Το περήφανο κάστρο Κούλια αναστηλώθηκε και άνοιξε τις πύλες του για τους επισκέπτες
Ενα επιβλητικό πυργόσπιτο στέκει περήφανο σε έναν ανηφορικό, στενό δρόμο της Παραμυθιάς στη Θεσπρωτία και «ταξιδεύει» τον επισκέπτη σε αλλοτινές εποχές. Είναι η Κούλια, ένα από τα καλύτερα σωζόμενα δείγματα οχυρωματικής κατοικίας στη βορειοδυτική Ελλάδα, που έπειτα από 40 και πλέον χρόνια είναι επισκέψιμη για το κοινό.
Το ύψους 26 μέτρων πέτρινο σπίτι-οχυρό είναι χτισμένο σε αμφιθεατρικό σημείο, από το οποίο οι ιδιοκτήτες είχαν τη δυνατότητα να ελέγχουν τον κάμπο της Παραμυθιάς και τη γύρω περιοχή. Χρονολογείται γύρω στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα και διαθέτει πέντε ορόφους, θολωτή οροφή που καλύπτεται από τετράριχτη στέγη, ενώ οι εξωτερικές διαστάσεις είναι 7,80×7,67 μ.
Πολεμίστρες
Οι όροφοι επικοινωνούν μεταξύ τους με ξύλινες σκάλες και στον δεύτερο και ον τρίτο υπάρχουν τζάκια, δίπλα στα οποία περνούσαν τον περισσότερο χρόνο τους τα μέλη της οικογένειας.
Η κύρια είσοδος βρίσκεται στην πίσω πλευρά του δεύτερου ορόφου, όπου υπήρχε άλλοτε ξύλινη ανασυρόμενη σκάλα. Στο ισόγειο μία μικρή πόρτα οδηγεί στην αυλή και δεν υπάρχουν παράθυρα αλλά πολεμίστρες, όπως και στον πρώτο, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ορόφους, όπου υπάρχουν ανοίγματα διάφορων διαστάσεων. Για την ενίσχυση της άμυνας του πύργου σε μία πλευρά του τέταρτου ορόφου υπάρχουν τρύπες, από τις οποίες οι ιδιοκτήτες έριχναν καυτό λάδι, όταν δέχονταν επίθεση.
Η αναστήλωση της Κούλιας χρηματοδοτήθηκε από το Γ’ ΚΠΣ, ενώ οι εργασίες στον περιβάλλοντα χώρο ολοκληρώθηκαν με τη συμβολή του Δήμου Σουλίου. Το μνημείο είναι επισκέψιμο για το κοινό κάθε Τρίτη και Σάββατο και φιλοξενεί τη μόνιμη φωτογραφική έκθεση με θέμα «Η μνημειακή κληρονομιά της Θεσπρωτίας από τους βυζαντινούς χρόνους μέχρι την ύστερη Τουρκοκρατία».
