Είκοσι πέντε γύπες πέταξαν από την Κρήτη με προορισμό την Κύπρο, με σκοπό να αυξηθεί ο αριθμός τους στο νησί της Αφροδίτης.
Η ξενιτειά του γύπα! Από την Κρήτη στην Κύπρο «μετανάστευσαν» είκοσι πέντε όρνια, με σκοπό να αυξηθεί ο πληθυσμός στο νησί της Αφροδίτης όπου απαριθμούνται μόνο δώδεκα γύπες (από τους οποίους αναπαράγονται μόλις ένα ή δύο ζευγάρια τον χρόνο). Ο κίνδυνος εξαφάνισής τους είναι κάτι παραπάνω από ορατός, καθώς ο αριθμός των εναπομεινάντων πτηνών στην Κύπρο μειώθηκε δραματικά, κυρίως εξαιτίας δηλητηριασμένων δολωμάτων (φόλες). Τον ρόλο του «σωτήρα» έτσι ανέλαβε η Κρήτη, που αποτελεί βιότοπο του αρπακτικού.
«Παλιότερα ο πληθυσμός του γύπα ήταν πολύ μεγαλύτερος, αλλά λόγω μίας περίπτωσης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, το 2004 – 2005, ο μισός -και περισσότερο- πληθυσμός του όρνιου εξαφανίστηκε και έκτοτε δεν έχει μπορέσει να ανακάμψει» λέει στην «Espresso της Κυριακής» ο Μιχάλης Προμπονάς, φυσικός-περιβαλλοντολόγος και ερευνητής στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Μάλιστα, εξηγεί ότι το έργο της «μετανάστευσης» δεν ήταν καθόλου εύκολο, ενώ διήρκεσε συνολικά 29 ολόκληρους μήνες, από τον Σεπτέμβριο του 2011 έως και τον Ιανουάριο του 2014.
«Τα πτηνά αυτά που στείλαμε -και που στην Κρήτη τα λέμε σκάρες και στην Κύπρο τα λένε γύπες- τα είχαμε φροντίσει εδώ στο νησί. Ηταν ή εξαντλημένα ή δηλητηριασμένα ή τραυματισμένα και έκαναν το ταξίδι στην Κύπρο έπειτα από περίθαλψη ή εγκλιματισμό τους. Σύμφωνα με καταμέτρηση που έγινε το 2013, στην Κρήτη υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1.000 με 1.100 γύπες, ενώ συνολικά έχουμε 350 αναπαραγωγικά ζευγάρια».
Ο φυσικός-περιβαλλοντολόγος πρόσθεσε πως το έργο «Γύπας» έγινε στο πλαίσιο ενός προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου 2007-2013: «Υποβάλαμε πρόταση το 2009 στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, σε συνεργασία με φορείς και οργανώσεις από την Κύπρο.
Το έργο θεωρήθηκε ώριμο και άρχισε να υλοποιείται το 2011. Εμείς προσπαθούμε να ενισχύσουμε το συγκεκριμένο είδος και για τον λόγο αυτό δημιουργούνται κάποιες υποδομές και στα δύο νησιά για τη διατήρηση του είδους. Στην Κρήτη οι κύριες υποδομές αποσκοπούσαν στη δημιουργία κέντρου φιλοξενίας και αποκατάστασης εξαντλημένων και δηλητηριασμένων γυπών που βρίσκονται στο στάδιο της αποθεραπείας, πριν από την επανένταξή τους στο φυσικό περιβάλλον.
Οι υποδομές έχουν γίνει στην περιοχή του Δήμου Γόρτυνος, που συνεργάστηκε στο συγκεκριμένο έργο, ενώ υποδομές υπάρχουν και στην Κύπρο, όπου δημιουργήθηκαν κλωβοί φιλοξενίας και εγκλιματισμού γυπών της Κρήτης προς απελευθέρωση».
Με τη βοήθεια της Ε.Ε.
Το έργο «ΓΥΠΑΣ» (www.gypas.org) συγχρηματοδοτήθηκε κατά 80% από την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου, ενώ χρειάστηκε τη συνεργασία πολλών φορέων για να υλοποιηθεί. Επικεφαλής εταίρος του προγράμματος είναι η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας (Ταμείο Θήρας), που υπάγεται στο υπουργείο Εσωτερικών Κύπρου.
Εκτός από το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, συμμετέχουν ως εταίροι το Τμήμα Δασών του υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Κύπρου, ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου (BirdLife Cyprus) και ο Δήμος Γόρτυνος Ηρακλείου Κρήτης.
ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ