Αναρωτιόμαστε αν υπάρχουν άτομα τα οποία δεν έχουν βιώσει κάποια στιγμή στη ζωή τους αυτή την κατάσταση, να ζηλέψουν παράφορα και να ενοχληθούν, γιατί δεν έχουν κάποιον ή κάτι που έχει ο άλλος.
Από την Σοφία Π. Μιχαλοπούλου
Η απογοήτευση που προκαλεί η ζήλια είναι ένα από τα πιο δυσάρεστα συναισθήματα που βιώνει κάποιος στην πορεία της ζωής του. Ο άνθρωπος νιώθει τότε αίσθημα κενού, εγκατάλειψη, προδοσία, έλλειψη αυτοεκτίμησης και μελαγχολία.
Η ζήλια για ένα άλλο άτομο αλλά και ο πόνος που νιώθει κάποιος μπροστά στην εγκατάλειψη, αυτός «ο χαμένος έρωτας» συγκρίνεται ακόμα και με την απώλεια ενός προσώπου. Το άτομο βιώνοντας τη ζήλια νιώθει έντονα συναισθήματα απογοήτευσης, απελπισίας, άρνησης, θυμού, εκδίκησης και θλίψης. Η ζήλια, που διαταράσσει τις σχέσεις μας και τις δηλητηριάζει, επηρεάζει και τη ζωή μας.
Υπάρχουν διάφορα θέματα που μπορεί να κρύβονται πίσω από το συναίσθημα της ζήλιας. Πιθανόν να παίζει ρόλο ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, όσον αφορά την αυτοεκτίμησή μας (π.χ. ως αδύναμο, ανεπαρκή και ανίκανο), αλλά και το ποια είναι η άποψή μας για τους άλλους (π.χ. αν μπορούμε να τους εμπιστευτούμε).
Ανασφάλεια
Έτσι, η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να μας προκαλέσει συναισθήματα και συμπεριφορές ανασφάλειας, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να εμπιστευτούμε τους οικείους μας (είτε υπάρχουν πραγματικοί λόγοι είτε όχι), με αποτέλεσμα να εκδηλώνουμε έλεγχο και κτητική διάθεση. Η τελευταία δείχνει την πρόθεση να ελέγξουμε τις επιθυμίες και τις ανάγκες του άλλου (π.χ. αν δεν μιλά με άτομα που δεν γνωρίζω, δεν κινδυνεύω να απιστήσει) και έτσι καταλήγουμε να ζηλεύουμε ανησυχητικά.
Σίγουρα το συναίσθημα της ζήλιας αυξάνεται όταν υπάρχουν αφορμές και λόγοι. Το μεγάλο πρόβλημα σε κάθε τέτοια περίπτωση, όταν υπάρχει μια αφορμή για ζήλια, είναι το αν αυτή η αφορμή είναι πραγματική και γιατί εμείς προσανατολιζόμαστε στην κατεύθυνση της αμφισβήτησης.
Η φυσιολογική ζήλια είναι το συναίσθημα που αισθάνονται οι περισσότεροι άνθρωποι σε κάποια περίοδο της ζωής τους, προκαλείται από τη συμπεριφορά κάποιου τρίτου ατόμου και εξαφανίζεται μόνο του, χωρίς να προκαλέσει καθοριστικές αλλαγές στη συμπεριφορά μας. Έτσι, π.χ., μια γυναίκα μπορεί να νιώσει ζήλια όταν άλλες γυναίκες περιστοιχίζουν τον συνοδό της σε ένα κοινωνικό γεγονός.
Η παθολογική ή αρρωστημένη ζήλια κατ’ επανάληψη, που γίνεται στάση ζωής, ξεπερνά τα όρια του κοινωνικά αποδεκτού και φυσιολογικού, και αφορά αποκλειστικά την έμμονη ιδέα της απιστίας του συντρόφου. Το άτομο που νιώθει αυτό το βασανιστικό συναίσθημα αισθάνεται συνήθως μειονεκτικά και ανεπαρκές απέναντι στον σύντροφό του, και παρατηρεί ανελλιπώς τη συμπεριφορά του προκειμένου να βρει αποδείξεις για την υποτιθέμενη απιστία του.
Μέσα από αυτό το διαστρεβλωμένο και νοσηρό πρίσμα μόνιμης ανησυχίας και υποψίας τσεκάρει, παρεξηγεί και παρερμηνεύει τον σύντροφό του, με αποτέλεσμα να υποφέρουν και οι δύο από αυτήν τη συμπεριφορά και η σχέση να τραυματίζεται.
4+1 tips για την αντιμετώπισή της
Αναμφίβολα υπάρχουν τρόποι για να διαχειριστείτε το συναίσθημα της ζήλιας ώστε να μετριαστεί και σιγά σιγά να εξαλειφθούν οι συμπεριφορές που την ακολουθούν και μας πληγώνουν, αρκεί βέβαια να υπάρξει η αντίστοιχη αμοιβαία προσπάθεια.
1) Παραδοχή
Όταν αντιλαμβάνεστε ότι αισθάνεστε ζήλια, πάρτε μια βαθιά ανάσα και επεξεργαστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Θα ανακαλύψετε σταδιακά ότι διαφέρουν από την πραγματικότητα.
2) Αντίσταση
Αποδεχτείτε ότι βιώνετε το συναίσθημα της ζήλιας, αλλά προσπαθήστε να μην το αφήσετε να σας παρασύρει, ώστε να αποφύγετε την αρνητική συμπεριφορά, τη δυσπιστία και την καχυποψία. Ο θυμός και η ένταση που προκαλεί σίγουρα δεν είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι.
3) Θετική διάθεση
Ο άνθρωπος που ζηλεύει αναζητεί συνεχώς την επιβεβαίωση ότι μπορεί να ελέγξει τον άλλον και τη σχέση. Αυτό όμως είναι μια ψευδαίσθηση, καθώς η καθημερινότητα επιβεβαιώνει συνεχώς ότι υπάρχουν πάρα πολλοί περιορισμοί και εξωτερικοί παράγοντες που δυσκολεύουν τον πλήρη έλεγχο των καταστάσεων, γεγονός που δηλώνει ότι ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι για οτιδήποτε, εκτός από τη θετική διάθεση και τη συμπεριφορά μας απέναντι στους γύρω μας.
4) Αποτίμηση
Υπάρχουν πολλές φορές εμπειρίες από το παρελθόν ή ακραίες και καθόλου ρεαλιστικές πεποιθήσεις που μπορεί να οδηγήσουν στην εκδήλωση ζήλιας.
Τέτοιες μπορεί να είναι οι παρακάτω: «Οι προηγούμενες σχέσεις του συντρόφου μου μπορεί να απειλούν την τωρινή», «αφού με πρόδωσαν στην προηγούμενη σχέση μου, θα με προδώσουν και σε αυτήν και σε όλες», «έτσι όπως είμαι εμφανισιακά, γιατί να μείνει κάποιος πιστός σε εμένα;». Αν η ζήλια σάς κάνει συχνά να σκέφτεστε έτσι, είναι η στιγμή να προσπαθήσετε να αποτιμήσετε κατά πόσο ευσταθούν αυτές οι σκέψεις.
5) Γερά θεμέλια
Μια σχέση αποκτά καλή βάση και γερά θεμέλια, όταν υπάρχουν η ανταποδοτικότητα, η προσαρμογή, η εμπιστοσύνη, ο θαυμασμός, ο σεβασμός, η απώλεια της επικριτικής διάθεσης και οι κοινές δραστηριότητες.
Τέτοιου είδους συμπεριφορές οδηγούν στην ενδυνάμωση της σχέσης, προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια και έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τις σκηνές ζηλοτυπίας!
