Με διαδρομή 127 ετών πραγματοποιεί πωλήσεις (κάθε χρόνο) της τάξης των 700.000.000 ευρώ
Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τον Κώστα Βουτσά να ζητεί «sir-ti-ka», ως Ξυπόλητος Πρίγκηψ. Πρόκειται για τα τόσο δημοφιλή τότε Σέρτικα Λαμίας, στο γνωστό κόκκινο κουτί. Το brand της Καρέλια ήταν ήδη πανίσχυρο. Από τότε και ακόμη πιο παλιά η Καπνοβιομηχανία Καρέλια Α.Ε. συνεχίζει δυναμικά την πορεία που ξεκίνησε το 1888 στην Καλαμάτα, με ιδρυτές τους αδελφούς Γιώργο και Ευστάθιο Καρέλια.
Σήμερα το πηδάλιο της ιστορικής καπνοβιομηχανίας είναι στα χέρια της νέας γενιάς και συγκεκριμένα στα χέρια του 49χρονου Ανδρέα Γ. Καρέλια. Ο επιχειρηματίας παραδίδει μαθήματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιάς μοιράζοντας στους εργαζομένους και φέτος άνω των 2.800.000 ευρώ σε δώρα και μπόνους για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Τα τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει με τέτοιες πράξεις άνω των 10.000.000 ευρώ στους εργαζομένους. Και παρά τον έντονο διεθνή ανταγωνισμό, η εισηγμένη πραγματοποιεί πωλήσεις της τάξης των 700.000.000 ευρώ ετησίως. Ειδικότερα, την τελευταία πενταετία έχει μοιράσει με τη μορφή μπόνους και οικειοθελών παροχών προς τους εργαζομένους και στα στελέχη της άνω των 10.500.000 ευρώ, ενώ προανήγγειλε αύξηση μισθών για το 2015. Το 2014, σύμφωνα με τον Ανδρέα Καρέλια, παρά τις πιέσεις στις πωλήσεις και τα αυξημένα φορολογικά βάρη, ήταν η πιο κερδοφόρα χρονιά στην 127 ετών διαδρομή της…
Με σεβασμό στην προηγουμένη γενιά, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου παραμένει η μητέρα του Βικτωρία Γ. Καρέλια, ενώ στη θέση του αντιπροέδρου είναι ο μικρότερος αδελφός του Στάθης. Ο Ανδρέας οδηγεί μαζί με την οικογένειά του την καλαματιανή καπνοβιομηχανία σε νέες εποχές. Και δεν είναι ακόμη ένας από τους πολλούς κληρονόμους που έτυχε να βρεθεί με μια καλή επιχείρηση. Εχει δείξει πως μπορεί να αντέξει κόντρα στις πολυεθνικές και όχι μόνο. Με πολύ καλές σπουδές στην Αγγλία και ειδικότερα στο LSE, όπου πήρε τόσο πτυχίο όσο και μεταπτυχιακό από το Cass Business School, διαθέτει και τις περγαμηνές και τη στόφα για να κουμαντάρει μία από τις λιγοστές εναπομείνασες παραγωγικές βιομηχανίες της ελληνικής οικονομίας.
Η Καρέλια Α.Ε. είναι η μόνη αμιγώς ελληνική καπνοβιομηχανία που είναι όχι απλώς κερδοφόρα, αλλά και απολύτως υγιής, με μηδενικό τραπεζικό δανεισμό και υψηλά ταμειακά διαθέσιμα. Πόσα; Ανω των 240.000.000 ευρώ! Παρά τη μείωση των πωλήσεων στα λιγότερο κερδοφόρα σήματα, η αύξηση των πωλήσεων των πιο κερδοφόρων, σε συνδυασμό με τη συγκράτηση των δαπανών, την αύξηση της παραγωγικότητας, την επιτυχή διαπραγμάτευση των τιμών αγοράς των υλικών και τη σημαντική ενίσχυση του δολαρίου, αύξησαν την κερδοφορία της εταιρίας.
Δέσμευση της οικογένειας
Ολα αυτά επέτρεψαν στην επιχείρηση να συνεχίσει και φέτος την παράδοση της οικειοθελούς δέσμευσης των μελών της οικογένειας Καρέλια να μοιράζει κάθε χρόνο μπόνους και παροχές στους εργαζομένους. Πριν από λίγες μέρες, όπως και κάθε χρόνο, ο Ανδρέας Καρέλιας μιλώντας στους εργαζομένους έκανε τον απολογισμό του και περιέγραψε τις προκλήσεις και τις προοπτικές της δουλειάς.
Ανακοίνωσε αύξηση όλων των μισθών για το 2015 και έκτακτες παροχές για το 2014 ποσού 2.850.000 ευρώ – το μεγαλύτερο που έχει δώσει έως τώρα η εταιρία. Οι παροχές αυτές περιλαμβάνουν επιδόματα σε αυτούς που τα παιδιά τους σπουδάζουν, επίδομα παραγωγικότητας, εφάπαξ έκτακτη οικονομική ενίσχυση 700-2.500 ευρώ για κάθε εργαζόμενο (ανάλογα με τον μισθό του) καθώς και δώρο έναν φορητό υπολογιστή Apple σε κάθε παιδί εργαζομένου που πέτυχε την εισαγωγή του σε κάποια σχολή. Στη δε κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας, 40 τυχεροί πήραν από 800 ευρώ ο καθένας, ενώ ο υπερτυχερός που βρήκε το φλουρί πήρε 8.500 ευρώ.
Η εταιρία δεν δείχνει το ανθρώπινο πρόσωπό της μόνο στα όρια του εργατικού δυναμικού της. Στηρίζει οικονομικά όσους έχουν πραγματική ανάγκη και ενισχύει συλλόγους, σχολεία και διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις.
Την ίδια ώρα, διόλου ευκαταφρόνητα είναι και τα ποσά που κερδίζει το Δημόσιο από την Καρέλια Α.Ε. Στη διετία 2013-2014 η εταιρία πλήρωσε σε άμεσους και έμμεσους φόρους συνολικά περίπου 800.000.000 ευρώ, στα δε ασφαλιστικά ταμεία 14.500.000 ευρώ. Επίσης η εξαγωγική δραστηριότητά της σε πάνω από 70 χώρες σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία και Αφρική και οι διεθνείς πωλήσεις της έφεραν στη χώρα μας 330.000.000 ευρώ συνάλλαγμα.
Με δυνατότητα παραγωγής 45.000.000 τσιγάρων ημερησίως και 45.000 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα, η Καρέλια είναι σήμερα η δεύτερη σε μέγεθος καπνοβιομηχανία στην ελληνική αγορά και η μοναδική που έχει παραμείνει ελληνική. Η ΣΕΚΑΠ τελεί υπό πώληση, η Κεράνης έχει κλείσει και η Παπαστράτος ανήκει στην αμερικανική Philip Morris από το 2003.
Τα θεμέλια της επιχείρησης
Ωστόσο την εποχή που η πρώτη γενιά Καρέλια έβαζε τα θεμέλια της σημερινής διεθνοποιημένης επιχείρησης, το βιομηχανοποιημένο τσιγάρο δεν υπήρχε ακόμη ως αγαθό στην Ελλάδα. Η δε Μεσσηνία δεν ήταν καπνοπαραγωγική περιοχή. Πώς έγινε λοιπόν δυνατό το «θαύμα» της γιγάντωσής της; Οπως περιγράφουν οι παλαιοί, «ο καπνός ερχόταν με καΐκια από το Αγρίνιο και τη Λαμία» Τα πρώτα χρόνια η μικρή ακόμη εταιρία περιοριζόταν στην τοπική αγορά, πουλώντας καπνό σε χάρτινα σακουλάκια. Το 1916 αγόρασε την πρώτη σιγαροποιητική μηχανή της φέρνοντας τη βιομηχανική επανάσταση και στην Καλαμάτα.
Οι πρώτοι καπνοβιομήχανοι που εγκατέστησαν τις μηχανές αυτές ήταν ο Κ. Βάρκας στην Αθήνα, ο Γ. Σπάθης στον Πειραιά και ο Β. Καραβασίλης στον Πύργο, το 1909. Εως το 1930 η Καρέλια είχε γίνει γνωστή στην περιοχή της Πελοποννήσου. Αλλά την περίοδο του Μεσοπολέμου -περίοδος που ο καπνός ήταν ένα από τα κυριότερα εξαγωγικά προϊόντα της ελληνικής οικονομίας- η ανάπτυξή της εταιρίας ήταν συνεχής και το 1933 κατόρθωσε να βρεθεί στην ένατη θέση μεταξύ των 140 (!) τότε καπνοβιομηχανιών της χώρας.
Η μεγάλη ανάπτυξη ήρθε μετά τον Πόλεμο, τη δεκαετία του 1950, όταν τα τσιγάρα της γίνονται γνωστά και σημειώνουν μεγάλες πωλήσεις σε όλη την Ελλάδα, με την εταιρία να αποκτά πείρα και τεχνογνωσία στα εμπορικά σήματα. Το 1962 δημιουργείται η Καρέλια Ανώνυμη Εταιρία. Βρίσκεται ανάμεσα στις τέσσερις κορυφαίες του κλάδου, παράγοντας 11 σήματα στις τότε κατηγορίες πολυτελείας, ημιπολυτελείας, εξαιρετικά, συρταρωτά και βασικά. Το 1971 μετέφερε τις εγκαταστάσεις της δύο χιλιόμετρα έξω από την Καλαμάτα και το 1973 εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών και περιέρχεται στη δεύτερη θέση της κατάταξης των κραταιών -ακόμη- ελληνικών καπνοβιομηχανιών. Τα ηνία της εταιρίας βρίσκονταν τότε στα χέρια της τρίτης γενιάς της οικογένειας, με διευθύνοντα σύμβουλο τον Γιώργο Καρέλια, πατέρα του Ανδρέα.
Τα σήματα που ήδη παράγονταν ήταν τα Φίλτρο, Rex, Καρέλια Αγρινίου, Καρέλια Rekor, Σέρτικα Λαμίας, Εξτρα Καρέλια, Ελαφρά, Σέρτικα, Τέλειον και περίπου τότε δημιουργούνται και τα Karelia Lights, τα οποία έγιναν πρώτα σε πωλήσεις στην κατηγορία τους. Από τις αρχές του 1990 και μετά η Καρέλια Α.Ε. μετεξελίσσεται σε έναν διεθνή όμιλο, έχει ξένες θυγατρικές και η αξία της στο Χ.Α. αγγίζει στα 566.000.000 ευρώ. Πριν από μερικά χρόνια διεκόπη η συνεργασία της με την αμερικανική R.J. Reynolds, για την οποία παρήγαγε και διένειμε τα τσιγάρα Camel. Αρκετοί τότε μίλησαν για επικείμενη καταστροφή. Ομως η Καρέλια Α.Ε. συνέχισε απερίσπαστη και λάνσαρε μάλιστα με επιτυχία ως βασικό προϊόν στην ακριβή κατηγορία τα Καρέλια χρυσή κασετίνα.
Τα προβλήματα
Σήμερα η εταιρία έχει να αντιμετωπίσει τη φθίνουσα κατανάλωση των υπερφορολογημένων τσιγάρων και τη στροφή των καπνιστών προς τα στριφτά τσιγάρα και τις φθηνότερες μάρκες. Οπως αναφέρει ο Ανδρέας Καρέλιας, ο κλάδος της καπνοβιομηχανίας έχει δύο βασικά προβλήματα. Τη φορολογική πολιτική που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις στα καπνικά προϊόντα, που βοηθά ή ζημιώνει τη μία ή την άλλη εταιρία, συρρικνώνει τη νόμιμη αγορά και ωθεί το λαθρεμπόριο σε απίστευτα υψηλά επίπεδα. «Στην τελευταία πενταετία και μόνο στην Ελλάδα φθάσαμε στο σημείο το ένα στα πέντε τσιγάρα που καπνίζονται να είναι λαθραίο» λέει ο επιχειρηματίας.
Επίσης καλείται να εφαρμόσει την προσαρμογή της εμφάνισης των πακέτων στην κοινοτική οδηγία που θα διέπει την κυκλοφορία των προϊόντων καπνού από τον Μάιο του 2016, μέσω της οποίας «η Ευρωπαϊκή Ενωση σκοπεύει στην όσο περισσότερο αποκρουστική εμφάνιση των προϊόντων μας». «Η δε προσαρμογή και μόνο στην οδηγία αυτή θα απαιτήσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, χωρίς από τις επενδύσεις αυτές να αναμένει κανείς οποιοδήποτε όφελος» σημειώνει ο Ανδρέας Καρέλιας.
Αυτό που παραμένει αναλλοίωτο σήμερα είναι οι αξίες που ενέπνευσαν τους ιδρυτές της μοναδικής αυτής εταιρίας. Αυτό είναι το μότο του Καρέλια που συνεχίζει να καινοτομεί, χωρίς όμως να αποκόπτεται από την παράδοση. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ηδη από την αρχή η ποιότητα, η καινοτομία και η πρωτοτυπία χαρακτήριζαν την καπνοβιομηχανία Καρέλια. Αυτό ακριβώς το πνεύμα συνέχισε να μας εμπνέει καθώς εξελισσόμασταν σε μία μεγάλη διεθνή επιχείρηση και θα συνεχίσει να μας εμπνέει καθώς θα αναπτύσσουμε την εταιρία μας και στον 21ο αιώνα».