Επιστήμονες ανέπτυξαν έμβρυα σε σώματα γουρουνιών με στόχο τη δημιουργία οργάνων για μεταμοσχεύσεις
Η ιδέα και μόνο έχει προσφέρει αρκετό υλικό για ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, που συνδυάζουν την επιστημονική φαντασία με τον τρόμο. Και τώρα η επιστήμη κάνει τη φαντασία πραγματικότητα, μόνο που από αυτήν την εργαστηριακή πραγματικότητα ξεπηδούν αληθινά ερωτήματα που προκαλούν τρόμο.
Η μυθική χίμαιρα, με την όποια μορφή τής δίνουν οι επιστήμονες, έρχεται να προκαλέσει μεγάλη ανατριχίλα, καθώς δεν μπορεί να είναι κανείς απόλυτα σίγουρος ότι πλάσματα «τέρατα» που θα δημιουργηθούν στο εργαστήριο δεν θα ξεφύγουν από λάθος ή εσκεμμένα, σκορπώντας τον πανικό.
Το εφιαλτικό σενάριο το έχουμε άλλωστε δει με ιούς, που ξαφνικά γίνονται αιτία εκδήλωσης ασθενειών, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που κάνουν την εμφάνισή τους αστικοί μύθοι για την προέλευση επιδημιών. Και μπορεί οι εμπλεκόμενοι να διαβεβαιώνουν ότι τίποτε δεν έχει συμβεί, χρόνια αργότερα όμως ερχόμαστε αντιμέτωποι με αποκαλύψεις-σοκ, όταν τα αρχεία κρατών και εταιριών έρχονται στο φως. Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, οι επιστήμονες δημιούργησαν χίμαιρες που αναπτύχθηκαν σε έμβρυα. Και μπορεί οι επιστήμονες να… πανηγυρίζουν για το δημιούργημά τους, τι θα γίνει όμως αν πάει κάτι στραβά και χαθεί ο έλεγχος; Θα δούμε ένα ον που θα είναι προϊόν μείξης ανθρώπου και ζώου να κυκλοφορεί ανάμεσά μας; Και αλήθεια, πώς θα το αντιμετωπίσουμε αν, για παράδειγμα, γίνει επιθετικό;
Σημαντικό βήμα
Η είδηση είναι σοκαριστική! Εμβρυα χοίρων, που όμως ήταν και λίγο «ανθρώπινα», κατάφεραν να δημιουργήσουν επιστήμονες στις ΗΠΑ, κάνοντας σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της εξέλιξης στον τομέα των μεταμοσχεύσεων, αφού μια ιδεατή τέτοια διαδικασία θα ήταν η δημιουργία ανθρώπινων οργάνων που μεγαλώνουν σε σώμα ζώων. Οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι τα πρώτα αυτά έμβρυα χοίρων, που ονομάζονται χιμαιρικά, ήταν κατά περίπου 0,001% ανθρώπινα, αφού προέκυψαν από συνδυασμό κυττάρων και από τα δύο είδη.
Απώτερος στόχος των επιστημόνων είναι να δημιουργήσουν μέσα σε τέτοια υβριδικά ζώα ανθρώπινα όργανα (καρδιά, πάγκρεας, ήπαρ κ.ά.), προοριζόμενα προς μεταμόσχευση σε ασθενείς. Βέβαια, μια τέτοια προοπτική δεν είναι κοντινή, καθώς υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες, όπως παραδέχθηκαν οι επιστήμονες, αλλά και βιοηθικοί προβληματισμοί.
Για τη δημιουργία της χίμαιρας, ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα εισήχθησαν σε έμβρυο χοίρου, το οποίο στη συνέχεια εμφυτεύθηκε σε μια γουρούνα για διάστημα έως έναν μήνα. Στη συνέχεια τα έμβρυα αφαιρέθηκαν για μελέτη, προτού υπάρξει γέννα. Προς το παρόν, η διαδικασία είναι ελάχιστα αποτελεσματική, καθώς, όπως έδειξαν τα πειράματα, από τα 2.075 έμβρυα που εμφυτεύθηκαν μόνο τα 186 συνέχισαν να αναπτύσσονται μέσα στους θηλυκούς χοίρους. Από την άλλη, όμως, υπήρξαν σαφείς ενδείξεις ότι τα ανθρώπινα κύτταρα λειτουργούσαν μέσα στους χοίρους, παρόλο που αποτελούσαν ένα μικρό μόνο μέρος του ζώου. Να σημειωθεί εδώ ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις πως τα ανθρώπινα κύτταρα ενσωματώνονται στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των χοίρων, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη νοημοσύνη του ζώου.
«Μεγάλη απόσταση»
«Είναι η πρώτη φορά που ανθρώπινα κύτταρα αναπτύσσονται μέσα σε ένα μεγάλο ζώο, αν μάλιστα σκεφθεί κανείς ότι άνθρωποι και χοίροι έχουν διαχωριστεί εξελικτικά εδώ και πολύ καιρό» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής καθηγητής Χουάν Κάρλος Ιζπιζούα Μπελμόντε, του Ινστιτούτου Βιολογικών Επιστημών Salk της Καλιφόρνια, ο οποίος έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας «Cell». Οπως είπε ο ίδιος, «έγινε απλώς το πρώτο σημαντικό βήμα» και τόνισε ότι υπάρχει ακόμη «μεγάλη απόσταση», ώσπου να καταστεί εφικτή η ανάπτυξη ανθρώπινων οργάνων μέσα σε ζώα. Εως τότε η δημιουργία χιμαιρών θεωρείται χρήσιμη για τη δοκιμή νέων φαρμάκων, για τη μελέτη νέων ανθρώπινων ασθενειών, για την καλύτερη κατανόηση της ανάπτυξης των ανθρώπινων εμβρύων κ.λπ.
Εκτός από τους χοίρους, οι αγελάδες φαίνονται ακόμη πιο κατάλληλα ζώα για τη δημιουργία χίμαιρας με τους ανθρώπους, επειδή η κύησή τους διαρκεί επίσης περίπου εννέα μήνες. Αντίθετα, η κύηση των χοίρων είναι πολύ πιο γρήγορη (διαρκεί λιγότερο από τέσσερις μήνες), με συνέπεια τα εμβρυϊκά κύτταρα του χοίρου να αναπτύσσονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα ανθρώπινα. Στην περίπτωση των αγελάδων, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι ίδιος.
Προς το παρόν, η έρευνα σε χίμαιρα ανθρώπου-ζώου δεν επιτρέπεται να δημιουργήσει έμβρυο που θα ζήσει πάνω από έναν μήνα. Οι επιστήμονες δεν θεωρούν ότι είναι ώριμη η στιγμή για να αφήσουν να γεννηθούν τέτοιες χίμαιρες. «Δεν πρέπει να κάνουμε οτιδήποτε η επιστήμη είναι σε θέση να κάνει. Δεν ζούμε απομονωμένοι στο εργαστήριο, αλλά ζούμε με άλλους ανθρώπους και η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει τι μπορούμε να κάνουμε» δήλωσε ο Μπελμόντε. «Οταν ο κόσμος ακούει τη λέξη χίμαιρα, τη συσχετίζει πάντα με την ελληνική μυθολογία, υπάρχει πάντα αυτός ο φόβος. Ομως και οι άγγελοι είναι χίμαιρες, μπορεί να υπάρξει επίσης μια θετική εικόνα γι’ αυτά τα πλάσματα. Στόχος δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα τέρας, αλλά να βοηθήσουμε λόγω της παγκόσμιας έλλειψης οργάνων για μεταμόσχευση» δήλωσε ο κύριος ερευνητής δρ Τζουν Γου.
Χίμαιρα, το μυθικό ον με ουρά φιδιού, κορμό κατσίκας και κεφάλι λιονταριού
Σώμα κατσίκας, κεφάλι λιονταριού και ουρά φιδιού. Ετσι παρουσιάζεται στη μυθολογία η Χίμαιρα, που επίσης βγάζει φωτιές από το στόμα. Αλλες περιγραφές τη θέλουν να έχει μάλιστα τρία κεφάλια, ένα λιονταριού, ένα κατσίκας και ένα δράκου. Ηταν δηλαδή αποτέλεσμα της ένωσης διάφορων ζώων. Κατά τον Ησίοδο, η Χίμαιρα ήταν κόρη του Τυφώνα και της Εχιδνας. Η Χίμαιρα ενώθηκε με τον Ορθρο και απόγονοί τους ήταν το Λιοντάρι της Νεμέας και η Σφίγγα. Το τέρας αυτό φέρεται ότι το εξέτρεφε ο βασιλιάς της Καρίας Αμισόδωρος. Τελικά σκοτώθηκε από τον Βελλερεφόντη, που ίππευε ένα ιπτάμενο άλογο, τον Πήγασο, στην Καρία, με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς.
Η επιστήμη δανείστηκε τον όρο «χίμαιρα», προκειμένου να περιγράψει όντα ή αντικείμενα που δημιουργήθηκαν από τον συνδυασμό ετερόκλητων στοιχείων. Για παράδειγμα, στη Γενετική περιγράφει ζωντανούς οργανισμούς που έχουν περισσότερους από έναν γενετικούς κώδικες ή κύτταρα από περισσότερους από έναν οργανισμούς.
