Η βεντέτα που απειλεί τον Μάριον Κόλα και του κλείνει τον δρόμο επιστροφής στην πατρίδα του
Λίγους φίλους αλλά πάρα πολλούς εχθρούς έχει ακόμη και στο χωριό του, στη νότια Αλβανία, ο Μάριον Κόλα! Οι αστυνομικοί που συνεχίζουν την επιχείρηση για τον εντοπισμό του είναι σίγουροι ότι βρίσκεται ακόμη στην Ελλάδα, καθώς έχουν πληροφορίες ότι η «δολοφονική μηχανή» δεν μπορεί ούτε καν να πατήσει το πόδι του στην πατρίδα του, αφού κινδυνεύει να τον δολοφονήσουν, κατ’ εφαρμογήν του άγραφου κώδικα του αίματος που στα αλβανικά ονομάζεται «Κανούν»!
Σύμφωνα με άριστα διασταυρωμένες πληροφορίες της «Espresso», ο Κόλα έχει ανοιχτούς λογαριασμούς από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Τότε, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, είχε διαπράξει τις άγριες δολοφονίες δύο συχωριανών του, με τους οποίους είχε οικογενειακές διαφορές. Λόγω αυτών, βρίσκεται στο στόχαστρο αιματηρής βεντέτας που κρατάει από γενιά σε γενιά!
Την περίοδο που έγιναν τα δύο εγκλήματα ο Κόλα βρισκόταν ήδη στην Ελλάδα και εργαζόταν ως βοσκός σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ομως έφυγε για το χωριό του στη νότια Αλβανία, σκότωσε τους δύο συχωριανούς του, με τους οποίους είχε διαφορές και επέστρεψε στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να κρύψει τα ίχνη του γνωρίζοντας ότι ήταν «επικηρυγμένος» από τους συγγενείς των θυμάτων του που θα τον αναζητούσαν παντού, όπως επιβάλλει το «Κανούν».
Αλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως όλοι οι στενοί συγγενείς του μακελάρη έχουν εγκαταλείψει την ιδιαίτερη πατρίδα τους και έχουν βρει καταφύγιο στην Ελλάδα… Ο λόγος της φυγής τους από την Αλβανία δεν είναι άλλος από την προσπάθειά τους να αποφύγουν τον εντοπισμό τους, στο πλαίσιο της σκληρής βεντέτας που κυνηγά όλους τους βαθμούς συγγένειας του δράστη ενός εγκλήματος!
«Δεν υπάρχει τόπος φιλόξενος για τον Κόλα! Οπου κι αν πάει, έχει εχθρούς. Ακόμα και στην ίδια του την πατρίδα υπάρχουν άνθρωποι που τον περιμένουν για να τον σκοτώσουν. Κατά συνέπεια, δύσκολα θα διακινδύνευε να καταφύγει στην Αλβανία» λέει με νόημα στην «Espresso» αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. ο οποίος συμμετέχει στις έρευνες για τον εντοπισμό των επικίνδυνων Αλβανών δραπετών.
Οι αστυνομικοί που έχουν εμπλακεί στη γιγαντιαία επιχείρηση αναζήτησης των δραπετών των φυλακών Τρικάλων πιστεύουν ακράδαντα πως τουλάχιστον ο ίδιος ο Μάριον Κόλα δύσκολα θα εγκαταλείψει την ασφάλεια που του προσφέρουν τα ελληνικά βουνά. Αλλωστε στην Αλβανία ο κίνδυνος να πέσει νεκρός λόγω του «Κανούν» είναι άμεσος, ενώ στην Ελλάδα ξέρει πως οι Ελληνες αστυνομικοί δεν θα θα τον δολοφονήσουν εν ψυχρώ, αλλά θα καταλήξει στη φυλακή.
Με αυτά τα δεδομένα στα χέρια τους οι αστυνομικοί συνεχίζουν τις έρευνές τους στα ηπειρωτικά βουνά, όπου εκτιμούν πως έχουν βρει καταφύγιο οι επικίνδυνοι κακοποιοί, οι οποίοι ήδη έχουν αφαιρέσει μέχρι στιγμής δύο ανθρώπινες ζωές.
Από τον Θεοδόση Π. Πάνου
Ο άγραφος νόμος του «Κανούν», όταν «το αίμα ξεπλένεται με αίμα»
Ενας εθιμικός νόμος με μεγαλύτερη ισχύ από τον πραγματικό… Αυτό είναι το «Κανούν», δηλαδή το αλβανικό έθιμο της εκδίκησης σύμφωνα με το οποίο «το αίμα ξεπλένεται με αίμα»! Κάτι σαν τη δική μας «βεντέτα», αλλά με σημαντικές διαφορές. Το «Κανούν» έχει τις ρίζες του στην ελληνική λέξη «Κανόνας» και σημαίνει «Συνήθης Νόμος»…
Καθιερώθηκε τον 15ο αιώνα από τον πρίγκιπα Λέκε Ντουκατζίνιτ, προσωπικό φίλο του εθνικού ήρωα της Αλβανίας Σκεντέρμπεη! Θα λέγαμε ότι είναι «άγραφος» νόμος, όπως η βεντέτα, αλλά δεν είναι… Αρχισε να καταγράφεται το 1913 από τον Φραγκισκανό μοναχό Στιέφεν Τζιέτζιοβι. Μετά τη δολοφονία του από Σέρβους το 1929, το υλικό που είχε συγκεντρώσει τυπώθηκε από άλλους μοναχούς σε δώδεκα τόμους. Αυτός ο εθιμικός νόμος περιλαμβάνει 1.263 άρθρα!
Κορμός του «Κανούν» είναι η «ανταπόδοση» (Hakmarrjia) από όποιον έχει υποστεί ζημιά ή κλοπή της περιουσίας του και η «εκδίκηση αίματος» (Gjiakmarrja) για όποιον έχει χάσει συγγενή του από δολοφονική ενέργεια ή πληγώθηκε η τιμή του. Στην πρώτη περίπτωση αυτός που υπέστη τη ζημιά έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει τα κλεμμένα και ο κλέφτης υποχρεώνεται να του τα επιστρέψει ή να αποκαταστήσει τη φθορά πληρώνοντας την αξία της. Μετά υποχρεώνεται να αφήσει την κατοικία και την περιοχή όπου ζει και να φύγει μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του.
Στην περίπτωση της «εκδίκησης αίματος» ένας άμεσος συγγενής του θύματος δικαιούται να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα τον δράστη. Αν το έγκλημα έγινε κατά λάθος, ο φονιάς πρέπει να πείσει ότι δεν είχε πρόθεση. Τη διερεύνηση αναλαμβάνουν οι «Λογικοί Ανθρωποι», δηλαδή μια ομάδα τυχαίων πολιτών που εξετάζουν κάθε ενδεχόμενο ως μεσολαβητές και αποφασίζουν αν υπήρξε ή όχι πρόθεση για την αφαίρεση της ζωής. Αν αποδειχθεί η αμέλεια, ο δράστης πρέπει να πληρώσει μόνο μια ποινική ρήτρα αίματος, δηλαδή να τρυπήσει το δάχτυλό του ώσπου να στάξει αίμα στο έδαφος, για να ικανοποιηθεί ο συγγενής του νεκρού και να ενημερώσει το κοινό και την οικογένεια του θύματος ότι άσκησε την «εκδίκηση αίματος»!
Αν όμως οι μεσολαβητές αποφανθούν ότι υπήρξε σκοπιμότητα, ο συγγενής του θύματος αναλαμβάνει την υποχρέωση να… ξεκληρίσει την οικογένεια του δράστη (και τον ίδιο, φυσικά), ακόμη και αν περάσουν δεκαετίες από το «πρώτο αίμα»! Το «Κανούν» δίνει την ευκαιρία στον δολοφόνο να κρυφτεί όσο το «αίμα είναι καυτό»… Του δίνει μόλις είκοσι τέσσερις ώρες ανακωχής από τον κυνηγό του, ώστε να προλάβει να συγκαλέσει συνέλευση για να εξασφαλίσει τη λεγόμενη «Bessa» (σημαίνει «Θεϊκή Ειρήνη» και είναι ανάλογη με τη δική μας μπέσα), ότι η οικογένειά του θα είναι ασφαλής για τριάντα ημέρες!
Πρόκειται για μια περίοδο που ο κυνηγός δεσμεύεται με όρκο ότι απαγορεύεται να ενοχλήσει το θύμα. Ωστόσο η περίοδος αυτή σπάνια έχει χορηγηθεί στον ίδιο το δολοφόνο, αφού δίνεται κατά κύριο λόγο μόνο στους συγγενείς του. Και αν ακόμη την εξασφαλίσει ο δράστης, πρέπει στο διάστημα αυτό να αναζητήσει τρόπο να εξασφαλίσει την προστασία των δικών του. Παλιά αυτό γινόταν κλειδώνοντάς τους σε πύργους όπου ο εχθρός δεν είχε πρόσβαση…
Το «Συμβούλιο των Γερόντων» (συνηθισμένοι άνθρωποι που μπορούν να αντιληφθούν γρήγορα τις περιστάσεις και να τις ερμηνεύσουν μέσα από τους κανόνες) παίζουν τον ρόλο του δικαστή και κρίνουν ποιος πρέπει να γίνει στόχος του «Κανούν»! Από τα πιθανά θύματα της εκδίκησης εξαιρούνται οι γυναίκες, τα παιδιά, οι ιερείς και οι σωματικά ή πνευματικά ασθενείς, οι οποίοι δεν έχουν ούτε το δικαίωμα να αναζητήσουν εκδίκηση οι ίδιοι. Πάντα ένας άντρας πρέπει να αναλαμβάνει αυτό τον ρόλο. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση μια γυναίκα να είναι ο τελευταίος συγγενής. Τότε μπορεί να αναλάβει να πάρει εκείνη την «εκδίκηση αίματος»!
Ο ηθικός κώδικας προβλέπει και τον τραυματισμό της ψυχής, για τον οποίο δεν υπάρχει επιείκεια, ούτε η δυνατότητα να ξεπληρωθεί με πρόστιμο.
Χαρακτηριστικό της χαμηλής θέσης της γυναίκας στην αλβανική κοινωνία είναι ότι ο βιασμός της έχει για το «Κανούν» την ίδια βαρύτητα με την… αφαίρεση του όπλου από έναν άνδρα! Στις περιπτώσεις βιασμού γυναικών ο βιαστής πρέπει να τιμωρηθεί με το αίμα του, αφού η τιμή της γυναίκας θεωρείται ιδιοκτησία και μέρος της τιμής του άνδρα. Εάν, όμως, η σεξουαλική επαφή συνέβη με τη συμφωνία της γυναίκας, θανατώνονται και οι δύο! Η μοιχεία είναι η μοναδική περίπτωση που μια γυναίκα μπορεί να πέσει θύμα του «Κανούν».
ΜΑΝΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ