που περνάει «ύπουλα» η Χρύσα Σπηλιώτη μέσω της γραφής της, δίχως όμως να το σχολιάζει ευθέως, είναι η θέση της γυναίκας και στις δύο κοινωνίες.