Ακούμε συχνά τον όρο «τρίτη ηλικία», τι είναι όμως αυτό που την ορίζει και την καθορίζει, και τελικά πώς αισθάνονται, πώς διαχειρίζονται και πώς δραστηριοποιούνται τα άτομα προχωρημένης ηλικίας;
Ακούμε συχνά τον όρο «τρίτη ηλικία», τι είναι όμως αυτό που την ορίζει και την καθορίζει, και τελικά πώς αισθάνονται, πώς διαχειρίζονται και πώς δραστηριοποιούνται τα άτομα προχωρημένης ηλικίας;
Ο τρόπος της σύγχρονης ζωής προσφέρει διεξόδους ή τους οδηγεί αποκλεισμένους σε «μονοπάτια» μελαγχολίας και απομόνωσης;
Ο ηλικιωμένος, κατά την ευρύτερη έννοια μέσα στον χρόνο, έχει και σήμερα τα ίδια εξωτερικά, πνευματικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που είχε πριν από πολλά χρόνια;
Τα ερωτήματα είναι αρκετά, όμως έρχονται οι ίδιοι οι «πρωταγωνιστές», οι ηλικιωμένοι, και μας δείχνουν την ποιότητα της ζωής τους! Ανθρωποι άνω των 60-65 ετών, που βρίσκονται σε ικανοποιητική κατάσταση υγείας και ζωτικότητας, συμμετέχουν ενεργά στον κοινωνικό περίγυρό τους, ενώ (εφόσον το επιθυμούν) απασχολούνται με ελαστικό ωράριο της επιλογής τους. Επίσης, τα ίδια άτομα αποδεικνύουν καθημερινά πως φροντίζουν την εξωτερική και εσωτερική εικόνα τους, πως προσέχουν την υγεία τους, τη φυσική τους κατάσταση, τη διατροφή τους! Δείχνουν προσαρμοστικότητα στις νέες τάσεις της εποχής, εξοικειώνονται με την τεχνολογία και συμμετέχουν ενεργά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Χρήση διαδικτύου
Συγκεκριμένα, πρόσφατη έρευνα από τις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξε ότι το 53% ατόμων 65 ετών και άνω χρησιμοποιεί καθημερινά το διαδίκτυο. Οπως φαίνεται από την έρευνα, η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα πριν από τη συνταξιοδότησή της προφανώς απέκτησε τη στοιχειώδη κατάρτιση στους υπολογιστές και στη χρήση του διαδικτύου. Μάλιστα, το 70% είναι στο διαδίκτυο σε καθημερινή βάση, με πιο δημοφιλείς εφαρμογές το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αλλά και τη χρήση των κοινωνικών δικτύων, όπως το facebook και το LinkedIn. Τέλος, βασικός παράγοντας στην ανοδική χρήση του διαδικτύου από ανθρώπους τρίτης ηλικίας είναι και η αυξημένη χρήση των κινητών τηλεφώνων.
Μια άλλη έρευνα δημοσίευσε ότι οι χρήστες του facebook που παίζουν τα παιχνίδια ίσως δεν είναι μόνο φίλοι σας! Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι άτομα της τρίτης ηλικίας συνδέονται τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα με σκοπό να παίξουν παιχνίδια! Ενα ποσοστό της τάξης του 20% παίζει παιχνίδια όπως το FarmVille, το Mafia Wars, το Texas Hold’em Poker και αρκετά άλλα παιχνίδια του facebook και του διαδικτύου ευρύτερα. Αυτό συμβαίνει διότι τα συγκεκριμένα παιχνίδια είναι πιο κατανοητά και γρήγορα στην εκμάθησή τους από ένα κοινό παιχνίδι υπολογιστή.
Διαπιστώνουμε ότι η τρίτη ηλικία είναι η χρονική περίοδος κατά την οποία ο άνθρωπος, έχοντας τη σοφία της ζωής, μπορεί να δει τον κόσμο με άλλα μάτια, να χαρεί και να δώσει σημασία σε απλά πράγματα που οι νεότεροι ίσως παραβλέπουν, μια και διανύοντας τον δρόμο προς την ωρίμανση, την ψυχική και πνευματική, δεν έχουν ακόμη την ολοκληρωμένη εμπειρία που χρειάζεται για να τα εκτιμήσουν και να τα αξιολογήσουν. Είναι μια περίοδος εξίσου δημιουργική, παραγωγική και δυναμική στη ζωή των ανθρώπων.
Σήμερα οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας, με την καθημερινή δράση τους, τη ζωτικότητά τους και την ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά, πνευματικά, πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα της εποχής μας, αποδεικνύουν ότι είναι μάχιμοι της ζωής, ενεργοί και δημιουργικοί. Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες των παππούδων και των γιαγιάδων τους, διαπιστώνουν ότι διατηρούνται σε καλύτερη φυσική κατάσταση και νιώθουν αρκετά νέοι. Ο μέσος άνθρωπος ζει πολύ περισσότερο από παλιά, με συνέπεια συνολικά να υπάρχει ένας σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός ηλικιωμένων ατόμων απ’ ό,τι στο παρελθόν. Το προσδοκώμενο μέσο όριο ζωής, μέχρι και τις αρχές του τρέχοντος αιώνα, στις περισσότερες χώρες δεν ξεπερνούσε τα 60-65 χρόνια. Σήμερα έχει φτάσει και ξεπερνά τα 77 έτη. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα, οι γυναίκες ζουν κατά μέσο όρο 80 χρόνια και οι άντρες 75 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος όρος ζωής στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 14 χρόνια μεταπολεμικά. Και οι γυναίκες είναι το ισχυρό φύλο, τουλάχιστον όσον αφορά τη μακροζωία.
Το πιο σημαντικό βήμα
Η άσκηση ενισχύει τη μακροζωία και βοηθά ώστε στο να γεράσουμε ομαλά, καθώς μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση πολλών από τις χρόνιες ιατρικές καταστάσεις που σχετίζονται με την προχωρημένη ηλικία. Αποτελεί στην ουσία ένα από τα σημαντικότερα βήματα των ηλικιωμένων προς τη διατήρηση της σωματικής και της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής γενικότερα. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η σωματική δραστηριότητα βοηθάει στη μείωση του κινδύνου της παχυσαρκίας, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη, της οστεοπόρωσης, του εγκεφαλικού, της κατάθλιψης, του καρκίνου του παχέος εντέρου και του πρόωρου θανάτου.
Η αεροβική άσκηση (γνωστή και ως καρδιοαναπνευστική ή καρδιαγγειακή αντοχή) παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Βοηθάει στην ευρωστία της καρδιάς, μειώνει την αρτηριακή πίεση και ανακουφίζει από την κατάθλιψη και το άγχος. Οι ηλικιωμένοι μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη για την υγεία τους με τη σωματική δραστηριότητα μέτριας έντασης, όπως το περπάτημα και η κηπουρική.
Είναι γεγονός ότι η απώλεια της δύναμης και της αντοχής, που συχνά αποδίδεται στη γήρανση, προκαλείται εν μέρει από τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα. Περιπατητικές ομάδες και προγράμματα σωματικής δραστηριότητας, 
ειδικά διαμορφωμένα για ηλικιωμένους, βοηθούν τα άτομα προχωρημένης ηλικίας να γίνουν και να παραμείνουν δραστήρια. Ο στόχος, ο προγραμματισμός και η θετική σκέψη, όσο είναι εφικτό και το επιτρέπουν οι συνθήκες της καθημερινότητας, είναι ένα τρίπτυχο που μπορεί να είναι σύμμαχος της καλής ποιότητας ζωής και αντίπαλος του άγχους και του στρες.
*MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
