Εισερχόμενη στον νευρώνα διασπά πρωτεΐνες, προκαλώντας χημικές αντιδράσεις
Εισερχόμενη στον νευρώνα διασπά πρωτεΐνες, προκαλώντας χημικές αντιδράσεις
Από την
Ελενα Στάθου – Ελευθερόγλου
Οι βοτουλινικές τοξίνες είναι από τις πλέον θανατηφόρες ουσίες στον κόσμο, ωστόσο δύο συγκεκριμένες τοξίνες -συμπεριλαμβανομένου του δημοφιλούς Botox- έχουν πολλαπλές χρήσεις, όπως η θεραπεία νευρομυικών καταστάσεων, μυικών σπασμών και ημικρανιών. Φυσικά, η εν λόγω τοξίνη χρησιμοποιείται ευρέως για τη μείωση των ρυτίδων του προσώπου, καθώς επίσης και για την υπεριδρωσία.
Η δημοφιλής τοξίνη ακυρώνει τα νευρικά σήματα στους μυς, δημιουργώντας παράλυση που μπορεί να διαρκέσει για μήνες. Δεδομένης της μεγάλης τοξικότητάς της, οι δόσεις συνήθως μετριούνται σε τρισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου και τα σημεία επιλέγονται με μεγάλη προσοχή, προκειμένου να παραλύσουν μόνο τα επιθυμητά κινητικά νεύρα.
Οπως εξηγεί ο ερευνητής στο Ιατρικό Ινστιτούτο «Howard Hughes», καθηγητής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin – Madison Edwin Chapman, όταν το Botox και τα συναφή σκευάσματα κυκλοφόρησαν στην αγορά θεωρούνταν ότι ήταν ασφαλή για χρήση, ότι παραμένουν εκεί όπου εγχέονται και ότι η τοξίνη δεν κυκλοφορεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προκαλώντας παρενέργειες. Ωστόσο, το 2009, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ πρόσθεσε μια εμφανή προειδοποίηση στα σκευάσματα ότι «η τοξίνη μπορεί να εξαπλωθεί από την περιοχή της ένεσης, προκαλώντας συμπτώματα συμβατά με την αλλαντίαση, όπως απροσδόκητη απώλεια δύναμης ή μυική αδυναμία».
Πειράματα
Σε πρόσφατη μελέτη με επικεφαλής τον δρα Chapman, οι επιστήμονες παρουσίασαν μέσω εργαστηριακών πειραμάτων σαφείς ενδείξεις ότι η τοξίνη κινείται μεταξύ των νευρώνων.
Η μελέτη εξέτασε νευρώνες ποντικών που συνδέονται με μικροσκοπικά κανάλια τα οποία επιτρέπουν την ανάπτυξη των νευραξόνων – των μακριών ινών που χρησιμοποιούν οι νευρώνες για να επικοινωνούν.
Στις δοκιμές δύο βοτουλινικών τοξινών, οι ερευνητές παρατήρησαν τα μόρια τοξίνης να εισέρχονται στο εγχεόμενο κύτταρο, όπως αναμενόταν. Εισερχόμενη στον νευρώνα η τοξίνη διασπά πρωτεΐνες, προκαλώντας χημικές αντιδράσεις που οδηγούν στην προσωρινή παράλυση της περιοχής.
Ωστόσο, χρησιμοποιώντας αντισώματα για τον εντοπισμό των κατεστραμμένων πρωτεϊνών η ομάδα του Chapman έδειξε ότι τα μόρια της τοξίνης κινούνταν σε νευρικά κύτταρα που δεν είχαν λάβει μόρια τοξίνης, γεγονός που -σύμφωνα με τον καθηγητή- απαντά στο ερώτημα σχετικά με την κινητικότητά της.