Τριήμερη απόδραση στα Ζαγοροχώρια με extreme sport αναζητήσεις, παραδοσιακά έθιμα και τοπικά πιάτα-πειρασμοί.
Το Μεγάλο και το Μικρό Πάπιγκο ξεχωρίζουν απ’ όλα τα Ζαγοροχώρια γιατί διατηρούν ακόμη το άγριο φυσικό στοιχείο τους, δίχως ο τουρισμός να έχει επηρεάσει τη μοναδικότητα της ταυτότητάς τους.
Αλλωστε δεν μπορούν να χαρακτηριστούν απόλυτα τουριστικά μέρη, εφόσον πλέον είναι κατάμεστα από κόσμο μόνο κατά τη διάρκεια των γιορτών και των αργιών. Το Πάπιγκο είναι ένας προορισμός ο οποίος -ανεξαρτήτως της άπλετης ακατέργαστης ομορφιάς του τοπίου- προσφέρει στον επισκέπτη πληθώρα επιλογών.
Αρχικά ο τόπος προσφέρεται για όλων των λογιών τις αθλοπαιδιές, από ράφτινγκ, ιππασία, πεζοπορία, κυνήγι, ορειβασία μέχρι απλούς περιπάτους στα αναρίθμητα μονοπάτια. Προτού όμως ξεχυθώ στα φαράγγια και τα βουνά, ξεκίνησα το ρεπορτάζ με ένα τσιπουράκι και τοπικά κρεατικά. Το Σαββατοκύριακο 16 Νοεμβρίου ήταν αφιερωμένο στα τσίπουρα και όλη την τοπική κουζίνα που τα συνοδεύει. Το τριήμερο ρεπορτάζ μας κάλυψε όλες τις τοπικές λιχουδιές στα εστιατόρια αλλά και στις αυλές των σπιτιών.
Η προετοιμασία των πιάτων, το μαρινάρισμα των κρεατικών, το διάλεγμα των χόρτων και των μυρωδικών για τις ηπειρώτικες πίτες, οι συνταγές των σπιτικών γλυκών μοιάζουν με απλή δουλειά, αλλά θέλουν μεράκι, αγάπη και σεβασμό προς την παράδοση, που έχει περάσει από γενιά σε γενιά. Εξαίσια βέβαια τσίπουρα μπορείτε να γευτείτε οποιαδήποτε στιγμή του έτους και αν επισκεφτείτε το Ζαγόρι, σε οποιαδήποτε γωνιά του.
Το έθιμο
Η τελετουργία παρασκευής του τσίπουρου, του παραδοσιακού ηπειρώτικου αλκοολούχου ποτού, συνδέεται άρρηκτα με τη ζωή των γεωργών και των ποιμένων της Ηπείρου, που ζούσαν στην ύπαιθρο κάτω από δύσκολες και σκληρές κλιματολογικές συνθήκες. Η σημασία του υπήρξε σημαντική και στην κοινωνική ζωή, καθώς αποτελεί το αναγκαίο συμπλήρωμα κάθε κοινωνικής εκδήλωσης ακόμα και σήμερα.
Η αναβίωση της γιορτής του τσίπουρου είναι ένα έθιμο που κρατάει χρόνια και δίνει ζωή στην τοπική κοινωνία, χρώμα στις αυλές των σπιτιών, φέρνει τους ανθρώπους κοντά και κάνει το χωριό να πλημμυρίζει αρώματα.
Τα γλέντια που γίνονταν στην Ηπειρο παλιά με ευκαιρία την παρασκευή του τσίπουρου διαρκούσαν μέρες καθ’ όλη την περίοδο απόσταξης, που άρχιζε αρχές Οκτωβρίου και στις ορεινές περιοχές ολοκληρωνόταν λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Σήμερα το τσίπουρο αποτελεί απαραίτητο συνοδευτικό των ορεκτικών στο τραπέζι, αλλά και χωνευτικό έπειτα από ένα λουκούλλειο γεύμα.
Διαμονή
Η τοπική αρχιτεκτονική σε συνδυασμό με τα ψηλά βουνά που ορθώνονται μπροστά σου κυριολεκτικά κόβουν την ανάσα. Τα σπίτια φαντάζουν ένα με το τοπίο, που αποπνέει ένα μυστήριο λόγο του αυστηρού ηπειρωτικού ρυθμού, του φαραγγιού και όλης της άγριας φύσης που το περιβάλλει.
Αγρια βλάστηση, πέτρα, ο ποταμός Βοϊδομάτης, όλα συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο από το οποίο ξεπηδούν χωριουδάκια όπως η Αρίστη.
Για τη διαμονή μου επιλέγω πάντα τον ξενώνα «5 Κορφές» στο Mεγάλο Πάπιγκο. Βρίσκεται στην καρδιά του Πάπιγκου, αλλά νιώθεις ότι είσαι απόλυτα απομονωμένος σε ένα ξέφωτο, απ’ όπου ανοίγοντας τα παράθυρά σου μπορείς σχεδόν… να αγγίξεις τα επιβλητικά βράχια της Αστράκας.
H θέα στο φαράγγι του Βίκου είναι μοναδική απ’ όλους τους ξενώνες. Τα πέτρινα σπίτια του τηρούν την τοπική αρχιτεκτονική και στο εσωτερικό τους είναι άνετα και, κυρίως, ζεστά. Είναι όλα καινούργια και προσφέρουν απόλυτη αυτονομία στον επισκέπτη.
Σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται ο «Λευκός Πήγασος», όπου μπορείτε να κάνετε ιππασία και πεζοπορία στα πιο όμορφα τοπία της Ηπείρου, στον πυρήνα του εθνικού δρυμού της Βόρειας Πίνδου. Απολαύστε το ηλιοβασίλεμα να βάφει κόκκινα τα πανέμορφα βραχώδη όρη τις βόρειας Πίνδου ιππεύοντας στους πρόποδες της Αστράκας (2,436 μ).
Εμείς το δοκιμάσαμε και ήταν πραγματικά μια μοναδική εμπειρία, καθώς η άγρια φύση επιφυλάσσει πάντα ευχάριστες και πρωτόγνωρες εκπλήξεις: αετούς, ξεφτέρια, μικρά θηλαστικά, ακόμα και αλεπού, λαγό η αγριογούρουνο.
Εκτός από πεζοπορία στην Αστράκα και ιππασία στους πρόποδές της, δοκιμάσαμε ράφτινγκ στον Βοϊδομάτη.
Η σχολή του Γιάννη Χριστοδούλου μας εφοδίασε με εξειδικευμένο εξοπλισμό και αφεθήκαμε στην πιο ωραία κατάβαση, κατά μήκος του Βοϊδομάτη, από τη Γέφυρα της Αρίστης έως τη Γέφυρα τις Κλειδωνιάς, που είναι και ο πυρήνας του εθνικού δρυμού Βίκου Αώου. Η καθαρότητα των νερών είναι μοναδική, όπως και η άγρια βλάστηση. Μη χάσετε την εμπειρία της κατάβασης του Βοϊδομάτη και την επίσκεψη στο μοναστήρι των Αγίων Αναργυρών.
Επιστρέφοντας πάλι στα καταλύματα, αξίζει να επισκεφτείτε τον ξενώνα «Παπαευαγγέλου», με πανοραμική θέα από τους πολύ περιποιημένους κήπους του στο Μικρό Πάπιγκο. Το πρωινό είναι σπιτικό, όπως και όλη η ατμόσφαιρα στον χώρο υποδοχής, όπου αισθάνεσαι σαν το σπίτι σου.
Τελευταία μου ανακάλυψη το αρχοντικό «Αίθριο» στο χωριό Δίλοφο. Πρόκειται για καθαρό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με εσωτερική αυλή. Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού και οι εσωτερικοί του χώροι παντρεύουν υπέροχα το χρώμα με την πέτρα, το παλιό με το νέο.
Παραδοσιακές γευστικές αποπλανήσεις
Το φαγητό στα Ζαγοροχώρια παραπέμπει σε χειμώνα – όχι, βέβαια, ότι η τοπική κουζίνα υστερεί σε καλοκαιρινά πιάτα. Δοκιμάστε την άνοιξη γεμιστές κολοκυθοκορφάδες με κατσικίσια φέτα και θα γλείφετε τα δάχτυλά σας. Εάν επισκεφτείτε τα Ζαγοροχώρια μέσα στις γιορτές, να δοκιμάσετε οπωσδήποτε ηπειρώτικες πίτες.
Στο Μεγάλο Πάπιγκο το εστιατόριο Ιωαννίδης μας έδειξε πώς φτιάχνετε η παραδοσιακή αλευρόπιτα, η οποία θύμιζε ναπολιτάνικη pizza λόγω της λεπτής τραγανής της ζύμης και δεν είχε τίποτα να ζηλέψει ακόμα και από τις τάρτες με κατσικίσιο τυρί που τρώω στη Γαλλία.
Εκτός από αλευρόπιτα ή αλλιώς πίτα της τεμπέλας, αξίζει να δοκιμάσετε λαχανόπιτα, που -παρά το όνομά της- δεν εμπεριέχει λάχανο αλλά χόρτα της γης, όπως αντίδια, λάπατα, πράσα, φρέσκα κρεμμυδάκια και βέβαια σπιτικό φύλλο. Τα κρεατικά του ομώνυμου εστιατορίου ήταν εξαίσια μαριναρισμένα, με φρέσκα μυρωδικά, πορτοκάλια και πάπρικα. Η πανσέτα, το παπρικάτο, το κοντοσούβλι και τα λουκάνικα είναι όλα επιλογές must!
Επίσης δοκιμάστε όσπρια αλλά και ζεστές χειμωνιάτικες σούπες, συνοδευόμενες πάντα με κατσικίσια φέτα ή γαλοτύρι. Για να κλείσετε, δοκιμάστε τα σπιτικά γλυκά του κουταλιού, από κυδώνι έως βύσσινο, παρέα με ένα τσιπουράκι.
Editor’s tips:
– Δοκιμάστε χοιρινό με λάχανο και λαχανοντολμάδες, δύο από τα ωραιότερα τοπικά πιάτα.
– Επισκεφτείτε το εκκλησάκι του Αγίου Βλάση στο Μεγάλο Πάπιγκο.
– Οργανώστε μια εκδρομούλα στο ορειβατικό καταφύγιο της Τύμφης.
– Οι λεγόμενες κολυμπήθρες, κοντά στο Πάπιγκο, μοιάζουν με πισινούλες όπου μπορείτε να κάνετε μπάνιο το καλοκαίρι ή έστω να τις επισκεφτείτε τον χειμώνα για να θαυμάσετε αυτό το πανέμορφο φυσικό φαινόμενο.
– Οι φυσιολάτρες μπορούν να πληροφορηθούν για τη φύση και τον πολιτισμό στο Ζαγόρι στο Πληροφοριακό Κέντρο WWF, στο Μικρό Πάπιγκο.