Οπως είχε γράψει και ο Πολύβιος, «Οφελος πάσι μεν ανθρώποις ασκείν μουσικήν», που σημαίνει «είναι ωφέλιμο για τους ανθρώπους να ασκούνται στη μουσική»
Οπως είχε γράψει και ο Πολύβιος, «Οφελος πάσι μεν ανθρώποις ασκείν μουσικήν», που σημαίνει «είναι ωφέλιμο για τους ανθρώπους να ασκούνται στη μουσική».
Και πράγματι η μουσική είναι πολιτισμός! Σε πιο προσωπικό επίπεδο, οξυγονώνει το μυαλό και αποτελεί μια συντροφιά που δεν θα χάσει κανείς ποτέ!
Οποιοδήποτε είδος μουσικής κι αν ακούμε, φαίνεται πως παίζει πρωταρχικό ρόλο στη ζωή μας, και μάλιστα σχετίζεται με την έκφραση των πιο θετικών συναισθημάτων μας.
Οταν όμως απλώς ακούμε μουσική, τι γίνεται; Η μουσική αγγίζει και επηρεάζει τον άνθρωπο; Η κατάλληλη για κάθε άνθρωπο μουσική οδηγεί στο πρώτο στάδιο της χαλάρωσης – στη μυϊκή υποτονία και, στη συνέχεια, στη συναισθηματική ευφορία. Ως γνωστόν, οι περισσότεροι άνθρωποι επηρεάζονται συναισθηματικά από τη μουσική. Οταν κάποιος ακούει ένα είδος μουσικής που του αρέσει, ενεργοποιούνται οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την απόλαυση της τροφής και του σεξ.
Η μουσική μπορεί να θεωρηθεί και ως ένας τρόπος άσκησης ή ψυχικής εκτόνωσης για πολλούς, αφού εκφράζει το ψυχικό μας συναίσθημα, σύμφωνα με έρευνες ψυχολόγων. Δεν είναι λίγες οι φορές που η μουσική προσφέρει χαλάρωση και μας δίνει τη δυνατότητα να αποδράσουμε νοητά από την καθημερινότητα και να αφήσουμε το μυαλό μας να ονειρεύεται!
Συναισθήματα ευφορίας
Η χαλάρωση που επιτυγχάνεται με τη μουσική μάς προκαλεί διάφορα συναισθήματα, τις περισσότερες φορές ευφορίας, που ευνοούν όμως και μια καινούργια διαθεσιμότητα και μεγαλύτερη δεκτικότητα σε εξωτερικούς ερεθισμούς. Σε αυτό ακριβώς το στάδιο η μουσική παύει να είναι απλώς ένα στοιχείο χαλάρωσης και παίζει θεραπευτικό ρόλο. Τα τελευταία χρόνια είναι ευρέως γνωστή η θεραπεία μέσω των εικαστικών (art therapy)! Προέρχεται από κυρίως δύο τομείς, την εικαστική τέχνη και την ψυχολογία, και σημαίνει τη χρήση των εικαστικών για θεραπευτικό σκοπό.
Οι ανθρωπιστικές επιστήμες, στην προσπάθειά τους να βρουν έναν ευαίσθητο και αποτελεσματικό τρόπο να βοηθήσουν τον άνθρωπο, άρχισαν να ερευνούν την επίδραση της μουσικής στην ανθρώπινη ψυχολογία. Η έρευνα αυτή, στηριζόμενη στο ξεκίνημά της σε εμπειρικές παρατηρήσεις, τα τελευταία 30 χρόνια έχει συστηματοποιηθεί και γίνεται πλέον με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια. Η εφαρμογή των συμπερασμάτων, που προήλθαν από την έρευνα, για θεραπευτικούς και παιδαγωγικούς σκοπούς, ονομάζεται μουσικοθεραπεία. Σκοπός αυτής της νέας επιστήμης, που ασχολείται με την ανθρώπινη συμπεριφορά, είναι η θεραπεία αυτής μέσω της μουσικής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τόσο ο όρος «θεραπεία» όσο και ο όρος «μουσική» λαμβάνονται με την πλατιά τους έννοια. Σταδιακά το παιδί ανοίγει τους συναισθηματικούς δρόμους του, αποκτά αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση και καλύτερη αυτοεικόνα, ενώ μέσα από την ομάδα αναπτύσσονται η συλλογικότητα, η ενσυναίσθηση και η αλληλεγγύη, που τόσο απελπιστικά απουσιάζουν από τη ζωή μας. Η δεκτικότητα όλων των μαθητών στη μουσικοθεραπευτική διαδικασία και η προτίμησή τους από τη διδασκαλία της θεωρίας της μουσικής είναι πραγματικά εντυπωσιακές.
Η μουσική χρησιμοποιείται από όλους σαν όχημα για την ανακάλυψη της ταυτότητάς μας, της κοινωνικής θέσης, αλλά και για τη δημιουργία σχέσεων, στο πλαίσιο της κοινωνικοποίησης του ατόμου. Γενικά, αποτελεί και ένα στοιχείο ψυχολογικής ανάτασης και αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι αθλητές ακούν γρήγορα τραγούδια ή, γενικότερα, τραγούδια της αρεσκείας τους πριν από το αγώνισμά τους.
Ερευνες έχουν δείξει ότι η μουσική επηρεάζει ακόμη και τους πελάτες ενός σούπερ μάρκετ ή τα άτομα που απολαμβάνουν το φαγητό τους στα εστιατόρια. Η ποπ και γενικά η μουσική γρήγορου ρυθμού 
έκανε τους πελάτες να κινούνται πιο γρήγορα και
να καταναλώνουν τις μερίδες τους, σε αντίθεση με την αργή και χαλαρωτική μουσική.
Ακόμη, έπειτα από κάποιο χειρουργείο μικρού βαθμού, το άκουσμα μουσικής καταπολεμά το άγχος. Συνολικά αποτελεί μία μεταβλητή που επηρεάζει τη σκέψη, τον τρόπο δράσης και γενικά τον άνθρωπο και σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να περιθωριοποιείται ή να παραμερίζεται στην προσπάθεια για ψυχολογική ανάταση των ανθρώπων.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/Σοφία Π. Μιχαλοπούλου