Εικόνες-σοκ με ηλικιωμένους να μαζεύουν ό,τι περίσσεψε από τους πάγκους των παραγωγών
Θλίψη προκαλούν οι σκληρές εικόνες που θυμίζουν Κατοχή, με ηλικιωμένους ανθρώπους να αναζητούν (με βουρκωμένα μάτια) μέσα στα σκουπίδια τα υπολείμματα που πετιούνται όταν μαζεύονται οι πάγκοι από τις λαϊκές αγορές.
Τα αλλεπάλληλα «τσεκούρια» στις συντάξεις στην Ελλάδα των Μνημονίων έχουν μετατρέψει σε ζητιάνους αξιοπρεπείς ανθρώπους, που πάλεψαν σκληρά σε όλη τη ζωή τους και μεγάλωσαν με κόπο τα παιδιά τους, αλλά δεν μπορούν πια να τα βγάλουν πέρα.
Η λαϊκή αγορά του Βοτανικού, που λειτουργεί κάθε Τρίτη στην οδό Αίμου της σχετικά φτωχής αθηναϊκής συνοικίας, έχει αρχίσει να ξεστήνεται γύρω στις 15.30, όταν ξεκινάει η επιτόπια έρευνα της «Espresso». Από τη στιγμή που αρκετοί παραγωγοί μαζεύουν τους πάγκους τους, αρκετοί ηλικιωμένοι κάνουν την εμφάνισή τους και αρχίζουν να ψάχνουν μέσα στα σκουπίδια που έχουν αφήσει. Από έναν κάθετο δρόμο πλησιάζει ένας συνταξιούχος που κρατάει μαγκούρα και περπατάει πολύ αργά. Χωρίς να ρωτήσει κανέναν, κάθεται στο πεζούλι του δρόμου και αρχίζει να μαζεύει ό,τι απέμεινε από τη λαϊκή αγορά. Ανοίγει μία μεγάλη μαύρη σακούλα, στην οποία οι παραγωγοί είχαν πετάξει νωρίτερα τις σάπιες ή τις χτυπημένες ντομάτες. Οταν βρίσκει κάποιες τις οποίες μπορεί να φάει άφοβα, πιάνει μία χρησιμοποιημένη σακούλα από τα σκουπίδια και αρχίζει να τη γεμίζει.
«Παππού, τι κάνεις εκεί;» τον ρωτάμε, ενώ εκείνος συνεχίζει ακάθεκτος να μαζεύει ντομάτες. Η απάντησή του είναι αποστομωτική: «Τι να κάνω, παιδί μου; Δεν με βλέπεις; Ψάχνω να βρω φαγητό. Αφού δεν έχω λεφτά να αγοράσω, ψάχνω για να μπορέσω να ζήσω όσο διάστημα μου έχει απομείνει. Εσύ τι είσαι;» ρωτάει.
Ερευνα
Μόλις αντιλαμβάνεται ότι έχει γίνει αντικείμενο δημοσιογραφικής έρευνας σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στις λαϊκές αγορές όταν τελειώνει η βάρδια των παραγωγών, συμφωνεί να μιλήσει, αρκεί να μην πει το όνομά του: «Δεν θα σου πω το όνομά μου. Δεν θέλω να μάθουν τα παιδιά μου πως τρώω από τα σκουπίδια. Ομως δεν έχω άλλη επιλογή. Είμαι χαμηλοσυνταξιούχος. Και παίρνω ελάχιστη σύνταξη. Είναι λίγα τα χρήματα και, μόνο το ενοίκιο να πληρώσω στο τέλος του μήνα, δεν μου περισσεύουν να αγοράσω κάτι να φάω. Θυμάμαι τον εαυτό μου σε τέτοια κατάσταση στην Κατοχή. Τότε ήταν πολύ χειρότερα, αλλά η φετινή χρονιά μού θυμίζει εκείνα τα χρόνια».
Οι τέσσερις σάπιες ντομάτες που μάζεψε του είναι αρκετές. Σηκώνεται από το πεζοδρόμιο και αρχίζει να ψάχνει σε άλλες σακούλες με σκουπίδια που άφησαν πίσω τους οι παραγωγοί.
«Δεν έχω άλλη λύση από το να έρχομαι κάθε Τρίτη εδώ και να ψάχνω να βρω φαγητό. Ψάχνω και μέσα στα σκουπίδια» λέει.
Σκουπίδια
Λίγα μέτρα πιο κάτω, μία ηλικιωμένη περιφέρεται ανάμεσα στα σκουπίδια και στους λίγους εναπομείναντες πάγκους, κρατώντας κρεμμύδια. Ξαφνικά, σταματάει μπροστά σε έναν μετανάστη που ετοιμάζεται να φορτώσει τον πάγκο και τα άδεια τελάρα στο αγροτικό του αφεντικού του.
«Εχεις λίγες πατάτες; Σου περίσσεψε τίποτα που θα πετάξετε για να μου δώσετε; Σε παρακαλώ πολύ…» την ακούμε να εκλιπαρεί τον αλλοδαπό εργάτη και, τελικά, καταφέρνει με την επιμονή της να πάρει λίγες πατάτες. Λίγο πιο κάτω σταματάει σε άλλον έναν πάγκο που ξεστήνεται και ζητεί λίγα πορτοκάλια.
Οταν πλησιάζουμε, δεν θέλει να μιλήσει για την κατάσταση που βιώνει και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει σε καθημερινή βάση.
«Αφήστε με στον πόνο μου… Τι να σας πω εγώ; Δεν τα βλέπετε; Ζούμε πολύ δύσκολα. Αφήστε με, σας παρακαλώ» λέει χαρακτηριστικά, με την ντροπή να φαίνεται στο πρόσωπό της, και συνεχίζει: «Ζω με ελάχιστα χρήματα, δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Κάθε Τρίτη έρχομαι να πάρω τα απαραίτητα για να καταφέρω να τα βγάλω πέρα».
Προς το τέλος της λαϊκής αγοράς βρίσκεται ένας ηλικιωμένος, που κάθεται πάνω σε ένα άδειο τελάρο.
«Περιμένω να δω τι θα πετάξουν, τι θα περισσέψει, μπας και γεμίσω καμία σακούλα. Βλέπεις, δεν μου φτάνει η σύνταξη… Οπότε, το να περιμένω εδώ πριν καθαρίσει ο δήμος είναι ό,τι καλύτερο μπορώ να κάνω για να έχω κάτι στο τραπέζι μου» παραδέχεται, επιθυμώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Η κατάσταση χειροτερεύει
Στα τέλη Μαΐου το υπουργείο Εργασίας δημοσίευσε έκθεση με στοιχεία για τους συνταξιούχους που προκαλούν σοκ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης του συστήματος Ηλιος, η μέση σύνταξη ανέρχεται στα 722 ευρώ τον μήνα. Ομως, κύρια σύνταξη κάτω από 500 ευρώ λαμβάνουν 1.200.000 συνταξιούχοι, ενώ η μέση επικουρική ανέρχεται σε 170 ευρώ και το μέσο μέρισμα των συνταξιούχων του Δημοσίου στα 97 ευρώ τον μήνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι θεσμοί έχουν ζητήσει να δημοσιοποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα στοιχεία σχετικά με την κατάσταση των συνταξιούχων στη χώρα.
