Χαμόγελα και πίκρες από κουλουράδες παντός καιρού • Ο αγώνας για το μεροκάματο (που κάθε χρόνο λιγοστεύει) στα πεζοδρόμια του μόχθου Από τον
Μίλτο Σακελλάρη
Το αγαπημένο πρωινό ή δεκατιανό των Αθηναίων που κινούνται στο κέντρο της πόλης δεν μπορεί παρά να είναι το κουλούρι, μια διαχρονική συνήθεια που έχει γίνει λατρεία, αλλά και σήμα κατατεθέν της πρωτεύουσας.
Από τα πολύ παλιά χρόνια, η Σταδίου, η Πανεπιστημίου και η Ερμού είναι γεμάτες με πλανόδιους ή στατικούς πωλητές, που προσφέρουν το αγαπημένο σνακ σε όσους πηγαίνουν στη δουλειά τους ή κάνουν μια χαλαρή βόλτα μέσα στην αγχωτική πρωτεύουσα.
Οι γνωστοί «κουλουράδες», που κινούνται στους δρόμους της πρωτεύουσας, έχουν συνήθως ένα χαμόγελο στο στόμα και χαρίζουν και αρκετά θετικά συναισθήματα, εκτός από τη γευστική επιλογή με τα προϊόντα που όλοι έχουμε αγαπήσει, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο.
Στη διασταύρωση Σταδίου και Δραγατσανίου στέκεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο Πάνος Κότσης, στο δύσκολο κυνήγι του μεροκάματου, που είναι κατά μέσο όρο γύρω στα 30 ευρώ.
Τον χειμώνα τον συντροφεύει το κρύο, ενώ το καλοκαίρι δεν μπορεί να αποφύγει τον καύσωνα. Η δουλειά του ξεκινά νωρίς το πρωί, με την παραλαβή των κουλουριών και την τοποθέτησή τους στους πάγκους.
Προβλήματα
«Η δουλειά έχει πέσει. Οι άνθρωποι δεν έχουν πολλά χρήματα. Το θέμα είναι οικονομικό και όλοι όσοι συναντώ καθημερινά φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα.
Τα προηγούμενα χρόνια βγάζαμε περισσότερα χρήματα, καθώς οι Αθηναίοι αγόραζαν περισσότερα κουλούρια. “Κάθε πέρσι και καλύτερα” που λένε… Η κρίση μάς έχει ρημάξει και οι άνθρωποι που κινούνται στην Αθήνα σκέφτονται πλέον να δώσουν ακόμη και το πενηντάλεπτο για να πάρουν ένα κουλουράκι.
Εχει τύχει περαστικοί να πουν “έχω μόνο 20 λεπτά, μου δίνεις ένα κουλουράκι;” κι εγώ, καταλαβαίνοντας το ζόρι, να τους το δώσω! Τις καλές μέρες μπορείς να βγάλεις μεροκάματο και 30 ευρώ, ωστόσο έχουν υπάρξει μέρες που το κέρδος δεν ξεπερνά τα 10 ευρώ. Δεν χάνω την αισιοδοξία μου, βέβαια. Θέλω να σκέφτομαι θετικά, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος» είπε στην «Espresso» ο άνθρωπος που βγάζει καθημερινά το μεροκάματό του στον δρόμο ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.
Το αρχικό κόστος ενός κουλουριού από τους παραγωγούς φτάνει τα 25 λεπτά και πωλείται 50 λεπτά του ευρώ. Το κέρδος μεγαλώνει όσο αυξάνεται η κατανάλωση, που όμως είναι πεσμένη τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση.
«Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στον κόσμο. Παλαιότερα, κάποιος έπαιρνε τρία κουλουράκια για πρωινό και τώρα παίρνει με το ζόρι ένα. Παλαιότερα, μας μάθαιναν με τα μικρά μας και αναπτύσσαμε σχέσεις με τους πελάτες, γιατί έρχονταν κάθε μέρα. Σήμερα, αυτό δεν γίνεται. Ετσι είναι η κατάσταση και την έχουμε αποδεχτεί. Δυστυχώς, πρέπει να περάσει καιρός για να αλλάξει αυτό. Το σίγουρο είναι ότι ο Ελληνας αγαπά το κουλούρι και είναι μια συνήθεια που περνά από γενιά σε γενιά. Πρέπει να γίνει αλλαγή για να μπορεί πάλι ο κόσμος να πληρώνει. Τώρα, τις περισσότερες μέρες μάς περισσεύουν κουλούρια, ειδικά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, που ο κόσμος φεύγει» πρόσθεσε ο Πάνος Κότσης.
Οπως λέει, τους χειμερινούς μήνες η κατάσταση είναι καλύτερη. «Τον χειμώνα κάποιος θα προτιμήσει να συνοδεύσει τον καφέ του με ένα κουλουράκι. Εμείς, βέβαια, θα τρώμε όλο το κρύο για να το απολαύσει, αλλά τι να κάνουμε; Αυτή είναι η δουλειά μας!» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μπαίνοντας στην Ερμού, στον πιο πολυσύχναστο δρόμο της Αθήνας όταν τα καταστήματα είναι ανοιχτά, συναντάμε αρκετούς κουλουράδες. Οι περισσότεροι διστάζουν να μιλήσουν, καθώς εργάζονται ως απλοί υπάλληλοι εταιρίας που παράγει τα υπέροχα κουλούρια για να τα απολαμβάνουν καθημερινά δεκάδες τουρίστες, αλλά και Αθηναίοι, στην πρωινή βόλτα τους.
Δύσκολες συνθήκες
Λίγο πριν από το Μοναστηράκι είναι το στέκι του κυρίου Γιώργου. Παρά το γεγονός ότι έχει πολλή δουλειά, δέχεται να μας πει λίγα λόγια για το επάγγελμα του κουλουρά.
«Εχω τρία παιδιά και με αυτή τη δουλειά καταφέρνω και ζούμε. Σε αυτό το σημείο έχει δουλειά. Ο κόσμος αγοράζει κουλούρια και δουλεύω ως το μεσημέρι. Οι συνθήκες είναι δύσκολες, αλλά όλα είναι μέσα στο πρόγραμμα. Κάνω αυτή τη δουλειά τα τελευταία πέντε χρόνια. Μου αρέσει και περιμένω κάποια στιγμή να πάρω σύνταξη!» λέει χαρακτηριστικά στην «Espresso».
Δεν είναι όλα ρόδινα και εύκολα για τους πλανόδιους πωλητές κουλουριών, όπως καταλάβαμε. Κάτι ο ανταγωνισμός, κάτι η κρίση, μειώνεται συχνά ο τζίρος τους.
Ανεργοι έγιναν πλανόδιοι πωλητές
Αρκετοί είναι οι πωλητές κουλουριών σε όλη την Ελλάδα. Στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη κυρίως θα βρει κάποιος πολλούς στημένους πάγκους, ενώ στις περισσότερες πόλεις αρκετοί κουλουράδες είναι πλανόδιοι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Πάτρα, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει προσφέρει επαγγελματική διέξοδο σε πολλούς ανέργους!
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, ο αριθμός των κουλουράδων έχει αυξηθεί με απίστευτο ρυθμό και αυτή τη στιγμή αγγίζει -χωρίς υπερβολή- ακόμη και τους 30 με 40.
Πρόκειται τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες, που προμηθεύονται πρωί πρωί τα κουλούρια τους ή και νόστιμα τσουρεκάκια, και στη συνέχεια τα πωλούν σε διάφορα σημεία της Πάτρας, από καφενεία και μαγαζιά μέχρι δημόσιες υπηρεσίες και το πανεπιστήμιο.
Το μεροκάματο βγαίνει δύσκολα και μπορεί να φτάσει τα 30 ευρώ τις καλές μέρες, αλλά κάποιες άλλες δεν ξεπερνά τα 10 ευρώ.
