❱❱ Ο σημαντικός ρόλος των γονιών και τα «κεφάλαια» της σωστής ενημέρωσηςΗ σεξουαλικότητα είναι μια συμπεριφορά του ατόμου, η οποία επηρεάζει αποφασιστικά τη σωματική και ψυχική υγεία αλλά και την ποιότητα της ζωής του. Υπάρχει από την ημέρα της ύπαρξής μας και διαρκεί ως την ημέρα που παύουμε να υπάρχουμε.
Κύρια στοιχεία της σεξουαλικότητάς μας είναι το φύλο, η ταυτότητα του φύλου μας, ο σεξουαλικός προσανατολισμός μας, οι ερωτικές σχέσεις μας και η ευχαρίστηση, καθώς και η αναπαραγωγική διαδικασία, για όσους το επιθυμούν.
Κάθε άτομο έχει τη δυνατότητα να βιώνει και να εκφράζει όλες αυτές τις διαστάσεις της σεξουαλικότητάς του, η οποία επηρεάζεται άμεσα και διαμορφώνεται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, όπως οι βιολογικοί, οι κοινωνικοί, οι πολιτισμικοί και οι ηθικοί.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι ο όρος που συμπεριλαμβάνει τη σεξουαλική πληροφόρηση και τη σεξουαλική συμβουλευτική-διδασκαλία. Αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο της σεξουαλικής υγείας για τα παιδιά και αποσκοπεί στην προστασία της ομαλής σεξουαλικής ανάπτυξης και εξέλιξής τους
.
Στην ουσία η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση αρχίζει από την πρώτη μέρα της ζωής, διαμέσου της καθημερινής φροντίδας του βρέφους από τη μητέρα του και των πολλαπλών και συνεχών ερεθισμάτων και μηνυμάτων που αυτή εκπέμπει διαμέσου της φροντίδας, της στοργής αυτής που αφορά και το σώμα του παιδιού. Αν η φροντίδα αυτή αντιπροσωπεύει τρυφερότητα, αποδοχή, αγγίγματα, χάδια, καλή διάθεση και αγάπη, τότε το παιδί έχει όλα τα εχέγγυα και τα στοιχεία ώστε να αποδεχθεί, να αγαπήσει το σώμα και τις διάφορες λειτουργίες του.
Τα παιδιά από τη βρεφική ηλικία τους έχουν την ανάγκη να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους. Ετσι λοιπόν αναρωτιούνται και πειραματίζονται! Αυτό αποτελεί μια φυσιολογική ανάγκη κάθε ανθρώπου, ώστε να μάθει, να ανακαλύψει, να γνωρίσει όσα συμβαίνουν στον ίδιο και στους γύρω του. Αποτελεί μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης.
Υγιές ενδιαφέρον
Επιπλέον μέσα από τις ποικίλες αλλαγές που τα παιδιά βιώνουν, καθώς μεγαλώνουν, αρχίζουν να ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο, έχουν περιέργεια και εκφράζουν απορίες σε σχέση με το σώμα τους, το φύλο τους και τη σχέση μεταξύ των δύο φύλων. Αυτό το υγιές ενδιαφέρον των παιδιών δεν σημαίνει ότι υπάρχει άμεση συνειδητή αφύπνιση της σεξουαλικής τους δραστηριότητας.
Οι γονείς έχουν τον πρώτο ρόλο στη διαπαιδαγώγησή τους, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν και να ενισχύουν το ενδιαφέρον τους, καθώς και να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι και σωστά ενημερωμένοι, ώστε να ανταποκρίνονται σε αυτές τις φυσιολογικές ανάγκες των παιδιών τους και κατά συνέπεια στις ερωτήσεις τους για θέματα σεξουαλικότητας. Είναι σκόπιμο να γνωρίζουν βασικά σημεία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, ώστε να παρέχουν στα παιδιά τους τις πληροφορίες και τις γνώσεις προκειμένου να συμβάλλουν παραγωγικά στην ομαλή ψυχοσεξουαλική και συναισθηματική ανάπτυξή τους, η οποία έχει πρωτεύοντα ρόλο στο πέρασμα από την παιδική ηλικία στην εφηβική και την ενηλικίωση.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν είναι ευθύνη και υποχρέωση μόνο του σχολείου αλλά και όλων όσοι συμμετέχουν στη διαδικασία της γενικότερης διαπαιδαγώγησης των παιδιών ώστε να γίνουν ολοκληρωμένα άτομα. Σημαντικοί συμμετέχοντες στην προσπάθεια αυτή είναι και οι γονείς, οι συγγενείς, το προσωπικό των παιδικών σταθμών και όσοι άλλοι συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινότητα του παιδιού.
Συνήθως η επίσημη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, όπου υπάρχει, εστιάζεται κυρίως στην ενημέρωση των κινδύνων μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, της προφύλαξης των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων και στους τρόπους αντιμετώπισης. Οι παράμετροι αυτοί είναι ιδιαίτερα σημαντικές, αλλά δεν αντικατοπτρίζουν κι ούτε καλύπτουν απόλυτα όλο το φάσμα των επιθυμιών και των αναγκών των παιδιών ως αυριανοί έφηβοι και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να επιδράσουν και να καθορίσουν την ευρύτερη ερωτική συμπεριφορά τους ως αυριανοί ενήλικες επίσης.
Για τον λόγο αυτόν είναι ιδιαίτερα σημαντικό η όποια σεξουαλική διαπαιδαγώγηση να συμπεριλαμβάνει και να εστιάζεται και στις πιο θετικές πλευρές της σεξουαλικής συμπεριφοράς των παιδιών, ξεκινώντας για αρχή από την παιδική ηλικία με τη γνωριμία και τη μελέτη της ανατομίας του ανθρώπινου σώματος.
Τα βήματα για την εκμάθηση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είναι τα εξής:
•Γνωρίζω τον εαυτό μου.
•Γνωρίζω το φύλο μου.
•Μαθαίνω και φροντίζω το σώμα μου.
•Γνωρίζουμε και μιλάμε για την ανατομία και τη φυσιολογία των γεννητικών οργάνων.
•Σέβομαι τον εαυτό μου και τους άλλους.
•Γνωρίζω τα όριά μου, προστατεύω τον εαυτό μου.
•Εκφράζω τα συναισθήματά μου, επικοινωνώ με τους γύρω μου.
•Αντιλαμβάνομαι και κατανοώ τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων.
Η δημιουργία μια σχέσης που θα βασίζεται στην ειλικρίνεια
Οι γονείς είναι χρήσιμο να γνωρίζουν όσον αφορά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους την αναγκαιότητα μιας θετικής και ειλικρινούς σχέσης με τα παιδιά.
Είναι σημαντικό η σχέση αυτή και η επικοινωνία να χαρακτηρίζονται από συναισθηματική ασφάλεια και εμπιστοσύνη, όπου το παιδί θα μπορεί να εκφράσει όχι μόνο τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του, αλλά και τις απορίες του, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του.
Εχει μεγάλη σημασία να είστε διαθέσιμοι στον διάλογο για θέματα σεξουαλικότητας με τα παιδιά, οι γονείς θα πρέπει να είναι παρόντες ουσιαστικά, να ακούν, να αφουγκράζονται τα ερωτήματά τους και να επιδιώκουν τον διάλογο χωρίς να είναι επικριτικοί, αρνητικοί, αυστηροί ή ειρωνικοί και να ενισχύουν θετικά το
ενδιαφέρον για διάλογο.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
