❱❱ Ψυχανάλυσέ το • Ενημέρωση από μικρή ηλικία, η καλύτερη πρόληψηΑπό τη Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
Σεξουαλική παρενόχληση είναι, σύμφωνα με τον νόμο (Ν. 3896/2010), οποιαδήποτε ανεπιθύμητη λεκτική, μη λεκτική ή σωματική συμπεριφορά σεξουαλικού χαρακτήρα που αποσκοπεί ή έχει ως αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός προσώπου, ιδίως με τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος.
Κάθε είδους πράξη με σεξουαλικές αποχρώσεις ανάμεσα σε παιδί και ενήλικα καθώς και η επιδίωξη σεξουαλικής δραστηριότητας μέσω πίεσης, εξαναγκασμού ή προσφοράς ανταλλαγμάτων συνιστούν παραβίαση της γενετήσιας και σεξουαλικής ελευθερίας του παιδιού και ορίζονται ως σεξουαλική παρενόχληση.
Οσο πιο συγκεκριμένη, σαφής και σοβαρή είναι μια παρενοχλητική συμπεριφορά τόσο πιθανότερο είναι να θεωρηθεί και από τα δύο φύλα σεξουαλική παρενόχληση. Οι διαφορές στις αντιλήψεις των δύο φύλων για τη σεξουαλική παρενόχληση μειώνονται καθώς αυξάνει η σοβαρότητα των παρενοχλητικών συμπεριφορών.
Ως σεξουαλική παρενόχληση θεωρούνται οι ανεπιθύμητες και δυσάρεστες σεξουαλικές ενοχλήσεις, αιτήματα για σεξουαλικές τάσεις και επαφές καθώς και η λεκτική και σωματική επαφή σεξουαλικής φύσεως, η οποία δημιουργεί ένα εχθρικό, ανεπιθύμητο και προσβλητικό περιβάλλον. Μπορεί, επίσης, να θεωρηθεί μια μορφή βίας και παρέμβασης εναντίον των γυναικών και των ανδρών, οι οποίοι μπορούν επίσης να παρενοχληθούν σεξουαλικά, με συνέπεια την άνιση μεταχείριση. Βασικό συναίσθημα που ορίζει την κατάσταση είναι ο όρος «ανεπιθύμητες».
Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τη σωματική βία αλλά και πιο διακριτικές μορφές βίας, όπως ο εξαναγκασμός, όταν αναγκάζει κάποιον να κάνει κάτι που δεν θέλει και κάποιος το επιβάλλει.
Μπορεί να έχει τη μορφή μιας μακροχρόνιας κατάστασης με επαναλαμβανόμενα σεξουαλικά «αστεία και υπαινιγμούς», συνεχείς κρούσεις και ανεπιθύμητες προτάσεις για ραντεβού, ή ανεπιθύμητο φλερτάρισμα σεξουαλικής φύσεως, επιδιώκοντας τη συνεύρεση.
Μπορεί, επίσης, να είναι ένα συμβάν στο οποίο να ακουμπήσεις ή να χαϊδέψεις κάποιον άπρεπα ή ακόμη και να τον κακοποιήσεις σεξουαλικά μέχρι να τον βιάσεις.
Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να γίνει οπουδήποτε, στην εργασία, στο πανεπιστήμιο, στον δρόμο, σε ένα μαγαζί, σε ένα κλαμπ ή κατά τη χρήση κάποιου μέσου μαζικής μεταφοράς, σε αεροδρόμιο ή ακόμη και στο σπίτι συγγενών. Βασικά είναι η ανεπιθύμητη σεξουαλική προσοχή που μπορεί να συμβεί σε κάποιο δημόσιο ή και ιδιωτικό χώρο.
Από τα σχόλια στον βιασμό
Υπάρχουν διάφοροι νομικοί ορισμοί για τη σεξουαλική παρενόχληση, ανάλογα με τη χώρα και τη νομοθεσία, αλλά οι πιο κοινές μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης περιλαμβάνουν:
Αφήγηση σεξουαλικών ή πρόστυχων γεγονότων.
- Επίδειξη ή διανομή εικόνων ή φωτογραφιών με σεξουαλικό περιεχόμενο.
- Επιστολές, σημειώματα, ηλεκτρονικά μηνύματα, τηλεφωνήματα ή υλικό σεξουαλικής φύσεως.
- «Βαθμολόγηση» ατόμων με βάση τα σωματικά χαρακτηριστικά τους.
- Σεξουαλικά σχόλια για την ενδυμασία, την ανατομία ή την εξωτερική εμφάνιση ενός ατόμου.
- Σφύριγμα και σεξουαλικός σχολιασμός.
- Ηχοι ή χειρονομίες με σεξουαλικά νοήματα και υπονοούμενα, όπως ήχοι ρουφήγματος, κλείσιμο ματιού ή κινήσεις της λεκάνης και χειρονομίες.
- Αμεσες ή έμμεσες απειλές ή δωροδοκίες για ανεπιθύμητη σεξουαλική δραστηριότητα.
- Συνεχή αιτήματα λεκτικά για ραντεβού ή σεξ.
- Βρίσιμο και απρεπείς χαρακτηρισμοί.
- Επίμονο κοίταγμα με προσβλητικό τρόπο, αναζητώντας πιεστική ανταπόκριση (να κοιτάζεις επίμονα το στήθος μιας γυναίκας ή και τη γενετήσια περιοχή ενός άντρα).
- Ανεπιθύμητες ερωτήσεις για τη σεξουαλική ζωή κάποιου.
- Ανεπιθύμητη επαφή, αγκάλιασμα, φίλημα, χάιδεμα ή πέρασμα κολλητά από το σώμα κάποιου, άρπαγμα και βούτηγμα κάποιου αιφνιδιαστικά παρά τη θέλησή του.
- Εμμονη παρακολούθηση και έλεγχος της ζωής ενός ατόμου.
- Να χαϊδεύεται κάποιος σεξουαλικά μπροστά σε άλλους για να τον βλέπουν.
- Σεξουαλική βία και επίθεση.
- Κακοποίηση.
- Βιασμός.
Ενημέρωση από μικρή ηλικία, η καλύτερη πρόληψη
Από τους γονείς συχνά ακούμε: «Τι μπορώ να κάνω για να προστατεύσω το παιδί μου από την πιθανότητα να πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης;» Η απάντηση του ειδικού επικεντρώνεται, όπως και για τα περισσότερα ζητήματα που αφορούν την ψυχική υγεία των παιδιών μας, στην έννοια της ενημέρωσης και της πρόληψης. Τι σημαίνει αυτό;
Πρόληψη σημαίνει καλλιέργεια εμπιστοσύνης στον εαυτό, καλή επικοινωνία και αυτοσεβασμός.
Πρόληψη σημαίνει διαπαιδαγώγηση όσον αφορά τις σχέσεις των ατόμων. Σημαίνει να περνούν οι γονείς ένα υγιές πρότυπο για τις σχέσεις μέσα από τη δική τους σχέση και τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούν και διατηρούν οικείες σχέσεις στο συγγενικό, στο φιλικό και το επαγγελματικό περιβάλλον τους.
Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν από μικρή ηλικία τι σημαίνει υγιής σχέση και τι σημαίνει σέβομαι τον εαυτό μου και τους γύρω μου, καθώς και δεν ντρέπομαι να εκφραστώ όταν κάτι με ενοχλεί. Κανείς ποτέ δεν μας επιβάλλει πώς να χρησιμοποιήσουμε το σώμα μας και δεν επιτρέπεται η χειραγώγηση των πνευματικών διεργασιών μας. Πρέπει ακόμα τα παιδιά να είναι ενημερωμένα όσον αφορά τη σεξουαλικότητα, το σώμα, τις ανάγκες και τι συνιστά την υγιή έκφραση των προβληματισμών γύρω από τη σεξουαλική φύση του ανθρώπου και των επιθυμιών.
Πρέπει από μικρή ηλικία να μαθαίνουν πώς να κάνουν επιλογές στο θέμα των σχέσεων, πώς δηλαδή να σχετίζονται με τρόπους που να μην υποτιμούν την προσωπικότητα και την ατομική υπόστασή τους.
Πρέπει να ξέρουν πώς να θέτουν όρια στις σχέσεις τους σε σωματικό και συναισθηματικό επίπεδο και να εκφράζουν τι τους ευχαριστεί και τι όχι. Να μαθαίνουν να εμπιστεύονται τη διαίσθησή τους, και αν κάτι που τους ζητηθεί τα κάνει να νιώθουν ντροπή, άσχημα και άβολα, με αποτέλεσμα να μη τους φαίνεται σωστό, τότε να το λένε σε έμπιστο ενήλικα.
Τέλος, τα παιδιά πρέπει από μικρή ηλικία να μαθαίνουν τον κανόνα: Κανένας 
ενήλικας δεν έχει το δικαίωμα να ζητάει από το παιδί να κρατάει μυστικά από την οικογένειά του για οποιονδήποτε λόγο.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
