❱❱ Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους δεν θέλουμε να κάνουμε πράγματα που μας πιέζουν και μας αναστατώνουνΑν και μοιάζει φυσιολογικό μερικές φορές λόγω έλλειψης χρόνου, προκύπτει αρκετά συχνά να μεταφέρουμε κάποιες υποχρεώσεις μας για επόμενες ημέρες.
Η συστηματική αποφυγή των εργασιών και των επιθυμιών μας είναι ενδεικτική ενός σοβαρού προβλήματος συμπεριφοράς.Είναι καθοριστικό να ορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο «αναβλητικότητα». Κάποιος είναι αναβλητικός όταν επιλέγει να αναβάλει να αρχίσει ή να ολοκληρώσει μια προγραμματισμένη σειρά ενεργειών. Παράλληλα, η αναβλητικότητα εμπεριέχει την έννοια της αναίτιας καθυστέρησης μιας προγραμματισμένης διαδικασίας. Το άτομο επιλέγει να αναβάλει, παρότι γνωρίζει ότι αυτό είναι εις βάρος του και ότι δεν θα τον ωφελήσει, παρά μόνο θα τον ζημιώσει.
Καθημερινότητα
Η αναβλητικότητα ή, αλλιώς, η συστηματική μετάθεση σε μελλοντικό χρόνο εργασιών και άλλων υποχρεώσεων μπορεί να πλησιάσει και την έννοια της αγχώδους διαταραχής, ανάλογα με τη διάρκεια και τη συχνότητα. Αν και δεν συγκαταλέγεται στις ψυχιατρικές παθήσεις, χρήζει ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης για την ανακούφιση και τη βελτίωση της καθημερινότητας των ανθρώπων που υποφέρουν από αυτήν. «Ενας αναβλητικός άνθρωπος δημιουργεί δυσλειτουργικές διαπροσωπικές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα» υποστηρίζουν οι ειδικοί.
«Επειδή δεν είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, συχνά λέει ψέματα και δικαιολογίες για να καλύψει τις αναβολές, με αποτέλεσμα να γίνεται αναξιόπιστος. Η έλλειψη εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του προκαλεί προβλήματα και συνήθως έχει αρνητική και ελλειμματική κοινωνική ζωή. Φυσικά, αυτό του προκαλεί επιπρόσθετο άγχος, αγωνία και στρες, λόγω του οποίου μπορεί να υποφέρει από αϋπνίες, διαταραχή της διάθεσης, μειωμένη συγκέντρωση και όρεξη, κ.ά.»
Ο τρόπος για να ξεχωρίσουμε τον άνθρωπο που εμφανίζει τη διαταραχή από κάποιον που απλώς δεν προλαβαίνει είναι η διάρκεια, η συχνότητα, ο λόγος και η συστηματικότητα της αναβλητικής συμπεριφοράς, αλλά και το ότι δεν ενημερώνει για το ότι δεν θα ανταποκριθεί σε κάποια δέσμευση. Στην άλλη περίπτωση, πρόκειται απλώς για έναν άνθρωπο που περιστασιακά, για σοβαρούς λόγους, αναγκάζεται να είναι αναβλητικός.
Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους αναβάλλουμε; Δεν θέλουμε να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν ή μας αναστατώνουν ή μας πιέζουν. Συχνά οι προθέσεις μας και οι στόχοι μας είναι αόριστοι ή δεν είναι αρκετά ισχυροί, για να μας ενεργοποιήσουν. Η συγκέντρωσή μας αποσπάται συχνά για οτιδήποτε εκτός της υποχρέωσης που έχουμε θέσει. Αναβάλλουμε πράγματα από ανησυχία και φόβο, επειδή νομίζουμε ότι δεν έχουμε τα προσόντα που απαιτούνται για να πετύχουμε ή ανησυχούμε για τα αποτελέσματα μιας πιθανής ενέργειας. Φυσικά, σημαντικό ρόλο παίζει και η εξαπάτηση στον εαυτό μας. Τα μικρά ψέματα που λέμε στον εαυτό μας για να αποφύγουμε μια δραστηριότητα και να μην ασχοληθούμε με απλά καθημερινά πράγματα που, αν συσσωρευτούν, γνωρίζουμε το άγχος που θα μας προκαλέσουν.
Η διαδικασία αντιμετώπισης της αναβλητικότητας περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα βήματα, αλλά και μακροπρόθεσμη προσπάθεια. Ενας τρόπος για να ξεπεραστεί το πρόβλημα είναι η δημιουργία ημερολογίου και η γραπτή λίστα, αλλά και ο προγραμματισμός ανάλογα με τη σημασία των υποχρεώσεων, που μπορεί να είναι πολλές, δεν είναι όμως όλες το ίδιο σοβαρές για άμεση διεκπεραίωση. Η καταγραφή των υποχρεώσεων σε λίστα βοηθά στην οργάνωση και την υπενθύμιση. Η ιεράρχησή τους θα εξασφαλίσει ότι θα υλοποιηθούν άμεσα οι πιο σημαντικές, μειώνοντας ταυτόχρονα το άγχος και το αίσθημα της αδυναμίας μας.
Πώς μπορεί να μπει stop στην αναβλητικότητα
1 Χωρίζουμε τη δραστηριότητα που έχουμε να κάνουμε σε τέσσερα μέρη του χρόνου που έχουμε ορίσει. Στο τέλος π.χ. κάθε δεκαλέπτου κάνουμε ένα διάλειμμα και μετά συνεχίζουμε τη δραστηριότητά μας για τα επόμενα 10 λεπτά. Μπορούμε να έχουμε όσα δεκάλεπτα χρειαζόμαστε, αρκεί να τα τηρούμε και να μένουμε μέσα στη δραστηριότητά μας.
2 Η εργασία που πρέπει να κάνουμε μπορεί να μας φαίνεται αγγαρεία. Με τη μέθοδο αυτή χωρίζουμε τις εργασίες σε 30 λεπτά που θα αφιερώνουμε καθημερινά, με την προϋπόθεση να είμαστε συνεπείς στην εργασία μας κατά τη διάρκεια της ώρας που θέσαμε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μάς δημιουργoύν λιγότερο στρες και βάρος, γιατί κατορθώνουμε να ολοκληρώσουμε την εργασία, ενώ μας μένει και ώρα για να σκεφτούμε άλλα πράγματα και να αξιοποιήσουμε δημιουργικά τον χρόνο μας.
3Η πιο λειτουργική μέθοδος είναι να κάνουμε την εργασία μας στο «εδώ και τώρα». Απλώς να την κάνουμε, χωρίς να αφήσουμε να μας καθυστερήσει οποιαδήποτε αναβλητική σκέψη.
4Υπάρχει και ο τρόπος που συνήθως δεν προτιμάται, αλλά λειτουργεί και λύνει τα ζητήματα άμεσα: Να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του.
5 Θέτουμε ερωτήματα σ’ εμάς και περιμένουμε την απάντηση, για να βρούμε το προσωπικό μας στιλ αποκατάστασης της αναβλητικότητάς μας.
•Tι είναι αυτό που μας κάνει να αναβάλλουμε τη συγκεκριμένη δραστηριότητα;
•Τι είναι αυτό που μας κάνει να αναβάλλουμε την επαγγελματική, την οικογενειακή ή τη φιλική συνάντηση;
•Νιώθουμε φόβο ή δεν έχουμε θέληση;
Αυτοί είναι μόνο κάποιοι τρόποι που υπάρχουν για να αντιμετωπίσουμε την αναβλητικότητά μας, αρχικά μόνοι μας. Μπορούμε να ξεκινήσουμε με μικρά βήματα και μικρές δοκιμές, για να αρχίσουμε να ξεπερνάμε την αναβλητικότητα και να δημιουργούμε περισσότερο χρόνο για δημιουργική σκέψη και δραστηριότητα, αλλά και μια ποιοτική καθημερινότητα με όσο 
το δυνατόν λιγότερα βάρη, άγχη και αναβολές.
MSc Κλινική Ψυχοπαθολόγος –
Ψυχοθεραπεύτρια
Universite Paris VIII – St. Denis – Vincennes, France
www.michalopoulou.gr
www.facebook.com/
Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
