Από τη Νάντια Αλεξίου
Έχοντας μπει στην καρδιά του καλοκαιριού, με την προσέλευση του κόσμου στις ελληνικές παραλίες να (μη) θυμίζει … 2019, ο προβληματισμός για την ασφάλεια των λουομένων εντείνεται και προκαλεί ανησυχίες εν όψει του τελικού απολογισμού της φετινής περιόδου.
Κι αυτό γιατί η ναυαγοσωστική περίοδος άρχισε φέτος κατά ένα μήνα αργότερα από το προβλεπόμενο, λόγω των μέτρων για τον κορονοϊό, και οι πύργοι στις ελληνικές λουτρικές εγκαταστάσεις παραμένουν άδειοι. Το αποτέλεσμα είναι να καταγράφεται ραγδαία αύξηση πνιγμών! Στη καταγραφή των πνιγμών- ως αριθμητική αποτύπωση ειναι λιγότεροι οι θάνατοι απο πνιγμό των προηγούμενων ετών – ωστόσο οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ως δεδομένο ότι υπάρχει αισθητά μειωμένη προσέλευσης του κόσμου στις παραλίες με την αντίστοιχη περίοδο των προηγούμενων ετών και εκεί εντοπίζεται η “απόκλιση ” και να δεχθούμε ότι δεν πρόκειται για “λογιστική” αλλά για απώλεια ανθρωπίνων ζωών . Κι αυτό, την ώρα που φέτος οι έλεγχοι του Λιμενικού στις παραλίες που οφείλουν να έχουν ναυαγοσωστική κάλυψη , είναι πιο αυστηροί.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ατυχημάτων της Λιμενικής Αστυνομίας, από την 1η Ιουνίου ως και την περασμένη Πέμπτη 9 Ιουλίου έχουν συμβεί 54 θαλάσσια ατυχήματα που στοίχισαν τη ζωή σε 46 ανθρώπους. Σε 15 περιστατικά αναφέρεται ως αιτία θανάτου ο πνιγμός, ενώ για τα υπόλοιπα 31 ο θάνατος αποδίδεται σε άλλες αιτίες -καρδιακά επεισόδια ή άλλα θέματα υγείας-, ωστόσο από τη στιγμή που κατά τη νεκροτομή διαπιστώνεται νερό στους πνεύμονες, καταγράφεται ως πνιγμός. Τέσσερις από τους πνιγμούς έχουν συμβεί σε λουτρικές εγκαταστάσεις, ενώ οι 42 θάνατοι σημειώθηκαν σε εκμισθωμένες και πολυσύχναστες παραλίες χωρίς ναυαγοσώστη, αν και η παρουσία του είναι υποχρεωτική!
Ο Ιούλιος έχει χαρακτηριστεί ο μήνας κατά τον οποίο εντοπίζεται αύξηση των περιστατικών, καθώς είναι ο μήνας με τη μεγαλύτερη προσέλευση κόσμου στις παραλίες.
Από τις 3.500 παραλίες που διαθέτει η χώρα μας -φέτος- 335 ορίζονται ως «πολυσύχναστες», σύμφωνα με το ΠΔ31/2018. Από αυτές, μόλις οι 265 διαθέτουν ναυαγοσωστική κάλυψη, ενώ 70 παραλίες λειτουργούν -παράτυπα- χωρίς παρουσία ναυαγοσώστη! Πέρυσι 514 παραλίες ήταν χαρακτηρισμένες λουτρικές εγκαταστάσεις, αλλά κάλυψη είχαν οι 392 και στις υπόλοιπες 122 επιβλήθηκαν πρόστιμα.
Οι παραβάτες για μη επανδρωμένο πύργο υπόκεινται σε επιβολή προστίμου, με το ποσό να ανέρχεται σε έως και 15.000 ευρώ τη σεζόν.
Ήδη το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου η Λιμενική Αστυνομία έχει βεβαιώσει 178 παραβάσεις, με την ευθύνη να βαρύνει κατά 90% τους δήμους. Ωστόσο, σε περιπτώσεις ευθύνης του δήμου τα πρόστιμα δεν αποδίδονται στο ακέραιο, ενώ προτιμούν το ρίσκο από την έλλειψη ναυαγοσωστικής κάλυψης! Αν, όμως, προκύψει περιστατικό πνιγμού, τότε επιβάλλεται βαρύτερο πρόστιμο και για τη μη επάνδρωση του ναυαγοσωστικού πύργου.
Την περσινή σεζόν εργάστηκαν 671 ναυαγοσώστες στις ελληνικές παραλίες, με την παρουσία ναυαγοσώστη υποχρεωτική από 1ης Ιουνίου έως και 31 Σεπτεμβρίου, ωστόσο για το καλοκαίρι του 2020 -λόγω κορονοϊού- αφέθηκε στη διακριτική ευχέρεια του δήμου ή του επιχειρηματία ο οποίος εκμεταλλεύεται την παραλία το πότε θα ορίσει ναυαγοσωστική κάλυψη, ενώ η περίοδος μειώθηκε κατά ένα μήνα ως υποχρεωτική από την 1η Ιουλίου έως την 31η Σεπτεμβρίου.
Ωστόσο φέτος, ενώ υπάρχουν διαθέσιμοι ναυαγοσώστες, τόσο οι δήμοι όσο και οι ανάδοχες εταιρίες επιλέγουν να αφήνουν κενά. Μάλιστα, μειώνουν τις αμοιβές που πρέπει να καταβάλλουν, επικαλούμενοι ότι ο κόσμος στις παραλίες είναι… λιγότερος από τα προηγούμενα χρόνια, λόγω του κορονοϊού! Εκτός αυτού, δεν αναγνωρίζουν την αύξηση κατά μία ώρα ημερησίως στις ώρες που προβλέπεται παρουσία ναυαγοσώστη στους πύργους των ακτών – από 10.00πμ έως 18.00μμ. .
Έτσι, εκτίθενται σε σοβαρό κίνδυνο τόσο οι ηλικιωμένοι λουόμενοι όσο και τα ανήλικα που διαφεύγουν της προσοχής των γονέων και παρασύρονται με φουσκωτά. Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, οι 456 πνιγμοί της περασμένης τριετίας καταγράφηκαν σε παραλίες χωρίς ναυαγοσώστη, ενώ οι 67 σε παραλίες με ναυαγοσώστη εκτός του ωραρίου του. Ρόδος, Κεφαλλονιά, Κέρκυρα και Ηγουμενίτσα έχουν καταγράψει τους περισσότερους πνιγμούς.
Οι εξετάσεις των επαγγελματιών ναυαγοσωστών, που διεξάγονται από τα κατά τόπους Λιμεναρχεία, αναβλήθηκαν φέτος, λόγω του υγειονομικού πρωτοκόλλου. Στη συνέχεια άρχισε η καλοκαιρινή περίοδος, με τα Λιμεναρχεία να μην είναι σε θέση να τις διενεργήσουν, λόγω φόρτου εργασίας και έναρξης της τουριστικής περιόδου . Ωστόσο, ύστερα από πιέσεις των υποψηφίων και των ναυαγοσωστικών ακαδημιών προσδιορίστηκαν για την τελευταία ημέρα του Ιουνίου και μία ημερομηνία κατά την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου εξετάσεις , αλλά τις πραγματοποίησαν μόλις 15 Λιμεναρχεία στην επικράτεια και για περιορισμένο αριθμό υποψηφίων.
Εκτελούν χρέη… σερβιτόρου και pool boy
Όπως επισημαίνουν οι επαγγελματίες ναυαγοσώστες, σε μια χώρα με 15.147 χιλιόμετρα ακτογραμμής, που αποτελούν πόλο έλξης τουριστών από όλο τον κόσμο, η Πολιτεία οφείλει να ασχοληθεί σοβαρά με τον κλάδο και οι υπεύθυνοι οφείλουν να λάβουν σοβαρά υπόψη τους το έργο που επιτελούν στην ασφάλεια των λουομένων. Κι αυτό, καθώς υπάρχουν καταγγελίες από υποψηφίους εργαζόμενους σε Ναυαγοσωστικη καλυψη για τις απαιτήσεις των αναδόχων και των ιδιοκτητών επιχειρήσεων με εκμετάλλευση παραλίας και πισίνες στις εγκαταστάσεις τους .
Είναι πολλοί αυτοί που αξιώνουν από τον ναυαγοσώστη να παίρνει… παραγγελίες σερβιτόρου, να μοιράζει πετσέτες, να ανοίγει και να διορθώνει ομπρέλες, να κάνει το pool boy σε πισίνες και άλλα πάρεργα, τα οποία απαγορεύονται ρητά από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Και όλα αυτά, ενώ είναι δεδομένο ότι ο ναυαγοσώστης θα είναι ο πρώτος που θα κληθεί να απολογηθεί, ενώπιον των Αρχών και του Εισαγγελέα, για τη θέση του σε ενδεχόμενο ατυχήματος ή δυστυχήματος.