Οι κάτοικοι της Λιγόρτυνου έστειλαν επιστολή στο μουσείο ζητώντας πίσω τους κλεμμένους αρχαιολογικούς θησαυρούς τους.
Οι υπεύθυνοι στη γραμματεία του διασημότερου μουσείου του κόσμου σίγουρα μειδίασαν με νόημα όταν έλαβαν μια επιστολή από τοπικό σύλλογο μικροσκοπικού χωριού της Κρήτης -ένας τόπος από την Ελλάδα της κρίσης θα σκέφτηκαν- που έθιγε έστω και με περισσή ευγένεια το θέμα των αρπαγμένων αρχαίων ευρημάτων της μινωικής περιόδου από τον αρχαιολογικό χώρο στην πεδιάδα της Μεσσαράς. Φυσικά και δεν απάντησαν ποτέ. Εδώ ολόκληρη ελληνική κυβέρνηση (για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα) δεν συγκίνησε το Βρετανικό Μουσείο, θα τους κλονίσει ένα χωριό-κουκκίδα στον χάρτη; Ωστόσο η Λιγόρτυνος, που ξεσηκώθηκε ενάντια στο Λούβρο, δεν είναι διατεθειμένη να παραιτηθεί έτσι εύκολα.
Ολόκληρο το ηρακλειώτικο χωριό βρίσκεται στο πόδι αξιώνοντας από το μουσείο να τους επιστραφούν έστω και σε ρέπλικες οι «θησαυροί» τους, η πολιτιστική κληρονομιά τους, που εκτίθενται -για περισσότερο από έναν αιώνα- στο Τμήμα Ελληνικών, Ετρουσκικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων. Παράλληλα καταφέρνουν να γνωστοποιήσουν ακόμη ένα μεγάλο κεφάλαιο «κλεμμένης κληρονομιάς», έως τώρα άγνωστο στους περισσοτέρους. Μεταξύ των ευρημάτων της Λιγορτύνου είναι πήλινοι κρατήρες, ρυτά ζωόμορφα αγγεία, κύλικες και διάφορων ειδών πήλινα αγγεία και μία λάρνακα, όλα από την υστερομινωική περίοδο (1400 – 1200 π.Χ.).
Επειτα από 117 ολόκληρα χρόνια οι πολίτες αποφάσισαν να συσπειρωθούν και να ξεκινήσουν τον αγώνα για να φέρουν τα αρχαία πίσω στον τόπο τους. Η προσπάθεια για τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων συντονίζεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λιγορτύνου και τον πρόεδρό του Νίκο Ανδρεαδάκη, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και η επιχείρηση για δημιουργία ιστορικού και αρχαιολογικού μουσείου στον χώρο του δημοτικού σχολείου που έχει κλείσει. Την ίδια στιγμή, ο Ηρακλειώτης βουλευτής Λευτέρης Αυγενάκης έφερε το θέμα στη Βουλή, καλώντας ουσιαστικά τους αρμόδιους υπουργούς να παρέμβουν προκειμένου να δοθεί λύση στο θέμα.
«Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας στοιχεία που μας υποχρεώνουν ως κυβέρνηση κι εμένα ως βουλευτή και Ηρακλειώτη να αναζητήσουμε την πορεία, την κατάληξη των αρχαιολογικών ευρημάτων που βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου» τόνισε μιλώντας στην «Espresso της Κυριακής» ο κ. Αυγενάκης.
Με τη σειρά του ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Λιγορτύνου Νίκος Ανδρεαδάκης επισήμανε: «Κάνουμε μια προσπάθεια μετά από πολλά χρόνια, βέβαια, διότι αυτά έχουν κλαπεί από το 1894 από Τούρκους εμπόρους και στη συνέχεια τα πήρε κάποιος Γάλλος έμπορος και είναι από τότε στο μουσείο. Εμείς έχουμε πάρει κάποιες φωτογραφίες από τα ευρήματα και έχουμε κάνει παρεμβάσεις στο υπουργείο Πολιτισμού, ενώ έχουμε στείλει επιστολή μεταφρασμένη στο Μουσείο του Λούβρου ζητώντας το αυτονόητο, έστω και κάποια αντίγραφα να τα βλέπουμε».
Ο Γάλλος «δράστης»
Ο Γάλλος Charles Simon Clermont-Ganneau δεν ξεκίνησε ως αρχαιολόγος (αλλά ως μεταφραστής διπλωμάτης), για να καταλήξει να λάβει μέρος σε πολλές και σημαντικές αρχαιολογικές αποστολές, με βασικό χώρο δράσης του την Παλαιστίνη και τη Συρία. Σε μία αποστολή στην Κρήτη ανακάλυψε συμπτωματικά σημαντικά ευρήματα σε τάφρους στη Λιγόρτυνο, στην πεδιάδα της Μεσσαράς, τα οποία προέρχονται από τη μυκηναϊκή εποχή. Ισως κατά την προσφιλή τακτική της εποχής ο Clermont-Ganneau πήρε μαζί του τα ευρήματα στην πατρίδα του, τη Γαλλία, σε μια πολυτάραχη εποχή για την Κρήτη -που ανήκε ακόμη στην οθωμανική αυτοκρατορία- γεμάτη επαναστάσεις και αντιστάσεις, πολέμους και επαναστάσεις.
Το χωριό
Η Λιγόρτυνος είναι ένα χωριό που ανήκει στον Δήμο Αρχανών – Αστερουσίων του νομού Ηρακλείου. Βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά λόφου, με ωραία θέα προς την πεδιάδα της Μεσσαράς. Η οικονομία του χωριού βασίζεται κυρίως στο λάδι και στη σταφίδα, αν και παλιότερα οι κάτοικοι ασχολούνταν και με την αγγειοπλαστική. Στη νότια πλευρά του οικισμού σώζονται τα ερείπια κατάγραφου ναού (Αγία Τριάδα) από τα βυζαντινά χρόνια. Κεντρικός ναός είναι ο Αγιος Χαράλαμπος. Το τοπωνύμιο Λιγόρτυνος είναι προελληνικό.
ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ