Ποιος είναι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’ που το 2004 αντιτάχθηκε με σφοδρότητα στο σχέδιο Ανάν και σήμερα αντιστέκεται στους τροϊκανούς.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’ σίγουρα δεν είναι ένας συνηθισμένος ιεράρχης, αφιερωμένος αποκλειστικά στα θρησκευτικά του καθήκοντα, αλλά συμμετέχει σε εκκλησιαστικού τύπου οικονομικές επενδύσεις που έχουν στόχο να αυξήσουν την εκκλησιαστική περιουσία, ώστε να είναι πιο αποτελεσματική στο κοινωνικό της έργο. Δεν είναι εθνάρχης, όπως αποκαλούν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στην Κύπρο, αλλά είναι εξαιρετικά δημοφιλής και θεωρείται εξέχουσα θρησκευτική προσωπικότητα.
Ο αντιμνημονιακός Αρχιεπίσκοπος έχει άποψη για τα οικονομικά θέματα και θα μπορούσε να ήταν ένας πετυχημένος μάνατζερ, ενώ κάποιοι τον χαρακτηρίζουν «Παπαφλέσσα της Κύπρου» για τις εθνικές του θέσεις και απόψεις. «Οι πόρτες του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου θα είναι ανοιχτές για όλους και ιδιαίτερα για τους δημοσιογράφους, γιατί δεν έχουμε τίποτε να κρύψουμε» ήταν η πρώτη δέσμευσή του και σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα εικόνα που παρουσιάζει η Αρχιεπισκοπή, η υπόσχεση που έδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’ τηρήθηκε στο έπακρο.
Πώς έφτασε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο ο Χρυσόστομος Β’; Στις 25 Φεβρουαρίου του 1978 εξελέγη διά βοής μητροπολίτης Πάφου. Υστερα από μακροχρόνια, μη αναστρέψιμη ασθένεια του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α’ συνήλθε Διευρυμένη Σύνοδος υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Σαμπεζί της Γενεύης τον Μάιο του 2006, η οποία κήρυξε τον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κύπρου σε χηρεία. Ετσι άρχισαν οι διαδικασίες εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου, οι οποίες ολοκληρώθηκαν στις 5 Νοεμβρίου του ίδιου έτους με την εκλογή του Χρυσοστόμου Β’. Η ενθρόνισή του έγινε στις 12 Νοεμβρίου και είναι ο μοναδικός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου που τέλεσε την κηδεία Αρχιεπισκόπου Κύπρου.
Επειδή ελάχιστοι από την Ελλαδική Εκκλησία γνωρίζουν τον τρόπο εκλογής του προκαθήμενου της Εκκλησίας της Κύπρου, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι το σύστημα εκλογής Αρχιεπισκόπου Κύπρου είναι διαφορετικό από αυτό της χώρας μας. Στην Κύπρο ψηφίζουν τα συνοδικά μέλη, οι ηγούμενοι και οι ηγούμενες, οι εξ οφίκιο αξιωματούχοι, οι κληρικοί αλλά και οι λαϊκοί αντιπρόσωποι του κυπριακού λαού.
Την επομένη της εκλογής του, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους πόσο θα παραμείνει στο αρχιεπισκοπικό θρόνο, ο Χρυσόστομος (κατά κόσμον Ηρόδοτος Δημητρίου) είπε: «Μέσα μου έχω κατασταλάξει ότι πρέπει να φύγω το συντομότερο δυνατόν, γιατί όταν η μνήμη χαλάσει, τότε η καταστροφή είναι βεβαία». Ηδη διανύουμε το έβδομο έτος της αρχιεπισκοπικής του πορείας και στον ορίζοντα δεν φαίνεται να υπάρχει ενδεχόμενο παραίτησης. Κι αυτό γιατί ο κυπριακός λαός όχι μόνο τον αποδέχθηκε και τον αγκάλιασε, αλλά και τον στηρίζει, γιατί τον θεωρεί «σαρξ εκ σαρκός».
Ο 94ος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και Νέας Ιουστινιανής γεννήθηκε στις 10 Απριλίου του 1941 (έχει τα γενέθλιά του σε τέσσερις μέρες) στο γραφικό χωριό Τάλα της Πάφου. Ο 72χρονος σήμερα Αρχιεπίσκοπος δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών της παρουσίας του στα κυπριακά δρώμενα και τεκταινόμενα. Οχι μόνο παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά και παρεμβαίνει με έργα και δηλώσεις που βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο τον κυπριακό λαό.
Τον Απρίλιο του 2004 (δύο χρόνια προ της εκλογής του) αντιτάχθηκε με σφοδρότητα στο σχέδιο Ανάν για την επίλυση του Κυπριακού, θεωρώντας ότι δεν είχε κανένα θετικό στοιχείο για τους Ελληνοκυπρίους. Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα είπε: «Διότι, σου λέει ο απλός πολίτης μας: πόσο θα τους ταΐζουμε ακόμα τους αχαΐρευτους; Δεν σταματά ποτέ το τούρκικο ραχάτι. Μια ζωή τεμπέληδες ήταν. Θέλουν λύση οι Τουρκοκύπριοι για να απομυζούν την οικονομική ικμάδα των Ελληνοκυπρίων».
Η Εκκλησία της Κύπρου δεν έχει κρύψει ότι είναι μία από τις πλουσιότερες ορθόδοξες Εκκλησίες στον κόσμο. Με ρευστό, μετοχές σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αλλά και ποδοσφαιρικές ομάδες, με ακίνητα και ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς που φέρνουν έσοδα στην Εκκλησία. Η Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Κύπρου θα μπορούσε ίσως να συμπεριληφθεί και στο περιοδικό «Forbes» με τις πλουσιότερες στον κόσμο, αν υπήρχε βεβαίως τέτοια λίστα. Με 868 εκατ. ευρώ αποθεματικό, ακίνητα, τραπεζικές καταθέσεις και μετοχές στο χρηματιστήριο ποιος, αλήθεια, δεν θα ζήλευε το χαρτοφύλακιό της; «Αν δεν ήταν ένας τόσο δυναμικός ιεράρχης, θα ήταν ένας πετυχημένος μάνατζερ» λένε όσοι τον γνωρίζουν και δεν πρέπει να έχουν άδικο.
Τον Ιανουάριο του 2007 και εν μέσω προτάσεων εξαγοράς κυπριακών τραπεζών, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β’ έκανε δηλώσεις αναφορικά με τη στάση που πρέπει να κρατήσουν οι επενδυτές. Συγκεκριμένα, είπε: «Κάλεσα τον λαό να είναι σε εγρήγορση κι αν οι μετοχές φουσκώσουν, να μην τις πουλήσουν για να μην έλθει σε ξένα χέρια η Τράπεζα Κύπρου. Αυτή είναι η συμβουλή της Εκκλησίας. Επιθυμία της Εκκλησίας της Κύπρου είναι να αφεθούν ελεύθερες οι κυπριακές τράπεζες να διεξάγουν το έργο τους στην Κύπρο κι όταν λήξει το εθνικό θέμα ας κάνουν ό,τι θέλουν. Ο,τι δεν πέτυχαν οι εχθροί της Κύπρου με το δημοψήφισμα ή το Συμβούλιο Ασφαλείας, δεν μπορούμε να ανεχθούμε να το καταφέρουν με το οικονομικό, γιατί αν μας υποδουλώσουν οικονομικά, το εθνικό μας θέμα θα πάει σε άλλα χέρια και ο λαός μας θα αναζητήσει πατρίδες αλλού». Προφητική η ομιλία του μακαριότατου τότε, αλλά ποιος τον άκουσε;
Κάποιοι συνηθίζουν να λένε ότι ο Χρυσόστομος είναι συνεχιστής του εθνάρχη Μακάριου. Το σίγουρο είναι ότι αν και οι δύο έζησαν σε διαφορετικές ιστορικές στιγμές της μαρτυρικής Μεγαλονήσου, υπάρχει ένα κοινό γνώρισμα: η μαχητικότητα με την οποία διαχειρίζονται κρίσιμες περιόδους.Σε κάθε ευκαιρία ο Χρυσόστομος αναφέρεται στην τουρκική εισβολή και κανένας δεν ξεχνά την πύρινη ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο το 2010: «Τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής, οι έποικοι και το εκεί παράνομο καθεστώς, το οποίο στηρίζεται από την Τουρκία, επιδόθηκαν σε μια άνευ προηγουμένου βάναυση και σκληρή προσπάθεια καταστροφής και λεηλασίας των θρησκευτικών μας χώρων και μνημείων, των ναών και των μονών μας, των ιερών και των οσίων μας, ακόμη και των κοιμητηρίων μας, και γενικότερα κάθε στοιχείου που μαρτυρεί την ύπαρξη και την παρουσία του χριστιανικού πληθυσμού στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.
»Κάτω απ’ αυτές τις αφόρητες καταστάσεις καταπίεσης, εξανδραποδισμού και στέρησης των θρησκευτικών τους ελευθεριών και των άλλων τους ανθρώπινων δικαιωμάτων, οι εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι ορθόδοξοι χριστιανοί, αλλά και οι εγκλωβισμένοι Μαρωνίτες, οι οποίοι το 1974 ξεπερνούσαν τις είκοσι χιλιάδες, περιορίστηκαν σήμερα μόλις στους τριακόσιους! Για όλους αυτούς τους λόγους η Εκκλησία της Κύπρου υψώνει φωνή διαμαρτυρίας και ζητεί, αλλά και απαιτεί, την αποχώρηση από τη νήσο όλων των στρατευμάτων εισβολής και των εποίκων».
«Ερασιτέχνης ο Χριστόφιας, να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι»
Ευθύνες στην κυβέρνηση Χριστόφια για τη δραματική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Κύπρος καταλογίζει ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Κατηγορεί τον πρώην πρόεδρο για ερασιτεχνισμό και τονίζει πως οι υπαίτιοι πρέπει να λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη.
«Να κάτσουν στο σκαμνί και να πάνε φυλακή αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την κρίση στην Κύπρο. Πολλοί τραπεζίτες τα γνώριζαν και δεν έκαναν τίποτα, απλώς “έτρωγαν” και “έτρωγαν”… Εχω δει ο ίδιος τον πρόεδρο της Κύπρου και μου επιβεβαίωσε ότι τον πρόδωσαν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία ήταν εντελώς απροετοίμαστα και έτσι η Κύπρος βρέθηκε προ τρομερών αδιεξόδων στο Eurogroup» δηλώνει και συνεχίζει: «Δυστυχώς, στην προηγούμενη κυβέρνηση δεν πήραν καθόλου μέτρα, σκορπούσαν αλόγιστα τα χρήματα της Πολιτείας και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε».
«Η περιουσία της Εκκλησίας δεν είναι δική μας, ανήκει στον λαό!»
«Δεν κάναμε σόου, όταν μιλούσαμε για διάθεση της εκκλησιαστικής περιουσίας» τόνισε προ ημερών ο Χρυσόστομος σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικό σταθμό. Το «ιερό πορτοφόλι» της Κύπρου, εφόσον διατεθεί, μπορεί να δώσει σημαντική ανάσα στην οικονομία της Μεγαλονήσου. Καταθέσεις εκατομμυρίων ευρώ, ομόλογα, μετοχές, δεκάδες ακίνητα και ξενοδοχεία σε περιοχές-φιλέτα και μοναστήρια με γεμάτα παγκάρια διαθέτει η Εκκλησία της Κύπρου, ενώ ετοιμάζει ακόμη και εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
«Ο,τι είπαμε ισχύει. Είπαμε να βοηθήσουμε. Η περιουσία της Εκκλησίας ανήκει στον λαό, δεν είναι δική μας. Οταν τη χρειάζεται ο λαός, είναι στη διάθεσή του» υπογράμμισε αφοπλιστικά ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου.
Ο Χρυσόστομος δήλωσε ότι απειλήθηκε από την τρόικα για να αποσύρει την προσφυγή που υπέβαλε στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά της απόφασης για κατάργηση των υφιστάμενων μετόχων της Τράπεζας Κύπρου, μεταξύ των οποίων είναι και η Εκκλησία. Ο Αρχιεπίσκοπος είπε πως τον απείλησαν ότι θα πτωχεύσουν και τις δύο τράπεζες, και ο ίδιος τους απάντησε να τις πτωχεύσουν. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος έθεσε ως όρο για να αποσύρει τις αγωγές την παραίτηση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και του υπουργού Οικονομικών, τους οποίους θεωρεί υπεύθυνους για τους κακούς χειρισμούς που οδήγησαν στο κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας και τις περιπέτειες της Τράπεζας Κύπρου.
ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ