Ένα ταξίδι με πολλά όνειρα. Μια διαδρομή που είχε εμπόδια, δυσκολίες, αλλά και μεράκι, φιλοδοξίες και σκληρή δουλειά. Η ιστορία ζωής του Χριστόφορου Κοντονάσιου, του μοναδικού Ελληνα που ζει στην Τανζανία με την οικογένειά του, θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από ταινία.
Η συνάντησή μας σε μια νότια γωνιά της Ζανζιβάρης έκρυβε εκπλήξεις που ακόμη και ο φωτογραφικός φακός ή μια κάμερα δύσκολα μπορεί να αποτυπώσει. Αυτοδημιούργητος, δυναμικός και με καταγωγή από την Πρέβεζα, ο Χριστόφορος παρουσίασε στην «Espresso» το δικό του άλμπουμ ζωής, οι σελίδες του οποίου γράφονται στη μαύρη ήπειρο. Ένα άλμπουμ ζωής που άρχισε, όπως αποκαλύπτει ο ίδιος, μέσα από μια αγγελία σε εφημερίδα!
Xριστόφορε, πώς βρέθηκες στην άλλη άκρη του κόσμου; Πώς είναι η ζωή ενός Ελληνα στην Τανζανία;
Στην Τανζανία ήρθα πρώτη φορά το 1999 από μια αγγελία εφημερίδας! Ενώ ήμουν φοιτητής στο τελευταίο έτος, στο ΤΕΙ Ιχθυοκομίας-Αλιείας στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, ο αδερφικός μου φίλος, που τώρα ζει με την όμορφη οικογένειά του στην Κύπρο και του στέλνω μέσω της «Espresso» τους χαιρετισμούς μου, μού έφερε ένα απόκομμα εφημερίδας με μια αγγελία όπου ζητούσαν ιχθυολόγο στην πόλη Μουάνζα, στη λίμνη Βικτόρια της Τανζανίας! Κράτησα την αγγελία και, όταν τελείωσα τη στρατιωτική μου θητεία, πήγα! Την πρώτη φορά, λοιπόν, πήγα πιο πολύ από περιέργεια. Αλλά τελικά «νόσησα» κι εγώ από αυτό που οι Γάλλοι ονομάζουν «Mal d’ Afrique»! Δηλαδή, η γοητεία που αναδίνει η Αφρική και ειδικά η ανατολική. Είναι κάτι που δεν περιγράφεται και το αντιλαμβάνεται κανείς μόνο αν το ζήσει. Η Αφρική έχει κάτι που σε τραβάει σαν μαγνήτης και σε κάνει να θέλεις να γυρίσεις πίσω σε αυτή. Παρότι είναι δύσκολο μέρος, όταν φεύγεις έστω και για λίγο μακριά της, αμέσως σου λείπει… Όσον αφορά τη ζωή εδώ, ο επαγγελματικός τομέας έχει πολλές συγκινήσεις και απογοητεύσεις, αλλά συγχρόνως και σημαντικά κέρδη, αν καταφέρεις να αντιμετωπίσεις τις δυσκολίες. Η Ζανζιβάρη, συγκεκριμένα, λόγω θέσης, Ιστορίας και τουρισμού, είναι ένα σταυροδρόμι πολιτισμών και γαστρονομικών κοινοτήτων, που κάνει τη διαβίωση ιδιαίτερα ευχάριστη και ενδιαφέρουσα. Το σίγουρο είναι ότι δεν βαριέσαι ποτέ!
Σπούδασες ιχθυολόγος, άφησες τη γενέτειρά σου που είναι η Πρέβεζα και δημιουργείς την οικογένειά σου στην Αφρική. Δύσκολες, νομίζω, αποφάσεις…
Αυτό έχει να κάνει με τον χαρακτήρα του ανθρώπου και πόσο ανήσυχος είναι. Μέσα από αυτό το πρίσμα η απόφαση για μένα δεν ήταν δύσκολη. Έχω γεννηθεί στη Γερμανία, αλλά μεγάλωσα στην Πρέβεζα. Η Πρέβεζα μου λείπει. Είναι ένα ευλογημένο μέρος, με φυσικές ομορφιές και πολλούς ιστορικούς χώρους. Τι να πρωταναφέρει κανείς; Την αρχαία Νικόπολη και το υπέροχο μουσείο, το μνημείο του Ζαλόγγου, την αρχαία Κασσώπη, το Νεκρομαντείο του Αχέροντα (από εκεί κατέβηκε ο Οδυσσέας στον Κάτω Κόσμο για να συναντήσει τον Τειρεσία και να πάρει χρησμό για τον γυρισμό του στην Ιθάκη), τον ποταμό Αχέροντα, τις απίθανες καταγάλανες παραλίες, τον Αμβρακικό Κόλπο, τα καλοκαιρινά φεστιβάλ και τα παραδοσιακά πανηγύρια, την κουζίνα; Ένας κόσμος ολόκληρος που περιμένει να ανακαλυφθεί από τον επισκέπτη! Όμως ακόμα και αυτός ο κόσμος μπορεί να μην είναι αρκετός για κάποιους… Όσον αφορά το κεφάλαιο οικογένεια, θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που έχω μία σύζυγο που θέλησε να με ακολουθήσει σε αυτή την «περιπέτεια», αλλά και που έχει την υπομονή να μεγαλώσει τρία παιδιά μακριά από τους συγγενείς και τους φίλους της. Την ευχαριστώ και δημόσια γι’ αυτό. Τα παιδιά γενικά περνάνε καλά, έρχονται σε επαφή με πολλές γλώσσες και πολιτισμούς και νομίζω ότι μακροπρόθεσμα θα τους ωφελήσει. Υπάρχει βέβαια ένα άγχος για το ζήτημα της περίθαλψης, ειδικά τώρα με την πανδημία, γιατί και οι υποδομές δεν είναι αυτές που έχουμε στην Ελλάδα και αυτό επιβαρύνει το γεγονός ότι είμαστε «αποκλεισμένοι» λόγω έλλειψης πτήσεων.
Πόσο άνετα είναι να ζεις στην Αφρική και σε ένα μέρος που ναι μεν έχει φυσική ομορφιά, αλλά λείπει η ανάπτυξη;
Δυστυχώς, η φυσική ομορφιά υποβαθμίζεται πάρα πολύ σε μέρη όπου λείπει η ανάπτυξη. Αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο και δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Επίσης ο τουρισμός είναι σημαντικός, ευπρόσδεκτος και αναπτύσσεται ραγδαία, ειδικά στη Ζανζιβάρη, αλλά και εκεί θέλει προσοχή γιατί μπορεί να επιβαρύνει κάποια συστήματα, π.χ. τους κοραλλιογενείς υφάλους. Αισθάνομαι πολύ τυχερός όταν επισκέπτομαι τα τόσο όμορφα μέρη που έχουν η Τανζανία (π.χ. τα πάρκα Σερενγκέτι και Νγκορονγκόρο) και η Ζανζιβάρη, αλλά συγχρόνως θλίβομαι όταν βλέπω κάποια από αυτά να υποβαθμίζονται λόγω υπανάπτυξης.
Σε ανησυχεί πώς μεγαλώνουν τα παιδιά σου αναφορικά με το ζήτημα της παιδείας και της υγειονομικής πρόληψης;
Τα παιδιά πηγαίνουν σε ιδιωτικό σχολείο που έχουν φτιάξει Τούρκοι, διδάσκονται στα αγγλικά και έχουν πολλούς φίλους. Ήδη μιλάνε ελληνικά και αρκετά καλά σουαχίλι. Γενικά έχουμε πολύ καλή αντιμετώπιση από όλους. Είναι μικρό το μέρος και λίγο πολύ όλοι μάς γνωρίζουν, οπότε και μας προσέχουν. Όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη, αν προκύψει κάτι σοβαρό, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στην Ελλάδα. Τα βασικά όμως υπάρχουν.
Θέλω να μοιραστείς μαζί μας τις δυσκολίες που βίωσες στα πρώτα βήματά σου εδώ και αν μπήκε σε κίνδυνο ακόμη και η ζωή σου;
Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν καλοί και κακοί. Η αλήθεια είναι ότι κινδύνεψα αρκετές φορές, αλλά τελικά τα κατάφερα. Κάποιες φορές πρέπει να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις, ειδικά γνωρίζοντας ότι, όταν θα κάνεις το σωστό ή θα πεις την αλήθεια, θα αντιμετωπίσεις μανιώδη πόλεμο. Εκεί φαίνεται το «μέταλλο» του ανθρώπου. Επίσης, οι δυσκολίες στη ζωή, πολλές φορές, είναι η αιτία για να βελτιωθούμε. Το οξύμωρο είναι ότι πιο πολύ κινδύνεψα από ανθρώπους του δικού μας «πολιτισμού», δηλαδή ανθρώπους που μιλάνε τη γλώσσα μας, αλλά έχουν «μαύρη ψυχή». Οι Τανζανοί, αντίθετα, μου στάθηκαν σαν αδέρφια σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Ένα είναι το σίγουρο: Είναι πολύ εύκολο να υποστηρίξεις την αλήθεια και το νόμιμο, ενώ είναι πολύ δύσκολο να υποστηρίξεις το ψέμα και το παράνομο. Διαλέγεις και παίρνεις…
Έχεις φτιάξει τη δική σου επιχείρηση και δεν έχει να κάνει με αυτό που έχεις σπουδάσει. Πώς προέκυψε η παραγωγή με τα γαριδάκια;
Για την ακρίβεια, είμαι μέτοχος σε μία εταιρία που κάνει διάφορα σνακ, (γαριδάκια κ.λπ.) και πηγαίναμε αρκετά καλά μέχρι που ήρθε η πανδημία και έκλεισαν τα σχολεία! Σε αυτή τη δουλειά μάλιστα έκανα έναν αδελφικό φίλο από το Ισραήλ. Ξέρεις, οι Ισραηλινοί δεν σε «δέχονται» εύκολα, αλλά, εάν καταλάβουν ότι είσαι σωστός, τίμιος και ευθύς, τότε θα πέσουν και στη φωτιά για σένα.
Αν σε ρωτούσα να μου πεις τι είναι αυτό που σου λείπει από την πατρίδα, τι θα μου έλεγες;
Πάρα πολλά! Η οικογένειά μου, πολλοί φίλοι, οι βόλτες και οι παραλίες της Πρέβεζας, σίγουρα η κουζίνα και κυρίως τα γλυκά. Επίσης μου λείπει και η Αθήνα, τα μουσεία της, οι γκαλερί και τα παλαιοπωλεία! Επειδή έτυχε να ταξιδέψω αλλά και να ζήσω και σε άλλες χώρες (όπως η Αυστραλία και η Βρετανία), εάν και δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδικό στον συγκεκριμένο τομέα, πιστεύω ότι η Αθήνα έχει τις πιο όμορφες γκαλερί!
Θα παρότρυνες μια οικογένεια ή έναν πτυχιούχο νέο να κάνει ένα τέτοιο ταξίδι και να αναζητήσει ένα καλύτερο αύριο στην Τανζανία;
Έναν πτυχιούχο νέο σίγουρα, για μια οικογένεια θα ήμουν λίγο προσεκτικός. Εξαρτάται βέβαια και από την ηλικία των παιδιών. Όσο πιο μακριά τόσο το καλύτερο. Θέλει όμως πολλή προσοχή, λίγοι είναι οι καλοί εργοδότες που θα «προστατέψουν» έναν εργαζόμενο από άλλη χώρα στις δύσκολες στιγμές… Σε κάθε περίπτωση, θα συνιστούσα σε όλους όσοι ενδιαφέρονται είτε να εργαστούν εδώ είτε να έρθουν ως ταξιδιώτες και θέλουν να μάθουν περισσότερα γι’ αυτό το απίθανο μέρος του κόσμου να διαβάσουν το «Στο Χέρι του Θεού» του Μ. Καραγάτση. Ο Καραγάτσης, παρότι είχε έρθει στην Τανζανία στις αρχές της δεκαετίας του ’60 για μόνο λίγους μήνες (ως δημοσιογράφος), κατάφερε να αποτυπώσει στο μυθιστόρημά του τις ανθρώπινες σχέσεις της εποχής, που αγγίζουν όμως το σήμερα, με τρομακτική ακρίβεια, σαν να ζούσε δεκαετίες εδώ! Όταν το διάβασα την πρώτη φορά, ήταν σαν να το ζούσα! Το βιβλίο είναι συναρπαστικό και μάλιστα οι ήρωές του αρχίζουν την περιπέτειά τους από τη Ζανζιβάρη.
ΧΑΡΗΣ ΛΕΜΠΙΔΑΚΗΣ