Ο Μιχάλης Γιαννάτος «έλαμψε» στον διεθνή κινηματογράφο αλλά «έσβησε» τελικά γεμάτος πίκρα.
Στίβεν Σπίλμπεργκ, Αλαν Πάρκερ, Αντονι Κουίν, Ζακλίν Μπισέ και τόσοι άλλοι (διεθνούς φήμης) καλλιτέχνες τον ξεχώρισαν για το ταλέντο του, στη χώρα του όμως, την Ελλάδα, εισέπραξε μάλλον αδιαφορία. Ο Μιχάλης Γιαννάτος, που «έσβησε» την περασμένη Τρίτη σε ηλικία 73 χρόνων από ανακοπή καρδιάς, παρά το γεγονός ότι συγκαταλέγεται στους ελάχιστους Ελληνες ηθοποιούς με χολιγουντιανές περγαμηνές, δεν είχε την αναμενόμενη απήχηση στην εγχώρια showbiz, ειδικά τα τελευταία χρόνια της μακράς και γεμάτης καριέρας του. Πριν από περίπου τριάντα πέντε χρόνια έπαιξε δύο χαρακτηριστικούς ρόλους στο «Εξπρές του μεσονυχτίου» και στη συνέχεια έβαλε το δικό το στίγμα και σε άλλες αξιόλογες ξένες ταινίες. Οι καλά γνωρίζοντες την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία χαρακτηρίζουν τις συμμετοχές του στις ταινίες αυτές ως άθλο, άλλα οι ντόπιοι παραγωγοί ταινιών και τηλεοπτικών σειρών μάλλον δεν κατάλαβαν την ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία του ως καρατερίστα ολκής.
Ο Μιχάλης Γιαννάτος, που βλέποντας τα εγχώρια κυκλώματα να του γυρνούν την πλάτη έβρισκε καταφύγιο στα μεσημεριανάδικα της δεκαετίας του ’00 μιλώντας έξω από τα δόντια, δεν έκρυψε ποτέ την πικρία του για το πώς του συμπεριφέρθηκαν στην Ελλάδα. «Οι ξένοι βάζουν πάνω απ’ όλα την ποιότητα! Εχω παίξει στην καριέρα μου σε πάνω από 129 ταινίες, από τις οποίες οι 29 είναι ξένες παραγωγές. Το 2006, αφού έκανα το “Μόναχο” με τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, κάτι που δεν έκανε κανείς Ελληνας ηθοποιός, γύρισα πίσω και ένας δημοσιογράφος μού είπε: “Κύριε Μιχάλη, κάνατε κάτι φοβερό! Ενας Ελληνας ηθοποιός σε ταινία του Σπίλμπεργκ! Τώρα πια με εσάς θα πρέπει να ξεκινούν και να τελειώνουν όλες οι ελληνικές παραγωγές”. Ξέρεις τι του απάντησα; “Οχι, αγόρι μου, δεν θα γίνει αυτό. Ακόμη και αν είχα γυρίσει με Οσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου, κερδίζοντας τον Ντάστιν Χόφμαν ή τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, δεν θα άλλαζε κάτι. Εδώ είμαστε Ελλάδα. Οπως και δεν με κάλεσε κανείς, αν και από τότε θα έγιναν πενήντα ταινίες. Ο χώρος του θεάματος στην Ελλάδα έχει το δικό του λόμπι, δεν φτιάχνει η Ελλάδα…» δήλωσε ο ίδιος στη συνέντευξή του και πρόσθεσε:
«Στην Ελλάδα, όταν κάποιος είναι χαμηλών τόνων άνθρωπος, όπως εγώ, χάνει τα πάντα. Ηρθε η βοηθός του Σπίλμπεργκ και μου είπε “Mike, you are a very good actor!” Το να σ’ το λέει αυτό μια γυναίκα που έχει δει σχεδόν τα τρία τέταρτα των Αμερικανών ηθοποιών είναι μεγάλη αναγνώριση. Κόμπιασα, συγκινήθηκα…» Θα πρέπει να πούμε πως ο αείμνηστος ηθοποιός είχε παίξει στην πρώτη τηλεοπτική σειρά της ελληνικής τηλεόρασης, την «Πρώτη γραμμή», που παίχτηκε το 1971, με σκηνοθέτη τον Δημήτρη Παπακωνσταντή, παραγωγό τον Τζέιμς Πάρη, ενώ πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο Στέφανος Στρατηγός.
«Επαιξα στο πρώτο ελληνικό σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης. Δεν νοιάστηκε κανείς όμως να κάνει μια στατιστική και να πει πόσα σίριαλ γυρίστηκαν, πότε έγινε το πρώτο σίριαλ, ποιοι έπαιζαν, μια τιμητική αναγνώριση!» τόνισε ο ίδιος σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις-εξομολογήσεις του και συνέχισε με μεγάλο παράπονο: «Η απουσία μου από την τηλεόραση δεν είναι επιλογή μου. Η τηλεόραση έχει αλλάξει πολύ, καθώς ευκαιρίας δοθείσης (οικονομική κρίση) κοιτάνε να μειώσουν τους μισθούς τα τελευταία 2-2,5 χρόνια. Και αν δεν δεχτείς εσύ, παράδειγμα τα 200 ευρώ που σου προσφέρουν, υπάρχει άλλος απέξω που περιμένει να πάρει έστω και 100 ευρώ».
Star στο Χόλιγουντ, ρεσεψιονίστ στην Αθήνα
Η αλήθεια είναι πως ο Μιχάλης Γιαννάτος ήταν πραγματικός «εργάτης» σε ό,τι έκανε. Οταν γεννήθηκε το πρώτο του παιδί, ο 34χρονος σήμερα Γεράσιμος, δούλεψε και ως νυχτερινός ρεσεψιονίστ στο «Κάραβελ», μια δουλειά που την έκανε επί δεκαεννιά συναπτά έτη. Κοντολογίς, το επάγγελμα του ηθοποιού το οποίο ασκούσε στην Ελλάδα δεν του έδωσε ποτέ τη δυνατότητα να βγάλει αρκετά χρήματα, ώστε να μπορεί να μεγαλώσει τα παιδιά του (έχει άλλα δύο παιδιά, τον 33χρονο Γιάννη και την 31χρονη Μαρία) και να ζει μια άνετη ζωή. Αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει, αφού ο ίδιος είχε επιλέξει να ζει μακριά από τους χώρους όπου… μαγειρεύονται οι δουλειές.
«Ο πατέρας μου αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα» μας λέει ο μεγάλος του γιος και συνεχίζει: «Μέχρι πέρυσι που εργαζόμουν σε μια εταιρεία, αλλά δυστυχώς την έχασα τη δουλειά μου, “τσόνταρα” κι εγώ. Ο άνθρωπος πάλευε να πληρώσουμε ενοίκια, φώτα, νερά τηλέφωνα και να φάμε. Επαιρνε μια σύνταξη 686 ευρώ καθαρά, γιατί του κράταγαν και εκατό ευρώ για ένα δάνειο που είχε πάρει και όπως καταλαβαίνετε, αυτά τα χρήματα δεν ήταν αρκετά για τόσες ανάγκες».
Μιλώντας για τον πατέρα του, ο Γεράσιμος εξηγεί πως ήταν άνθρωπος χαμηλών τόνων και ποτέ δεν ζήτησε τίποτε από κανέναν. «Αν και είχε παίξει με τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες, ήταν πολύ ταπεινός. Ωστόσο όμως, στις συζητήσεις μας κατακεραύνωνε την ελληνική πραγματικότητα, γιατί έβλεπε ότι για να δουλέψει στην Ελλάδα δεν είναι αρκετό το ότι είχε συνεργαστεί με τον Σπίλμπεργκ και δίπλα σε τεράστιους ηθοποιούς, σε ταινίες όπως “Το εξπρές του μεσονυχτίου”, το “Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι” και τόσες άλλες. Ηξερε ότι θα έπρεπε να τη… δει αλλιώς. Δηλαδή να κάνει τον κοσμικό και άλλα περίεργα πράγματα. Εκείνος είχε τη φιλοσοφία του, που ήταν η απλότητα. Είχε διαλέξει να ζει απλά. Από το 1996 μέχρι το 2000 ήταν άνεργος. Από την ταινία με τον Κορέλι πήρε 10.000 ευρώ, βουλώσαμε κάποιες τρύπες…»
Μια ανεκτίμητη φιλία
Ο Μιχάλης Γιαννάτος είχε αποκτήσει δύο στενούς φίλους και συνεργάτες, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, με τον οποίο συνεργάστηκε σε όλες σχεδόν τις ταινίες του, και τον Θανάση Βέγγο, με τον οποίο έπαιξε μαζί σε αρκετές δουλειές στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Του άρεσε όμως να μιλάει κυρίως για τον Θανάση, αφού λόγω του μοναδικού χαρακτήρα του είχε να θυμηθεί πολλά:
– «Η πρώτη μας γνωριμία ήταν το 1969, στα γυρίσματα της ταινίας “Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση”, η οποία προβλήθηκε σε πολλές χώρες με ρεκόρ εισιτηρίων. Τότε ερχόντουσαν φωτογράφοι στο πλατό και τραβούσαν φωτογραφίες, για να μπουν έξω από το σινεμά. Εγώ μόλις είχα τελειώσει τη σχολή και με τράβαγε μπροστά στις φωτογραφίες, για να με αναγνωρίζει ο κόσμος, καθώς αυτός ήταν ήδη γνωστός!»
– «Μια φορά, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, με έστειλε να πάρω τις πιο ακριβές πάστες για τα παιδιά που δουλεύανε. Δεν ήθελε να πουν ότι ο Θανάσης κερνάει φθηνές πάστες».
– «Ημασταν στη Νέα Υόρκη και πριν από την πρεμιέρα ο Βέγγος έστηνε τα σκηνικά, όπως σε κάθε άλλη παράσταση. Παρών ήταν και ο διευθυντής της σκηνής, καθώς όμως ήταν ξένος, μας είπε: “Εγώ δεν γνωρίζω ελληνικά, οπότε δεν μπορώ να παρακολουθήσω την παράσταση. Ενα μόνο θέλω να σας πω: έχετε έναν τεχνικό πολύ τζιμάνι” εννοώντας φυσικά τον Θανάση Βέγγο. Οταν τον πληροφορήσαμε πως είναι ο πρωταγωνιστής, μας απάντησε: “Είκοσι πέντε χρόνια κάνω αυτή τη δουλειά. Τέτοιο φαινόμενο δεν έχω ξαναδεί”»!
– «Οταν πέθανε ο Θανάσης Βέγγος, παρακολούθησα μια εκπομπή όπου είχαν φωνάξει ηθοποιούς να μιλήσουν γι’ αυτόν, ενώ δεν τον ήξεραν. Δεν έψαξαν να βρουν ανθρώπους που έχουν συνεργαστεί μαζί του και τον ήξεραν χρόνια. Εγώ με τον Βέγγο, το 1973, είχαμε κάνει τουρνέ για την παράσταση “Ο τρελός του λούνα παρκ” σε όλη την Ελλάδα, στη Νότιο Αφρική, στην Αυστραλία, μέχρι και στη Νέα Ζηλανδία είχαμε φτάσει. Το 1975, πήγαμε σε επτά πολιτείες της Αμερικής και στον Καναδά…»
ΑΛΚΙΝΟΟΣ ΜΠΟΥΝΙΑΣ