❱❱ Ο παράγοντας της συναισθηματικής κατάστασης και τα «σημάδια» που πρέπει να αφυπνίσουν τους γονείςΤα ψέματα (μικρά ή μεγάλα) που λένε τα παιδιά, όπως είναι φυσικό, προβληματίζουν τους γονείς! Προτού, όμως, αρχίσει να θεωρεί κάποιος γονιός ότι το παιδί του έχει πρόβλημα πρέπει να εντοπίσει πότε και γιατί λέει ψέματα και να αναλογιστεί τι κρύβεται πίσω από αυτά.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι όλα τα ψέματα δεν είναι ίδια, ώστε να χαρακτηριστεί ένα πρόσωπο ή μια κατάσταση, και ότι πολλά ψέματα μπορεί να μην είναι καν ψέματα για ένα παιδί.
Το ψέμα είναι μια μεθοδολογία, ένα κόλπο που τα παιδιά μαθαίνουν και εφαρμόζουν επιτυχώς! Είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν από ανασφάλεια για να αποφύγουν τις συνέπειες και να κρύψουν ένα κακό αποτέλεσμα, μια κακή εικόνα που μπορεί να έχουν για τον εαυτό τους. Σχεδόν όλα τα παιδιά κάποια στιγμή θα πουν μικροψέματα. Μερικά το κάνουν πολύ περισσότερο από άλλα και πιο συχνά.
Σημαντικό ρόλο παίζει η συναισθηματική κατάσταση του παιδιού και το περιβάλλον τους. Τα παιδιά που λένε συνέχεια ψέματα δεν νιώθουν καλά και ασφαλή με τον εαυτό τους. Επίσης, τα συνεχή ψέματα είναι το πρώτο σημάδι για διάφορα προβλήματα που υπάρχουν, και το καθένα απαιτεί διαφορετικό χειρισμό.
Κάθε γονιός χρειάζεται να προσπαθήσει να βρει απάντηση στο ερώτημα «γιατί λέει ψέματα;». Ας έχετε στον νου σας ότι τα παιδιά μιμούνται τη συμπεριφορά των ενηλίκων και είναι ιδιαίτερα δύσκολο γι’ αυτά να διακρίνουν τα ψέματα από τα «κατά συνθήκη ψεύδη».
Ιδιαίτερη προσοχή
Επίσης, μετά την προσχολική περίοδο χρειάζεται να επιδείξετε ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να είστε σε θέση να ξεχωρίσετε το παιδί με την πλούσια και δημιουργική φαντασία από το παιδί που λέει ψέματα. Ας μην ξεχνάτε ότι ψέμα δεν είναι μόνο η παραποίηση της αλήθειας, αλλά και η απόκρυψή της!
Η αντιμετώπιση των γονιών, όταν έρχονται αντιμέτωποι με τα ψέματα των παιδιών, πρέπει να χαρακτηρίζεται από ψυχραιμία, παρατήρηση του φαινομένου και ετοιμότητα. Αν οι γονείς ανησυχήσουν υπερβολικά, τότε δεν θα βοηθήσουν τα παιδιά τους.
Αρχικά χρειάζεται να αφουγκραστούν το παιδί τους και να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του. Στη συνέχεια είναι σημαντικό να μπορέσουν να συζητήσουν μαζί του, χωρίς να το μαλώσουν ή να το φοβίσουν. Αν χρησιμοποιούν την τιμωρία, το μόνο που θα καταφέρουν είναι να οδηγήσουν το παιδί στο να καταφεύγει ακόμη περισσότερο στα ψέματα για να γλιτώνει την απόρριψη, τις επικρίσεις και τις τιμωρίες.
Καλό θα ήταν να μην πείτε στα παιδιά «γιατί λες ψέματα;», διότι η φράση αυτή ζητάει τον λόγο και ενδεχομένως, από άμυνα, ντροπή και ενοχή να μην πάρετε τις απαντήσεις που θέλετε! Προτιμότερη είναι η φράση «θα ήθελα να μου πεις την αλήθεια» ή «θα ήθελα να ακούσω τι έγινε. Αν δεν μπορείς τώρα, σκέψου το όσο θέλεις, μπορώ να περιμένω να μιλήσουμε».
Ο στόχος, όταν προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε τα ψέματα των μικρών παιδιών, είναι να τους διδάξετε τη διαφορά μεταξύ φαντασίας, αλήθειας, και ψέματος, και να τα βοηθήσετε να καταλάβουν γιατί είναι σημαντικό να λένε την αλήθεια.
Οι σωστοί χειρισμοί, «κλειδί» για τη λύση
Με ποιους τρόπους μπορούν να καταλάβουν τα παιδιά σας ότι κατά τη διάρκεια της καθημερινότητας είναι σημαντικό να λένε την αλήθεια;
1 Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας πραγματικά καταλαβαίνει τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και ψέματος. Αυτή η άσκηση χρειάζεται να επαναληφθεί πολλές φορές και για μεγάλο χρονικό διάστημα.
2 Εφόσον τα παιδιά δεν μπορούν να κατανοήσουν απόλυτα την έννοια του ψέματος, η τιμωρία δεν προτείνεται ως μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος. Στοχεύστε στη διόρθωση και την εκμάθηση του παιδιού.
3 Αλλος τρόπος για να χειριστείτε την κατάσταση είναι να δώσετε έμφαση στα σημεία εκείνα που είναι αληθινά και να υποδείξετε ήρεμα στο παιδί τα σημεία που φαίνεται ότι βγήκαν από τη φαντασία του.
4 Οταν συζητάτε για τα ψέματα με το παιδί σας, εξηγήστε του με απλά και κατανοητά λόγια γιατί η αλήθεια είναι τόσο σημαντική και πείτε του ότι έτσι οι άνθρωποι μπορούμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον.
5 Εξηγήστε στο παιδί σας ότι είναι φυσιολογικό να κάνει λάθη, αρκεί να τα συζητάει και να προσπαθεί να τα διορθώσει. Οταν λέει την αλήθεια για κάποιο ψέμα που είπε, το βοηθάτε και το στηρίζετε να επανορθώσει, να αναλάβει τη μικρή του ευθύνη, και το επιβραβεύετε που είπε τελικά την αλήθεια.
6 Πολύ σημαντικό είναι να προσέχετε τα ψέματα που λέτε εσείς οι ίδιοι, ακόμη και τα ψέματα που καμιά φορά είναι υποχρεωτικά για να μην πληγώσετε τους γύρω σας. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να διακρίνουν τη διαφορά αυτή. Τα παιδιά έχουν τους ενηλίκους ως πρότυπο, οπότε, αν μας βλέπουν να λέμε συχνά ψέματα, θα μας μιμηθούν και θα αντιγράψουν
τη συμπεριφορά μας.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
