Οι Rolling Stones αποδεικνύουν ότι οι πραγματικοί stars δεν έχουν ηλικία.
Το 2012, πριν από ένα χρόνο δηλαδή, οι Rolling Stones έκλεισαν πενήντα χρόνια από την ίδρυση και την πρώτη τους εμφάνιση στο περίφημο «Marquee Club» του Λονδίνου, στις 12 Ιουλίου του 1962. Την ίδια ημέρα πενήντα χρόνια αργότερα εκδόθηκε το λεύκωμα-θησαυρός όχι μόνο για τα εκατομμύρια των φανατικών θαυμαστών τους σε ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά και για όλους όσοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την εξέλιξη της ροκ μουσικής, από τις εκδόσεις Thames & Hudson.
Η σύλληψη ανήκει στο ίδιο το συγκρότημα. Τα κείμενα είναι δικά τους και το λεύκωμα θεωρείται το μόνο επίσημο της μπάντας. Ακυκλοφόρητο φωτογραφικό υλικό -περισσότερες από 1.100 φωτογραφίες-, πόστερ, κάρτες και ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς αναδεικνύονται μέσα από τις 352 πολυτελείς σελίδες του. Και μέσα σε όλα αυτά ήρθαν δύο επικές για πολλούς συναυλίες πριν από λίγες ημέρες. Η μία ήταν στο Φεστιβάλ Glastonbury και η άλλη στο Hyde Park, όπου αποθεώθηκαν από χιλιάδες θαυμαστές τους δείχνοντας πως οι γερόλυκοι ακόμη αντέχουν!
Αν προσθέσει κανείς τις ηλικίες τους, είναι 275 ετών… Κι όμως, οι Rolling Stones έχουν αποδείξει με τον καλύτερο τρόπο πως οι πραγματικοί σταρ δεν έχουν ηλικία. O Mικ Τζάγκερ και οι Στόουνς συνεχίζουν ακάθεκτοι, παρά τα πενήντα δύο χρόνια τους στην παγκόσμια μουσική βιομηχανία Χιλιάδες νέοι, μεσήλικοι και ηλικιωμένοι πληρώνουν εισιτήρια αλμυρά (στη συναυλία για τα πενήντα τους χρόνια οι τιμές ήταν μεταξύ 120 και… 1.170 ευρώ, γεγονός που είχε σχολιαστεί αρνητικά από πολλούς). «Τι κάνετε εκεί πάνω στις φτηνές θέσεις, εκτός του ότι δεν είναι φτηνές;» φώναξε ο Τζάγκερ, ξετσίπωτος εντελώς, αλλά με την πεποίθηση ότι του τα συγχωρούν όλα!
«Ηταν πραγματικά φανταστικά. Ποτέ δεν πίστευα πως θα ήταν τόσο καλοί» είπε ένας 57χρονος φεύγοντας από την τελευταία τους συναυλία. Απόλυτα σύμφωνη ήταν και μια 50χρονη Λονδρέζα, η οποία δήλωσε: «Η συναυλία ήταν γεμάτη ηλεκτρισμό. Ηταν λαμπεροί. Είναι μαζί όσα χρόνια ζω και ακόμα καταφέρνουν να ανάβουν φωτιές».
Ο Μικ όμως είχε φροντίσει να τους «φτιάξει», αφού, υποκλινόμενος συνεχώς, ούρλιαζε προς το κοινό: «Είναι εκπληκτικό το ότι το κάνετε ακόμη αυτό, είναι εκπληκτικό που αγοράζετε ακόμη τους δίσκους μας και έρχεστε στα σόου μας. Ευχαριστούμε, ευχαριστούμε, ευχαριστούμε»… «Τα καταφέραμε! Είμαι πολύ ευτυχισμένος που σας βλέπω όλους» πρόλαβε να πει σ’ εκείνη τη συναυλία ο Κιθ, πριν… κοιμηθεί για 28 ώρες συνεχώς!
Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα
Oταν πρωτάκουσα τους Stones, πήγαινα στο γυμνάσιο. Ο διχασμός δεν άργησε να με επισκεφτεί. Τι να διαλέξω; Τον Τζάγκερ και τον Μπράϊαν Τζόουνς ή τον Πολ και τον Τζον; Beatles ή Stones; Σε μια κοινωνία που την κατέκλυζαν οι κλάψες για τους μετανάστες, που έφευγαν ακόμα για την Αυστράλια ή την Αμέρικα, για το Βέλγιο, τη Γερμανία και τη Σουηδία, σε μια κοινωνία που αφηνόταν στον Καζαντζίδη, τη «Μαντουμπάλα», τη «Φαρίντα», τα κλεμμένα από τα ινδικά «ελληνικά λαϊκά τραγούδια», υπήρχε ένας πυρήνας που μεγάλωνε συνεχώς. Ενας πυρήνας που έγινε «καυτός» από το ’65 και μετά, που πύρωσε μέσα στη δικτατορία, που απόλαυσε βραδιές άκρατης μέθης με ροκ εντ ρολ, στα υπόγεια κλαμπ, στο «Χόμπι», στο «Ροντέο», στο «Α-Μπε-Σε», στην «Κουίντα», στο «Ιγκλού», στο «Πρινσές», στα «20 Κοκτέιλς».
Ε, λοιπόν, όσο τους βλέπω να ροκάρουν ακόμα, όσο βλέπω τον Κιθ Ρίτσαρντς να έχει συνέλθει μετά το πέσιμο από τον κοκοφοίνικα στο έδαφος και να γδέρνει ακόμα τις χορδές της κιθάρας, όσο βλέπω τον Τσάρλι, που κοντεύει τα εβδομήντα πέντε, να κοπανάει τα ντραμς και τον Τέιλορ να προσπαθεί ακόμη να μας κάνει να ξεχάσουμε τον Μπράιαν, δεν μπορώ παρά να βγάλω το καπέλο στη «συμμορία» του Μικ Τζάγκερ, αυτού του δαίμονα που μας ζήτησε «Sympathy for the devil», όταν οι άλλοι μας ζητούσαν να πηγαίνουμε στο κατηχητικό!
Η τρελοπαρέα έσπασε ταμεία και καρδιές την προτελευταία μέρα του Ιουνίου στο Φεστιβάλ του Glastonbury, μπροστά σε εκατό και πλέον χιλιάδες παραληρούντες φαν! Με «Paint it Black», «Jumpin’ Jack Flash», «Satisfaction», «Brown Sugar» και τέτοια. Με έναν Μικ σχεδόν εξαϋλωμένο, με τον Κιθ σκιάχτρο για αγρόκτημα στην Πενσιλβάνια, με τον Τέιλορ να μοιάζει κάπως με android και τον Τσάρλι παππούλη αλλά και παιδί συνάμα, να δίνει το μοναδικό στάνταρντ τέμπο του, απέδειξαν άλλη μία φορά ότι τους αξίζει ακόμα μία ζωή! Μία ζωή επιπλέον, που μόνο το ροκ τη δίνει, μέσα σε πολύ λίγο διάστημα.
«Κυρίες και κύριοι, ας υποδεχτούμε τη μεγαλύτερη ροκ εντ ρολ μπάντα του κόσμου!» Με τα λόγια αυτά τον Ιούλιο του 1969 είχε παρουσιάσει τους Stones ο παραγωγός Σαμ Γκάτλερ στο Hyde Park. Ασφαλώς δεν είχε φανταστεί ότι θα μπορούσε να πει το ίδιο και σήμερα! Πενήντα δυο χρόνια μετά την πρώτη τους δημόσια εμφάνιση σε μια παμπ του Λονδίνου οι αλήτες έχουν πουλήσει περισσότερα από 200.000.000 βινύλια και CD, έχουν κατακτήσει τριάντα δύο φορές τις κορυφές των τσαρτ, έχουν στο ενεργητικό τους πενήντα πέντε LP, έχουν μπει στο αμερικανικό «Rock & Roll Hall of Fame», έχουν συμπεριληφθεί στη λίστα με τους 100 μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών και λατρεύονται από εκατομμύρια θαυμαστές.
Ο Κιθ, πιτσιρικάς στις λαϊκές γειτονιές του Λονδίνου, μισεί το σχολείο, αλλά μετέχει στη σχολική χορωδία. Τον τρομάζει η ενδοσχολική βία και βρίσκει διέξοδο στη μουσική. Πιάνει την κιθάρα, που την έχει κρεμασμένη στον τοίχο ο παππούς Γκας, ο οποίος έπαιζε βιολί. «Του οφείλω τόσα πολλά για την αγάπη μου στη μουσική». Τσακ Μπέρι, Εντι Κόχραν, Μπάντι Χόλι, Φατς Ντόμινο, Τζον Λι Χούκερ, Μπι Μπι Κινγκ, Χόουλιν’ Γουλφ, Λιτλ Ρίτσαρντ, Τζέρι Λι Λιούις, Ελβις Πρίσλεϊ κ.ά. «Ο πρώτος δίσκος που αγόρασα ήταν το “Long Tall Sally” του Λιτλ Ρίτσαρντ. Φανταστικός δίσκος, μέχρι σήμερα».
Κάποια στιγμή ξαναβρίσκει τον παλιό του γνώριμο Μικ Τζάγκερ. Γνωρίζονταν από παιδιά, αλλά είχαν χαθεί, όταν ο Μικ έγινε φοιτητής στο London School of Economics. Συναντιούνται τυχαία το 1961 στο σιδηροδρομικό σταθμό κρατώντας δισκάκια του Τσακ Μπέρι. Νοικιάζουν ένα άθλιο διαμέρισμα μαζί με τον Μπράιαν Τζόουνς και προσπαθούν, βάζοντας μέρα-νύχτα δίσκους στο πικάπ (ό,τι έμαθα να παίζω το έμαθα ακούγοντας δίσκους» λέει ο Κιθ) να αντιγράψουν με ακρίβεια κομμάτια των Τζίμι Ριντ, Μάντι Γουότερς, Ρόμπερτ Τζόνσον, Μπο Ντίντλι και πολλών άλλων μουσικών που παίζουν μπλουζ, ριθμ εντ μπλουζ και ροκ εντ ρολ. «Θέλαμε να γίνουμε μαύροι» λένε. Αντί να γίνουν μαύροι, γίνονται οι Rοlling Stoneς το 1962.
«Το ροκ είναι σεξ και πρέπει να κάνουμε τους εφήβους να το καταλάβουν» δήλωνε απροκάλυπτα στο περιοδικό «Time» (28/4/1967) ο μάνατζερ των Rolling Stones Αντριου Ολνταμ. Ο Μικ Τζάγγερ δήλωνε στο ίδιο περιοδικό (7/10/1966): «Η μουσική ροκ είναι σεξ και πρέπει να τους χτυπήσεις στο πρόσωπο με αυτό».
Μα τι θέλουν πλέον αυτά τα γεροντο-φρικιά; Κι άλλα λεφτά; Αφού έχουν κόψει τα ναρκωτικά, έχουν γίνει παππούδες, κάνουν πλέον πιο ήσυχη ζωή. Γιατί παίζουν ακόμα; Γιατί δεν αποσύρονται στις φάρμες τους; Πάμε να δούμε κάποια νούμερα: Το 1989 κέρδισαν 132.000.000 ευρώ από την περιοδεία τους «Steel Wheels». Από την «Babylon Tour», το 1998, είχαν κερδίσει 89.300.000 δολάρια.
Οταν τότε κέρδιζαν τόσα χρήματα, μπορούμε να φανταστούμε τι γίνεται σήμερα. Ωστόσο κάποια στιγμή, όταν ο Κιθ ξέφυγε από τις ουσίες, ανακάλυψε ότι ο Μικ χειριζόταν την μπάντα σαν να ήταν «ο Μικ Τζάγκερ και οι άλλοι», στα δε οικονομικά υπήρχε αδιαφάνεια και ανισότητα. Υπήρξε μεγάλη φαγωμάρα, αλλά τίποτε δεν λέχθηκε δημόσια. Για δύο-τρία χρόνια οι Stones σιώπησαν, ο Μικ έκανε κάποιους σόλο δίσκους, αλλά η μπάντα (και το χρήμα φυσικά) ήταν ζωντανή! Ετσι έγιναν ξανά δίσκοι, έγιναν ξανά περιοδείες, γέμισε το YouTube χτυπήματα, ο μύθος ξαναποτίστηκε, ξαναθέριεψε. Το ροκ είναι όπως τα ναρκωτικά. Αν μπλέξεις, δύσκολα ξεμπλέκεις. Νομίζεις ότι χάνεται ο κόσμος, γιατί έχεις εθιστεί πια και νιώθεις άσχημα αν απομακρυνθείς. Χρειάζεται πολλή δύναμη, που είναι δύσκολο να τη βρεις έξω απ’ τα νερά του rock’n’roll. Οι «γεροντάρες» Rolling Stones κερδίζουν ζωή, χρήμα και κυρίως το νέκταρ που προσφέρει το ροκ. Την ψευδαίσθηση ότι οι ρόκερ δεν πεθαίνουν ποτέ!
Η θρυλική συναυλία στη λεωφόρο Αλεξάνδρας
Με τη γυναίκα μου θυμόμαστε μέχρι σήμερα εκείνη την αξέχαστη συναυλία στις 17 Απριλίου του 1967 στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. «Τα είχαμε» τότε, δεκαεξάρικα παιδιά, μας ένωνε ο έρωτας, αλλά και η λατρεία για τη μουσική που ερχόταν από μακριά, που δεν είχε καμιά σχέση με τα πρότυπα στα οποία μας είχαν κατευθύνει οι παλιότεροι. Αγοράσαμε εισιτήρια με το υστέρημά μας, βάλαμε ό,τι πιο φανταχτερό μπορούσαμε και πήγαμε στον «Παναθηναϊκό».
Πολλά έχουν γραφτεί για εκείνη τη συναυλία, που διαλύθηκε από την Αστυνομία όταν ο Μικ μάς έστειλε κόκκινα γαρίφαλα. Οι χωροφύλακες τον πέρασαν για τον… Μπελογιάννη και έπεσαν ψιλές. Δεν ήθελε πολύ ν’ ανάψει το πανηγύρι και να διαλυθεί η σεμνή (όχι και τόσο) τελετή. Εμάς όμως μας έφτασε που είδαμε τον Μπράιαν να παίζει φλογέρα στο «Ruby Tuesday», να παίζει σιτάρ στο «Lady Jane», είχαμε «κοπανηθεί» στον ρυθμό του «19th Nervous Breakdown», είχαμε απολαύσει τη φυσαρμόνικα του Μικ στο «Not fade away», ένα κομμάτι του Buddy Holly, και είχαμε εκστασιαστεί με το «φαζ» της κιθάρας στο «Satisfaction». Τέσσερις μέρες αργότερα, έχοντας ξενυχτήσει στην πλατεία Κοραή, στον Πειραιά, είδαμε στις 3.00 τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου αστυνομικούς να έχουν βγει στο μπαλκόνι και να κατεβάζουν την ταμπέλα της ΕΔΑ. «Τι γίνεται, ρε; δουλεύουνε νύχτα οι ΕΔΑΐτες;» ρώτησε ο Ηλίας. «Μάγκες, πάμε σπίτι, τα τηλέφωνα είναι κομμένα, η ταμπέλα κατεβαίνει, μου φαίνεται ότι έχουμε κίνημα» μας είπε ο ιδιοκτήτης της «Στάνης», ο Κουντουράς, θείος της σημερινής βουλευτίνας. Είχαμε μπει στον γύψο, κανονικά! Οι Rolling Stones όμως είχαν ρίξει τον σπόρο και γι’ αυτό θα σας κρατήσω σήμερα λίγο κοντά τους.