Τα δύο πρώτα καταδυτικά πάρκα στη Μεσσηνία ανοίγουν τον δρόμο για να γίνει η Ελλάδα «Καραϊβική της Ευρώπης».
Με ενθουσιασμό υποδέχτηκαν οι φίλοι των υποβρύχιων δραστηριοτήτων και οι παράγοντες των μικρών νησιών την ίδρυση στη Μεσσηνία των δύο πρώτων καταδυτικών πάρκων της χώρας, που ανοίγουν τον δρόμο για να γίνει η Ελλάδα ένας παγκόσμιας εμβέλειας πόλος του καταδυτικού τουρισμού. Οπως τονίζουν, ο συνδυασμός της τεράστιας ακτογραμμής, των καλών καιρικών συνθηκών και του μοναδικού αρχαιολογικού και φυσικού πλούτου των ελληνικών θαλασσών προσφέρει όλα τα εχέγγυα για να γίνει η χώρα μας «Καραϊβική της Ευρώπης».
Χρειάστηκε να περάσουν οκτώ ολόκληρα χρόνια από τη θέσπιση του νόμου 3409/2005 περί καταδύσεων αναψυχής για να εκδοθεί η πρώτη κοινή υπουργική απόφαση που χαρακτηρίζει καταδυτικά πάρκα δύο θαλάσσιες περιοχές της χώρας.
Πρόκειται για ισάριθμους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους του δήμου Πύλου – Νέστορος. Το πρώτο καταδυτικό πάρκο καταλαμβάνει τον ενάλιο αρχαιολογικό χώρο της Μεθώνης, όπου σε μικρό βάθος βρίσκονται τα ρωμαϊκά ναυάγια με τους κίονες από το περιστύλιο του ναού του Ηρώδη και τις περίφημες γλυπτές σαρκοφάγους της Τροίας από τιτανιούχο λίθο. Το δεύτερο πάρκο, στον όρμο του Ναυαρίνου, περιλαμβάνει το σύγχρονο ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου «Irene Serenade» που βυθίσθηκε σε βάθος 50 μέτρων το 1978 και το κατάστρωμά του βρίσκεται σε βάθος περίπου 25 μέτρων. Με μήκος 282 μέτρα αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο επισκέψιμο ναυάγιο στον κόσμο.
Ο άνθρωπος που περισσότερο από κάθε άλλον προώθησε τον νέο θεσμό είναι ο πρόεδρος της Ενωσης Φίλων Καταδυτικών Πάρκων, δικηγόρος Δημήτρης Μαρκάτος, από τους βασικούς συντάκτες της ελληνικής νομοθεσίας για τις καταδύσεις αναψυχής και τον καταδυτικό τουρισμό. «Τα καταδυτικά πάρκα είναι μικρής επιφάνειας θαλάσσιες περιοχές, ενός έως δύο τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπου απαγορεύεται η αλιεία και κάθε άλλη δραστηριότητα εκτός από τις καταδύσεις αναψυχής. Εχουν ήπια, οριακή κερδοφορία, αλλά έχουν τεράστιες ωφέλιμες επιπτώσεις για τον περιβάλλοντα κοινωνικό χώρο και το περιβάλλον» δηλώνει στην «Espresso».
Το καταδυτικό πάρκο, υποστηρίζει, είναι εργαλείο που συνδυάζει μοναδικά την τουριστική ανάπτυξη με την προστασία του οικοσυστήματος: «Είναι μικρό, εύκολα διαχειρίσιμο και χρηματοδοτήσιμο, και κυρίως πρακτικώς αστυνομεύσιμο. Είναι πολύ φιλικό για τις τοπικές κοινωνίες, γιατί απαγορεύει σε ελάχιστο χώρο τις δραστηριότητες, φέρνει ανάπτυξη με τον καταδυτικό τουρισμό και είναι σωτήριο για το περιβάλλον, γιατί φέρνει μια μόνιμη προστασία χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού». Ο κ. Μαρκάτος φέρνει ως παράδειγμα τα νησιωτικό σύμπλεγμα Μέντες της Ισπανίας, το οποίο μέχρι να γίνει καταδυτικό πάρκο ήταν μια υπεραλιευμένη «νεκρή» περιοχή, ενώ σήμερα έχει τόσο πλούσια πανίδα που χαϊδεύεις τους ροφούς, όπως λέει.
Ομως το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι οι πλούσιες ενάλιες αρχαιότητες. Η θεσμοθέτηση καταδυτικών πάρκων σε αυστηρά επιλεγμένες περιοχές, ώστε να αποτραπούν φαινόμενα αρχαιοκαπηλίας, είναι βέβαιο ότι θα προσελκύσει χιλιάδες τουρίστες. Εξίσου αποτελεσματική μπορεί να αποδειχθεί η πόντιση ναυαγίων ή σύγχρονων έργων τέχνης, όπως στο Κανκούν του Μεξικού, όπου ο γλύπτης – αυτοδύτης Τζέισον Τέιλορ βύθισε 400 αγάλματα στον αδιάφορο αμμώδη πυθμένα και δημιούργησε ένα καταδυτικό πάρκο παγκόσμιας εμβέλειας.
«Ως δημοτική αρχή προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ανάπτυξης μέσα από καινούργιες δράσεις στον τουρισμό και τα καταδυτικά πάρκα είναι μία από αυτές» δηλώνει ο δήμαρχος Πύλου – Νέστορος Δημήτρης Καφαντάρης που προσδοκά γύρω από τα πάρκα να αναπτυχθούν καταδυτικά κέντρα και άλλες δραστηριότητες εξυπηρέτησης των επισκεπτών. Στόχος του δήμου είναι να ξεκινήσει η λειτουργία του το ερχόμενο καλοκαίρι.
Δέκα μικρά νησιά έτοιμα να αποδεχθούν τον νέο θεσμό
Καταδυτικά πάρκα επιθυμούν να αποκτήσουν και όλα τα μικρά νησιά της χώρας. Ηδη την ίδρυση τέτοιων πάρκων ζητούν από το 2007 τα νησιά Αγκίστρι, Ιθάκη, Κύθνος, Λειψοί, Μαθράκι, Νίσυρος, Σίκινος, Τήλος, Υδρα και Χάλκη.
«Είναι απολύτως βιώσιμα οικονομικά και τα μικρά μεγέθη τους ταιριάζουν απολύτως στις τοπικές κοινωνίες» τονίζει ο πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών Λευτέρης Κεχαγιόγλου. Οπως αναφέρει, η συμβολή τους στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μπορεί να είναι καταλυτική για την ανάπτυξη αυτών των περιοχών: «Στα μικρά νησιά θέλουμε καταδυτικά πάρκα που να βουτάνε την ημέρα 50 άτομα. Μαζί με τους 50 συνοδούς τους είναι 100 άτομα κάθε ημέρα στο νησί. Το αποκορύφωμα της σεζόν για τους δύτες είναι τον Δεκέμβριο και όχι το καλοκαίρι. Αντιλαμβάνεστε τι ανάπτυξη δίνει σε ένα νησί με 250 κρεβάτια να είναι κλεισμένα τα 100 μέσα στον χειμώνα;»
Σύμφωνα με τον κ. Κεχαγιόγλου, ο θεσμός δεν πλήττει τους παράκτιους αλιείς των μικρών νησιών, καθώς ο νόμος προβλέπει τη δημιουργία ειδικών ζωνών γύρω από τα πάρκα, όπου θα έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα αλιείας.