Τα μπασκετικά τουρνουά της τελευταίας δεκαετίας όπου δεν δικαιώθηκαν οι μεγάλες προσδοκίες και το βάρος του φαβορί λύγισαν την «επίσημη αγαπημένη».
Οι προσδοκίες δεν δικαιώθηκαν για την Εθνική στο 38ο Ευρωμπάσκετ της Σλοβενίας, που ρίχνει την αυλαία του απόψε. Και σίγουρα η αποτυχία της γαλανόλευκης να βρεθεί τουλάχιστον στην πρώτη οκτάδα συγκαταλέγεται στις πλέον κακές στιγμές της «επίσημης αγαπημένης». Αρκετές άλλες -αποτυχημένες και απογοητευτικές- στιγμές υπήρξαν στο παρελθόν, τουλάχιστον την προηγούμενη δεκαετία, για μια ομάδα ωστόσο που έχει κάνει περήφανη την πατρίδα μας.
Συμβόλαιο με την επιτυχία κανείς δεν έχει, επαναλαμβάνει ο Βασίλης Σπανούλης, ζητώντας γενικό ξεσκαρτάρισμα και τονίζοντας πως παραμένει πιστός στην ομάδα. Μέχρι να ξεδιαλύνει το τοπίο πάντως, μία αναδρομή θα επαναφέρει στη μνήμη ιστορικές εικόνες, με την Εθνική να μην τα καταφέρνει σε μεγάλες διοργανώσεις. Και ας είχε όλα τα φόντα να πρωταγωνιστήσει και ας πήγαινε με τους καλύτερους οιωνούς και τις προβλέψεις για μετάλλιο μαζί της. Την ταμπέλα του φαβορί, όπως αποδείχτηκε, δεν τη χρειαζόμαστε.
ΕΥΡΩΜΠΑΣΚΕΤ 2003: Σε ό,τι αφορά λοιπόν τα Ευρωμπάσκετ, κοιτώντας 10 χρόνια πίσω αναμφίβολα η πέμπτη θέση στη Σουηδία -με προπονητή τον απαιτητικό και φωνακλά Γιάννη Ιωαννίδη- δεν ικανοποίησε κανέναν. Ο Φώτσης ήταν και τότε στο ρόστερ, στο οποίο υπήρχαν μεταξύ άλλων οι Διαμαντίδης, Παπαλουκάς, Ρεντζιάς, Σιγάλας και ο μέχρι πρότινος βοηθός προπονητή στην ομάδα, Δημήτρης Παπανικολάου. Με τις καλύτερες προϋποθέσεις είχε μπει στη νέα της εποχή η Εθνική, ο «Ξανθός» ανέλαβε να φτιάξει ομάδα υψηλού επιπέδου, αλλά το έργο δεν είχε χάπι εντ.
ΕΥΡΩΜΠΑΣΚΕΤ 2007: Με τον Παναγιώτη Γιαννάκη πια στον πάγκο, στην προσπάθεια αναδόμησης, η Εθνική τερματίζει τέταρτη στο Ευρωμπάσκετ της Ισπανίας. Μπορούσε και καλύτερα -δηλαδή θέση στο βάθρο- η τότε ομάδα των Διαμαντίδη, Σπανούλη, Ζήση, Παπαλουκά και Μπουρούση.
ΕΥΡΩΜΠΑΣΚΕΤ 2011: Τέσσερα χρόνια μετά η ομάδα του Ηλία Ζούρου, επηρεασμένη και από τις ηχηρές απουσίες (Σπανούλης, Παπαλουκάς, Διαμαντίδης), τερμάτισε έκτη στο Ευρωμπάσκετ της Λιθουανίας. Ο σημερινός κόουτς της Ζαλγκίρις Κάουνας είχε άλλη μία ευκαιρία με την Εθνική. ΠΡΟΟΛΥΜΠΙΑΚΟ 2012: Η περσινή δοκιμασία στο προολυμπιακό τουρνουά στο Καράκας της Βενεζουέλας με στόχο την πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου. Κάθε ελπίδα πέταξε μετά την ήττα από τη Νιγηρία (του αλησμόνητου Νταγκουντούρο) και η πορεία ολοκληρώθηκε απρόσμενα. Οπως άδοξα ολοκληρώθηκε και η θητεία του Ζούρου στο τιμόνι της γαλανόλευκης. Η κατάρα -και το μαύρο κουτί- των προολυμπιακών συνέχισε να καταδιώκει την Εθνική. Με εξαίρεση τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας -ως διοργανωτές- και του Πεκίνου (αφού εκμεταλλευτήκαμε το προολυμπιακό στην Αθήνα), παραδοσιακά η Εθνική «κόλλαγε» στη διαδικασία πρόκρισης για το μεγάλο ραντεβού.
ΕΥΡΩΜΠΑΣΚΕΤ 2013: Το πιο πρόσφατο χαστούκι σε Κόπερ και Λιουμπλιάνα. Με τον Αντρέα Τρινκέρι να μην καταφέρνει να φτάσει μία ομάδα γεμάτη από παίκτες-πρωταγωνιστές σε διάκριση στο Ευρωμπάσκετ. Ούτε καν στα προημιτελικά, κάτι που προκάλεσε γενικότερη αρνητική εντύπωση. Και ας συνηγορούσαν όλα προς το αντίθετο. Και ας ήταν η ιδανική συγκυρία (καλό ρόστερ, ηχηρές απουσίες αντιπάλων). Με τον κόουτς κατά συνέπεια να επωμίζεται τη μεγαλύτερη ευθύνη και το μέλλον του στα γαλανόλευκα να κρίνεται προσεχώς.
Η νίκη επί των NBAers και το χρυσό του 2005!
Υπάρχουν όμως και οι καλές στιγμές. Και είναι πολλές μέσα στην τελευταία δεκαετία. Αρχή με τη δεύτερη θητεία (μετά το 1996-1998) του Παναγιώτη Γιαννάκη στον πάγκο της Εθνικής το 2004 εν όψει Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Με τον «Δράκο» η Ελλάδα έχτισε χαρακτήρα, ξαναβρήκε ταυτότητα και αγωνιστικά πατήματα. Στη διοργάνωση της χώρας μας ήρθε η πέμπτη θέση και το ξεκίνημα της αντεπίθεσης. Ηταν η περίοδος που η Εθνική άρχισε να συνηθίζει στις επιτυχίες, αφήνοντας στην άκρη το πριν (και όπως αποδείχθηκε το μετά) των αποτυχιών. Ηταν μια ονειρική παρένθεση, που υπάρχει η ελπίδα σύντομα να ξανανοίξει. Η πρωτιά στο Ευρωμπάσκετ στο Βελιγράδι το 2005, το αργυρό μετάλλιο το 2006 στο Μουντομπάσκετ της Ιαπωνίας, που συνοδεύτηκε από την ιστορική νίκη της ομάδας μας επί των Ηνωμένων Πολιτειών και μάλιστα με «κατοστάρα» (101-95), αλλά και η 5η θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Κίνας (2008) ξανάδωσαν όραμα στην ομάδα. Το 2009 στο Ευρωμπάσκετ της Πολωνίας -επί Γιόνας Καζλάουσκας- ήρθε το χάλκινο. Η τελευταία αξιοσημείωτη επιτυχία. Μέχρι την επόμενη, όπως χαρακτηριστικά έλεγε στο παρελθόν ο παίκτης-σύμβολο Νίκος Γκάλης.